شبه پول چیست؟ پول غیرنقدی که می‌تواند تورم را مهار کند!
برای خیلی از ما اقتصاد یعنی پول. یعنی هرچیزی که با پول مرتبط است و می‌تواند وضع معیشت یک جامعه را نشنا بدهد. همه‌مان می‌دانیم که پول وسیله‌ی مبادله است ولی کمتر کسی با مفاهیم مرتبط با آن یعنی چیزی مثل شبه پول، ضریب تکاثری خلق پول، عرضه پول یا پایه پولی آشنایی دارد. شاید به این دلیل که بیشترمان فکر می‌کنیم دانستن این مسائل اهمیتی ندارد. اما خواه ناخواه این مفاهیم با زندگی روزمره‌مان گره خورده‌اند؛ بی‌آنکه بدانیم. توان تحلیل در این مقاله قصد دارد این مسئله را توضیح بدهد که تعریف شبه پول چیست و در اقتصاد چه نقشی دارد. هم‌چنین در ادامه فرمول محاسبه شبه پول و اجزای آن را هم بررسی خواهد کرد و ارتباط آن با نقدینگی را هم توضیح می‌دهد.
فهرست مطالب با دسترسی سریع
- شبه پول چیست؟
- فرمول محاسبه شبه پول
- طبقه‌بندی‌های عرضه پول
- کاربرد شبه پول چیست؟
- کدام دارایی‌ها شبه پول هستند؟
- مفاهیم مرتبط با شبه پول
- تفاوت پول و شبه پول در چیست؟
- نقش شبه پول در اقتصاد
- تبدیل شبه پول به پول
- رابطه شبه پول و نقدینگی
- تبعات افزایش شبه پول چیست؟
- جمع بندی
- سوالات متداول با پاسخ های کوتاه
شبه پول چیست؟
ساده‌ترین تعریف در دسترس از شبه پول این است: دارایی‌هایی که نقد نیستند ولی قابلیت نقدشوندگی آن‌ها بالاست. اصلا از اسمش هم می‌توانیم بفهمیم شبه پول دارایی‌هایی است که به پول شباهت دارند. شبه پول اصطلاحی است که از آن برای درک و اندازه‌ی نقدشوندگی دارایی‌های مالی و آزمودن نقدینگی استفاده می‌شود. مهم‌ترین شاخصه‌ای که برای شبه پول می‌توانیم بیان کنیم سرعت تبدیل آن به پول نقد است. یعنی شبه پول را می‌توانیم به آسانی و در کم‌ترین زمان ممکن به پول نقد تبدیل کنیم.
یک مثال ساده می‌تواند به تعریف شبه پول بیشتر کمک کند. وقتی برای افتتاح حساب به بانک می‌روید پول‌تان را به بانک می‌دهید. در این صورت دیگر پول واقعی در دست خودتان نخواهد بود. با این کار شبه پول را به پول تبدیل کرده‌اید. یعنی پولی پیش‌تان نیست ولی هر وقت که به بانک مراجعه کنید می‌توانید در اسرع وقت، دارایی‌تان را به صورت وجه نقد دریافت کنید.
فرمول محاسبه شبه پول
برای به دست آوردن و محاسبه شبه پول می‌توانیم از این فرمول استفاده کنیم:
شبه پول = سپرده‌های مدت‌دار + پس‌انداز مردم در بانک‌ها و موسسات مالی
سپرده‌های مدت دار، همان پول‌هایی هستند که برای مدت مشخصی به بانک می‌سپاریم تا در ازای آن سودی دریافت کنیم. با این کار پول‌مان را سرمایه‌گذاری کرده‌ایم و با توجه به مدت زمان سرمایه‌گذاری، سودی به ما تعلق می‌گیرد. پس از اینکه دوره تمام شود، اصل پول‌مان را می‌توانیم پس بگیریم.
طبقه‌بندی‌های عرضه پول
برای درک بهتر شبه پول بهتر است چند تعریف را هم ارائه کنیم. اول از همه به سراغ عرضه پول و طبقه‌بندی‌های مختلف آن می‌رویم. به طور کلی چند ابزار مختلف در این زمینه داریم که نماد M در اقتصاد نشان داده می‌شوند.
- M1: شامل همان پول‌هایی است که در دست مردم است + سپرده‌های دیداری (بعدا در مورد انواع سپرده‌ها در همین مقاله صحبت می‌کنیم.) مواردی مثل وجه نقد، سکه، و دارایی‌های حساب جاری در این دسته قرار می‌گیرند.
