شرکت تامین سرمایه چیست؟ واسطه‌ای میان شرکت و خریداران سهام
شرکت‌ها و موسسات مختلف به منظور توسعه و پیشرفت خود، نیازمند منابع مالی هستند. آن‌ها برای این‌که سرمایه لازم را برای این کار تامین کنند، چندین راه پیش رو دارند. اولین راهی که به ذهن می‌رسد گرفتن وام است. اما وام گرفتن همیشه مقدور نیست و مشکلاتی در این میان وجود دارد. به همین دلیل شرکت‌ها به سراغ گزینه‌های دیگری می‌روند. یکی از این گزینه‌ها، شرکت‌های تامین سرمایه هستند. اما شرکت تامین سرمایه چیست؟ یک شرکت تامین سرمایه در زمانی که کسب و کار شما نیازمند سرمایه است، یک هم‌کاری دوجانبه با شما ایجاد می‌کند و دیگر نیازی به بازپرداخت سود وام نیست. این مسئله را می‌توان مزیتی مهم دانست که شرکت‌ها را مجاب می‌کند به این روش روی بیاورند. در ادامه با وظایف شرکت‌های تامین سرمایه و سازوکار آن آشنا می‌شویم تا بهتر متوجه شویم که این شرکت‌ها چگونه می‌توانند در تامین مالی به سایر شرکت‌ها کمک کنند.
شرکت تامین سرمایه چیست؟
از نام این شرکت‌ها مشخص است که وظیفه آن‌ها چیست. این شرکت‌ها ابزارهایی را در دسترس شرکت‌های سرمایه‌پذیر قرار می‌دهند که موجب پوشش نیاز مالی آن‌ها می‌شود. به این ترتیب، سازمان‌ها و شرکت‌هایی که قصد توسعه دارند، می‌توانند به اهداف خود دست پیدا کنند. شرکت تامین سرمایه با استفاده از اهرم‌های مالی متنوع، می‌تواند سرمایه موردنیاز بنگاه‌ها و شرکت‌های مختلف را به منظور کارآفرینی و رونق کسب‌وکار و پیشرفت فراهم کند. در واقع یکی از وظایف شرکت‌های تامین سرمایه آن است که ارزش افزوده خلق کنند و ثروت‌آفرینی داشته باشند. این شرکت‌ها در جوامعی که به دنبال کارآفرینی هستند، نقش بسیار مهمی در اقتصاد ایفا می‌کنند.
شرکت تأمین سرمایه شرکتی است که به عنوان واسطه بین ناشر اوراق بهادار و عامه سرمایه‌گذاران فعالیت می‌کند و می‌تواند فعالیت‌های کارگزاری، معامله‌گری، بازارگردانی، مشاوره، سبدگردانی، پذیره‌نویسی، تعهد پذیره‌نویسی و فعالیت‌های مشابه را
بند ۱۸ ماده یک قانون بازار اوراق بهادار
با اخذ مجوز از «سازمان» انجام دهد.
با توجه به آمارهایی که از کل اوراق منتشره در بازارهای مالی ایران در دست است، مشخص است که بخش زیادی از این اوراق توسط شرکت‌های تامین سرمایه منتشر شده‌اند. این مسئله نشان‌گر قدرت این شرکت‌هاست و باید به آن توجه شود. در حقیقت برای پاسخ به سوال شرکت تامین سرمایه چیست می‌توان گفت که این شرکت‌ها نقش نهادهای واسط را در بازارهای مالی ایفا می‌کنند. این شرکت‌ها در بازار سرمایه حضور فعالی دارند. خدماتی که این شرکت‌ها ارائه می‌کنند، بسیار متنوع است و به همین دلیل مخاطب‌های فراوانی هم دارند. از جمله خدمات شرکت‌های تامین سرمایه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- معامله‌گری
- بازارگردانی
- سبدگردانی
- پذیره نویسی
- تعهد پذیره‌نویسی
- مشاوره سرمایه‌گذاری
- ارزیابی ریسک مالی
- افزایش سرمایه
- تملیک و ادغام
سازوکار شرکت‌های تامین سرمایه
شرکت‌های تامین سرمایه در ایران باید از سازمان بورس و اوراق بهادار مجوز داشته باشند. این شرکت‌ها از طریق انتشار اوراق بهادار در بورس، سرمایه لازم را به دست می‌آورند و در اختیار شرکت‌هایی قرار می‌دهند که به این مبلغ نیاز دارند. به علاوه زمانی که شرکت‌ها تمایل به عرضه اولیه سهام خود دارند، این شرکت‌ها تمام مراحل لازم، از اخذ مجوز تا عرضه سهام را به عهده می‌گیرند. هدف این شرکت‌ها این است که منابع مالی موجود را در جهتی به کار گیرند که موجب ایجاد فعالیت‌های پربازده شود.