- M1:M2 + شبه پول. پس اجزای M2 این‌ها هستند:
- M1
- وجوه بازار پول خرده‌فروشی به ارزش کمتر از ۵۰ هزار دلار
- سپرده‌های پس‌انداز (از جمله سپرده‌های بازار پول)
- سپرده‌های بانکی مدت‌دار کمتر از ۱۰۰ هزار دلار
- M3: این معیار گسترده‌ترین معیار ارزیابی عرضه پول است که از آن به عنوان پول گسترده یاد می‌شود. m3 مجموع m1 و m2 را در نظر می‌گیرد و بر وجوه مربوط به بازار پول نهادی نیز تمرکز دارد.
شبه پول جانشین بسیار مناسبی برای پول است. از جمله ویژگی‌های شبه پول می‌توانیم به خاصیت ضدتورمی بودن آن در کوتاه‌مدت اشاره کنیم. زیرا دارندگان شبه پول، برای مدتی قصد هزینه و یا خرج کردن آن را ندارند؛ اگر چنین قصدی داشتند، دارایی خود را در قالب پول که شکلی نقدی دارد نگه می‌داشتند؛ نه اینکه آن را در بانک‌ها سپرده‌گذاری کنند.
کاربرد شبه پول چیست؟
حالا سوال مهم اینجاست که کاربرد و نقش شبه پول در اقتصاد چیست. شبه پول چه کمکی به اقتصاد می‌کند؟ پاسخ این سوال را می‌توانیم به صورت خلاصه در چهار بخش توضیح بدهیم.
شبه پول در:
- کنترل و مدیریت نقدینگی
- مدیریت عرضه پول
- کنترل و مدیریت ثروت
- مدیریت نقدینگی شرکت
مورد استفاده قرار می‌گیرد. در بخش‌های بعدی به صورت خیلی خلاصه و کوتاه این نقش‌ها را توضیح می‌دهیم.
کنترل و مدیریت نقدینگی
این بارزترین و مهم‌ترین کارکرد شبه پول است که حتی در تعریف این اصطلاح هم می‌توانیم به این نقش مهم اشاره کنیم. شبه پول عاملی است که به دولت‌ها اجازه می‌دهد بتوانند نقدینگی را در سطح یک کشور مدیریت کنند. این مسئله از طریق همکاری دولت و بانک مرکزی اتفاق می‌افتد.
کنترل و مدیریت ثروت
در این مورد، شبه پول می‌تواند بر میزان تحمل و ریسک‌پذیری سرمایه‌گذار اثر بگذارد. شبه پول همان دارایی‌هایی است که سرمایه‌گذار می‌تواند به راحتی آن‌ها را طی چند روز یا ماه به پول نقد تبدیل کند. ممکن است در این میان برخی از سرمایه‌گذاران کم‌ریسک باشند و دنبال گزینه‌هایی با نقدشوندگی بالا باشند. به همین خاطر سراغ مواردی مثل حساب پس‌انداز با بازده بالا، حساب‌های بازار پول، گواهی سپرده شش‌ماهه یا اسناد خزانه می‌روند. این گزینه‌ها همگی شبه پول هستند و ریسک بسیار کمی دارند. طبیعی است که در ازای این ریسک پایین، نرخ بازده هم کمتر است.
یا حتی ممکن است برخی از سرمایه‌گذاران دارایی نقد بیشتری داشته باشند و به دنبال بازدهی بالاتر باشند. به همین خاطر به سراغ گواهی‌های سپرده دوساله می‌رند که بازده موردانتظار آن‌ها بیشتر است.
برعکس این گروه، افرادی هستند که ریسک‌پذیرتر هستند و می‌توانند از میان انواع شبه پول، گزینه‌هایی مثل سهام را انتخاب کنند. آن‌ها می‌توانند سرمایه‌گذاری‌های خود را در این اوراق ظرف چند روز به پول نقد تبدیل کنند. اما این گزینه مخصوص کسانی است که کمتر به پول نقد نیاز پیدا می‌کنند. چرا که نوسانات و ریسک سرمایه‌گذاری در چنین دارایی‌هایی زیاد است و ممکن است موقع نقد کردن دارایی با مشکلاتی مثل کاهش ارزش مواجه شوند.
مدیریت نقدینگی در شرکت‌ها
برای فهم بهتر مسئله لازم است ببینیم که نقش شبه پول در نقدینگی شرکت‌ها چیست و شرکت‌ها چطور می‌توانند از این نوع دارایی استفاده کنند. نکته‌ی کلیدی در این بخش، تجزیه و تحلیل صورت های مالی است. یکی از مهم‌ترین صورت‌های مالی، ترازنامه است که از طریق دو نسبت مالی با شبه پول گره می‌خورد: یکی نسبت آنی و دیگری نسبت جاری.
- نسبت آنی: این نسبت به دارایی‌هایی اشاره دارد که نقدشوندگی آن‌ها در کوتاه‌ترین زمان (معمولا ۹۰ روز) امکان‌پذیر است. از جمله‌ی این دارایی‌ها می‌توانیم به ابزارهای مالی معادل پول نقد، اوراق بهاداری که به راحتی قابل فروش باشند و حساب‌های دریافتنی اشاره کنیم. اگر ترکیبی از این دارایی‌ها را بر بدهی‌های جاری تقسیم کنیم، می‌توانیم نسبت نقدشونده‌ترین دارایی‌های شرکت را به بدهی‌های جاری آن به دست بیاوریم.
- نسبت جاری: این نسبت به دارایی‌هایی مربوط است که در مقایسه با دارایی‌های دسته‌ی قبلی، نقدشوندگی کندتری دارند؛ اما با اینهمه طی یک سال می‌توانیم آن‌ها را به پول نقد تبدیل کنیم. نسبت جاری، نقدینگی شرکت را در بازه‌ی زمانی یک ساله و به کمک تقسیم دارایی‌های جاری بر بدهی‌های جاری نشان می‌دهد.
مدیریت عرضه پول
عرضه پول مسئله‌ی مهمی است که در گرو عوامل مختلفی است. در بخش‌های قبلی انواع معیارهای عرضه را توضیح دادیم. دیدیم که در معیار M1 اثری از شبه پول نیست ولی در تعریف دوم و سوم رد پای شبه پول هم به چشم می‌خورد. می‌توان فهمید که بانک مرکزی در برهه‌های مختلف با توجه به سیاست‌هایی که دارد می‌تواند از این موارد استفاده کند و عرضه پول را از این طریق کنترل کند.
کدام دارایی‌ها شبه پول هستند؟
در میان انواع دارایی‌های بازارهای مالی، برخی از آن‌ها با توجه به تعریف شبه پول در همین دسته قرار می‌گیرند. این دارایی‌ها عبارت اند از:
- صندوق سرمایه‌گذاری
- سپرده‌ی مدت‌دار
- گواهی سپرده
- اوراق قرضه دولتی
- حساب‌های پس‌انداز
- اسناد خزانه
- حساب‌های بازار پول
- ارزهای خارجی
- اوراق بهادار قابل معامله در بورس
مفاهیم مرتبط با شبه پول
در ادامه چند مفهوم مهم را با هم بررسی می‌کنیم که در درک کاربرد و ساختار شبه پول بیشتر به ما کمک می‌کنند.
تعریف پایه پولی
یکی دیگر از مفاهیمی که به ما کمک می‌کند شبه پول را بهتر درک کنیم و تعریف آن را بهتر به ذهن بسپاریم، پایه پولی یا پول پرقدرت نامیده می‌شود. پایه پولی را می‌توانیم این‌طور تعریف کنیم:
- بدهی بانک مرکزی به بخش‌های خصوصی که شامل اسکناس و مسکوکاتی است که در دست مردم است.
- بدهی بانک مرکزی به سایر بانک‌ها که شامل اسکناس و مسکوکاتی است که در اختیار بانک‌هاست. سپرده‌های قانونی و اضافی بانک‌ها نزد بانک مرکزی هم جزو این بدهی‌ها به شمار می‌رود.
پایه پولی در ترازنامه بانک مرکزی، شامل دارایی‌ها و بدهی‌هاست.
دارایی‌ها عبارت‌اند از:
- خالص دارایی‌های خارجی بانک مرکزی مثل موجودی ارز و خالص مطالبات از خارج از بانک
- ذخایر طلا
- خالص مطالبات بانک مرکزی از دولت که مطالبات از بخش دولتی، سپرده‌های بخش دولتی، حساب سرمایه بانک مرکزی و اوراق قرضه خواهد بود.
- مطالبات بانک مرکزی از سایر بانک‌ها که وام‌ها و اعتبارات اعطا شده به بانک‌های تجاری را شامل می‌شود.