بیشتر بخوانید
در سمت دیگر این شرکت‌ها به جذب منابع سرمایه‌گذاران نیز می‌پردازند. سپس مبلغ به‌دست‌آمده را در اختیار صاحبان مشاغلی قرار می‌دهند که قصد توسعه دارند ولی سرمایه کافی را برای این کار ندارند. متقاضیان وجوه همان ناشران اوراق بهادار هستند که این اوراق را به سرمایه‌گذاران یا همان خریداران می‌فروشند.
شرکت‌های تامین مالی در بورس
نکته‌ای که در خصوص شرکت‌های تامین سرمایه وجود دارد این است که این شرکت‌ها سرمایه‌گذاری خود را به شکل غیرمستقیم انجام می‌دهند. در واقع این شرکت‌ها منابع لازم برای کسب و کار را در اختیار شرکت‌هایی می‌گذارند که صاحبان مشاغل هستند. به این ترتیب می‌توانند نقدینگی موردنظر را برای رونق فعالیت خود به دست آورند. زمانی که برنامه‌ها و پروژه‌های سرمایه‌گذاران عملیاتی می‌شود، طبیعی است که سودآوری نیز حاصل شود. این سود در بازه‌های زمانی که پیش‌تر به صورت توافقی تعیین شده است، قابل پرداخت است.
با این تفاسیر می‌توان فهمید نقش شرکت تامین سرمایه چیست. این شرکت‌ها در واقع نقشی راهبردی ایفا می‌کنند. بدون وجود این شرکت‌ها، انجام بسیاری از پروژه‌ها با مشکل مواجه می‌شود. چرا که نقدینگی کافی برای انجام این کار وجود ندارد. حاصل این رکود، بیکاری است.
از جمله مزایا و نکات مهمی که می‌توان به آن اشاره کرد این است که کارشناسان ماهری در این شرکت‌ها مشغول فعالیت هستند که تخصص‌ها و مهارت‌های مختلفی دارند. از این رو بستری مناسب را فراهم می‌کنند که می‌توان به آن اعتماد کرد.
مقایسه شرکت‌های تامین سرمایه ایران
شرکت‌های تامین سرمایه برای افرادی که می‌خواهند در بازار بورس فعالیت کنند، گزینه مناسبی به شمار می‌روند. آن‌ها می‌توانند سرمایه خود را در اختیار مجموعه‌ها و صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت قرار دهند. برخی از صندوق‌ها بلوک‌های خود را به سهام‌داران می‌فروشند و افراد با خرید این بلوک‌ها می‌توانند به سودآوری برسند.
شرکت‌های تامین منابع مالی با بهره‌گیری از صندوق‌های جسورانه می‌توانند سوددهی بالایی داشته باشند. آن‌ها با مدیریت صحیح این صندوق‌ها و همچنین پذیرش ریسک‌های بالا در زمینه استارتاپ‌های فناوری سرمایه‌گذاری می‌کنند. از جمله این موارد می‌توان به تاسیس شرکت‌های دانش‌بنیان اشاره کرد؛ شرکت‌هایی که می‌توان در آن‌ها با به‌کاربستن منابع مالی معمولی، به حداکثر سودآوری رسید.