بدهی‌ها در ترازنامه به این صورت هستند:
- اسکناس و مسکوکات در دست مردم
- اسکناس و مسکوکاتی که به صورت نقد در صندوق بانک‌ها موجود است.
- سپرده‌های ویژه بانکی نزد بانک مرکزی که به عنوان ذخایر اضافی بانک‌ها شناخته می‌شوند.
- سپرده‌های قانونی بانک‌ها نزد بانک مرکزی که همان ذخایر قانونی بانک‌ها هستند.
انواع سپرده‌ها
در طول این مطلب و در حین توضیح دادن شبه پول چندین بار از سپرده‌های دیداری حرف زدیم که شاید برخی نمی‌دانند چیست. به جز این بهتر است چند نوع سپرده‌ی دیگر را هم بررسی کنیم تا بیشتر روی این مفاهیم مسلط شویم.
- سپرده‌های دیداری: همان سپرده‌های جاری که با صدور چک می‌توانیم آن‌ها را برداشت کنیم.
- سپرده غیردیداری: همان شبه پول هستند؛ مثل سپرده‌های قرض‌الحسنه پس‌انداز مسکن و سپرده‌های مدت‌دار یک تا چندساله
- سپرده‌های قانونی: بانک‌ها حتما باید بخشی از بدهی‌ها و البته سپرده‌های اشخاص را در بانک مرکزی نگه دارند که به آن‌ها سپرده‌های قانونی می‌گویند.
- سپرده اضافی: بانک‌ها در بانک مرکزی حساب سپرده ویژه باز می‌کنند تا به هدف اعمال سیاست‌های پولی برای کنترل و مهار نقدینگی کمک کنند. به این ترتیب بانک مرکزی منابع مازاد این بانک‌ها را جذب می‌کند. بانک مرکزی هم به این سپرده‌ها سود می‌دهد.
خلق نقدینگی
یکی دیگر از مفاهیمی که برای درک تفاوت پول و شبه پول به آن نیاز داریم، مفهوم نقدینگی است که در علم اقتصاد جایگاه پررنگی دارد. بانک‌ها وقتی وام می‌دهند در حقیقت دارند پول خلق می‌کنند. منتهی این پول به صورت کاغذی نیست. در این نوع از خلق پول یا با سپرده‌ی الکترونیکی سروکار داریم یا با مانده‌حساب. این اعداد نشان می‌دهند که صاحبان سپرده‌ها چقدر به بانک بدهکار هستند. وقتی کسی وام می‌گیرد، این مبلغ در قالب اسکناس به او تحویل داده نمی‌شود. بلکه اعتبار حسابش زیاد می‌شود.
حالا باید این مسئله را در نظر بگیریم که وقتی بانک مرکزی با انتشار اسکناس، پایه پولی را افزایش می‌دهد و یک ریال منتشر می‌کند، در واقع پولی بیشتر از یک ریال را خلق می‌کند. همین مسئله وجود ضریب تکاثری را نشان می‌دهد که باعث تغییر حجم پول می‌شود.
ضریب فزاینده (تکاثری) خلق نقدینگی
در این بخش می‌خواهیم ببینیم ضریب فزاینده خلق نقدینگی چیست و چه ارتباطی با شبه پول دارد. اگر بانک‌ها از ذخایر اضافی‌شان استفاده کنند و آن را به متقاضیان وام بدهند، باعث افزایش نقدینگی می‌شوند. اما با وجود بانک‌های زیادی که در یک کشور فعالیت می‌کنند، خلق پول فاکتوری است که به ضریب فزاینده گره خورده است.
ضریب فزاینده مشخص می‌کند که یک وام چندبار می‌تواند در فرایند وام‌دهی از محل ذخایر اضافی بانک‌ها شرکت کند.
ضریب فزاینده به ما می‌گوید که هر وام چقدر نقدینگی را می‌تواند خلق کند. پس ضریب فزاینده نسبت تغییرات در عرضه پول را به تغییر در ذخایر بانکی نشان می‌دهد. به کمک این ضریب می‌توانیم بفهمیم که به ازای هر واحد پولی حجم پول چقدر می‌تواند تغییر کند. وقتی بانک‌ها وام می‌دهند خلق پول اعتباری صورت می‌گیرد. سپرده‌گذاران اصلی از یک طرف و وام‌گیرندگان از طرف دیگر می‌توانند از این شرایط استفاده کنند و بهره‌مند شوند.
سرعت گردش پول
و اما آخرین مفهومی که در این مقاله می‌خواهیم به آن بپردازیم، سرعت گردش پول است. این عامل نشان می‌دهد که واحد پولی در یک بازه زمانی مشخص چقدر تبادل و دست‌به‌دست می‌شود. مثلا اگر گردش یک اسکناس ۱,۰۰۰ تومانی در سال ۱۰ مرتبه باشد، قدرت خرید آن برابر است با ۱۰ هزار تومان به صورت سالانه. به همین میزان اگر سرعت گردش را در ارزش اسکناس ضرب کنیم، قدرت خرید را به دست خواهیم آورد.
تفاوت پول و شبه پول در چیست؟
در طول مقاله مسائل مختلفی را پوشش دادیم تا بهتر متوجه شویم که شبه پول چیست و چه تفاوتی با پول دارد. با اینهمه در این بخش این مسئله را به صورت جداگانه و مقایسه‌ای بررسی می‌کنیم.
- نقدشوندگی پول از شبه پول بیشتر است.
- شبه پول دارایی‌ای است که به صورت سپرده در بانک‌ها نگهداری می‌شود.
- سرعت تزریق پول به اقتصاد بیشتر است. اما سپرده‌ها مدت‌دار هستند و هر زمانی امکان نقد کردن آن‌ها وجود ندارد. پس برای تزریق شبه پول به اقتصاد نیازمند گذر زمان هستیم.
بد نیست این نکته را هم در نظر بگیرید که در ایران شبه پول با پول تفاوت چندانی ندارد. چون افرادی که حساب‌های بانکی مدت‌دار افتتاح می‌کنند تا سود بگیرند، هر زمان که شرایط بهتری را در بانک دیگری ببیند، پول‌شان را برداشت می‌کنند یا انتقال می‌دهند. این مسئله با توجه به قوانین بانک‌ها با هم متفاوت است.
نقش شبه پول در اقتصاد
شبه پول نقش‌های زیادی را در اقتصاد ایفا می‌کند که مهم‌ترین آن مهار تورم است. اما چطور این کار را می‌کند؟ وقتی تورم بالا می‌رود دولت باید تقاضای پول را کم کند. به همین خاطر نرخ سود بانکی را بالا میبرد تا مردم سراغ سپرده‌های خودشان نروند و آن‌ها را نقد نکنند. هم‌چنین در این شرایط افراد ترغیب می‌شوند تا پول‌شان را در بانک سپرده‌گذاری کنند؛ یعنی تبدیل پول به شبه پول.
برعکس این شرایط هم ممکن است پیش بیاید. یعنی باید نرخ سپرده‌های بانکی کم شود تا تقاضا بالا برود. این‌طور مردم کمتر به سپرده‌گذاری رو می‌آورند. در نتیجه دارایی‌های خود را به اقتصاد تزریق می‌کنند و پول را در جامعه افزایش می‌دهند.
در خیلی از کشورها، دولت برای تشویق و ترغیب سپرده‌گذاران برای آزادسازی شبه پول، از آن‌ها مالیات و کارمزد دریافت می‌کند. این‌طور باعث می‌شود که افراد کمتر سراغ سپرده‌گذاری بروند و پول‌شان را وارد چرخه اقتصاد کنند.
تبدیل شبه پول به پول
شبه پول در عین تفاوت هایی که با پول دارد، شباهت‌هایی هم با آن دارد. به همین خاطر است که شبه پول هم به عنوان یکی از روش‌های پرداخت قابل قبول است؛ هر چند در کشور ما چندان رواج ندارد و کاربردی نیست. چند نمونه از شبه پول که قابلیت استفاده به عنوان پول را دارند این‌ها هستند:
- حساب پس‌انداز
- برات
- سفته
- گواهی سرمایه‌گذاری
استفاده از شبه پول چه به عنوان ابزاری برای مبادله و چه به عنوان وسیله‌ای برای ذخیره ارزش امکان‌پذیر است. اما در کل شبه پول به عنوان پول تلقی نمی‌شود و کارکردی مشابه آن ندارد. به دارایی‌های شبه پول سود پرداخت می‌شود که این مسئله مزیت این دارایی‌هاست. هم‌چنین هر موقع که بخواهیم می‌توانیم آن‌ها را بدون آنکه ارزش‌شان تغییر کند به پول نقد و واقعی تبدیل کنیم.
رابطه شبه پول و نقدینگی
در خصوص ارتباط شبه پول و نقدینگی هم باید چند نکته را بیان کنیم. اول آنکه بانک‌ها این اجازه را دارند که به جز مبلغ ذخیره‌ی اجباری که دولت دستور داده است مبالغ بیشتری را نگهداری کنند. مثلا شرایط اقتصادی یا رکود می‌تواند موجب چنین تصمیمی بشود. وقتی رکود در جامعه وجود دارد، بانک‌ها ترجیح می‌دهند مبالغ بیشتری را ذخیره کنند. چون معلوم نیست با این شرایط رکودی آیا مردم می‌توانند اعتباراتی را که می‌گیرند به بانک پس بدهند یا نه. بانک مرکزی هم می‌تواند برای کنترل نقدینگی، نرخ ذخیره اجباری را تغییر بدهد.
حالا اگر مردم وام‌هایی را که گرفته‌اند مجددا سپرده‌گذاری نکنند، ضریب فزاینده نقدینگی در این میان فایده‌ای نخواهد داشت. فرض کنید شخصی وام می‌گیرد و به جای سپردن آن به بانک و یا وارد کردن این پول به چرخه‌ی اقتصاد، آن را در خانه نگه می‌دارد. با این کار ضریب فزاینده نقدینگی کارکردش را از دست می‌دهد.
تبعات افزایش شبه پول چیست؟
شبه پول در اقتصاد جایگاه مهمی دارد و کارکردهای آن در این زمینه قابل توجه هستند. اما نمی‌توانیم از این مسئله غافل شویم که افزایش شبه پول تبعاتی را برای اقتصاد یک کشور به همراه می‌آورد. یکی از مهم‌ترین ایراداتی که در این خصوص می‌توانیم به آن اشاره کنیم این است که افراد برای استفاده از مزایای سپرده‌گذاری، مبالغ زیادی را در حساب‌های مدت‌دار نگهداری می‌کنند. این کار باعث می‌شود شبه پول در اقتصاد زیاد شود و با کاهش تقاضا مواجه شویم. این مسئله در نهایت به کاهش سرعت پول و رکود اقتصادی ختم می‌شود.
راهی که دولت برای این شرایط پیش روی خودش می‌بیند، چیزی نیست جز تعیین مالیات برای حساب‌های بانکی مدت‌دار. این کار ممکن است باعث تحریک تقاضا شود و افراد را به سرمایه‌گذاری تشویق کند که در نتیجه‌ی این امر، رشد اقتصادی محتمل خواهد بود.
جمع بندی
شبه پول را می‌توانیم این‌طور تعریف کنیم: دارایی‌هایی که پول نقد نیستند ولی می‌توانند در زمان کوتاهی نقد شوند. انواع دارایی مثل گواهی سپرده، سپرده‌های مدت‌دار، و سفته و برات، اسناد خزانه، ارزهای خارجی و … همگی در این دسته قرار می‌گیرند. شبه پول در اقتصاد چندین نقش مهم دارد که از جمله‌ی آن می‌توان به کنترل نقدینگی، مدیریت عرضه پول، مدیریت نقدینگی شرکت‌ها و هم‌چنین مدیریت دارایی‌های شخصی اشاره کرد. مهم‌ترین خاصیت شبه پول، ضدتورمی بودن آن است. وقتی مردم دارایی‌های خودشان را در بانک سپرده‌گذاری می‌کنند، در واقع پول نقد را به شبه پول تبدیل می‌کنند. هرچند افزایش شبه پول می‌تواند باعث پیدایش رکود و کاهش رشد اقتصادی بشود.
سوالات متداول با پاسخ های کوتاه
دارایی‌هایی که نقد نیستند ولی قابلیت نقدشوندگی دارند.
صندوق سرمایه‌گذاری، سپرده‌ی مدت‌دار، گواهی سپرده، اوراق قرضه دولتی، حساب‌های پس‌انداز، اسناد خزانه، حساب‌های بازار پول، ارزهای خارجی، اوراق بهادار قابل معامله در بورس
نقدشوندگی پول بیشتر است و در لحظه می‌توان با آن خرید کرد. پول زودتر به اقتصاد تزریق می‌شود. شبه پول به صورت سپرده در بانک‌ها نگهداری می‌شود.
با افزایش تورم تقاضا هم افزایش پیدا می‌کند. در این شرایط دولت باید تقاضا را از طریق افزایش نرخ بهره‌ی بانکی کم کند تا مرد پول‌های‌شان را بیشتر در بانک‌ها سپرده‌گذاری کنند. پس مهم‌ترین نقش شبه پول مقابله با تورم و کنترل آن است.