در جدول زیر می‌توانید فهرست شرکت‌های تامین سرمایه ایران را مشاهده کنید.
| نام | ویژگی/نوع شخصیت حقوقی | مدیر عامل/مدیر صندوق | شماره ثبت در سازمان | شروع فعالیت |
| تامین سرمایه امید | سهامی عام | حبیب‌رضا حدادی | ۱۰۹۳۵ | ۱۳۹۶/۰۹/۲۹ |
| تامین سرمایه امین | سهامی خاص | سعید بداغی | ۱۰۵۸۸ | ۱۳۸۷/۰۱/۲۸ |
| تامین سرمایه بانک مسکن | سهامی خاص | محسن فاضلیان | ۱۱۳۲۵ | ۱۳۹۴/۰۷/۲۹ |
| تامین سرمایه بانک ملت | سهامی خاص | مسعود سلطان زالی بگلو | ۱۰۸۲۴ | ۱۳۸۹/۱۱/۱۸ |
| تامین سرمایه تمدن | سهامی خاص | محمودرضا خواجه نصیری | ۱۱۰۴۰ | ۱۳۹۰/۱۲/۲۷ |
| تامین سرمایه سپهر | سهامی خاص | سید حسین میری | ۱۰۹۹۰ | ۱۳۹۰/۱۱/۰۵ |
| تامین سرمایه کاردان | سهامی خاص | یوسف علی شریفی | ۱۱۲۲۱ | ۱۳۹۲/۱۱/۰۲ |
| تامین سرمایه لوتوس پارسیان | سهامی عام | علی تیموری شندی | ۱۱۰۴۱ | ۱۳۹۰/۱۲/۲۷ |
| تامین سرمایه نوین | سهامی عام | ولی نادی قمی | ۱۰۵۹۹ | ۱۳۹۷/۰۸/۲۲ |
وظایف شرکت‌های تامین سرمایه چیست؟
تا به این‌جا دریافتیم که شرکت تامین سرمایه چیست. همچنین در بخش‌های قبلی برخی از وظایف این شرکت‌ها را بررسی کردیم. مشخص است که فعالیت عمده این شرکت‌ها به تامین مالی مربوط است. از آن‌جا که این شرکت‌ها نقدینگی لازم را برای توسعه شرکت‌ها و اجرای پروژه‌ها از طریق فروش سهام و اوراق بهادار به دست می‌آورند، نمی‌توان آن‌ها را با بانک‌ها یا شرکت‌های سرمایه‌گذاری مشابه دانست.
به طور کلی می‌توان وظایف شرکت‌های تامین سرمایه را به سه دسته تقسیم کرد. این سه وظیفه عبارت‌اند از: تامین مالی شرکت‌ها، مدیریت دارایی‌ها، مشاوره و سرمایه‌گذاری. در ادامه در خصوص هر یک از این وظایف توضیح می‌دهیم.
تامین مالی شرکت‌ها
با توضیحاتی که ارائه شد، این وظیفه را به خوبی متوجه شدیم و دریافتیم که اگر شرکتی به دنبال سرمایه برای توسعه و اجرای طرح‌های خود باشد، تنها راه چاره‌اش وام گرفتن نیست. گزینه‌های بهتری نیز پیش رویش قرار دارد. شرکت‌های تامین مالی اوراق بهادار شرکت‌هایی را که نیاز مالی دارند، در بازار بورس منتشر می‌کنند. سپس سرمایه حاصل را در اختیار شرکت سرمایه‌پذیر قرار می‌دهند. به همین دلیل است که نمی‌توان آن‌ها را مشابه بانک و یا شرکت‌های سرمایه‌گذاری دانست. در واقع شرکت‌هایی که به دنبال سرمایه هستند، ناشران اوراق بهادار هستند. شرکت‌های تامین سرمایه نیز در این میان نقش واسطه را ایفا می‌کنند و این اوراق را به سرمایه‌گذاران عرضه می‌کنند. سپس وجوه حاصل را در اختیار ناشر قرار می‌دهند.
از سویی دیگر اگر یک شرکت بخواهد برای اولین بار وارد بازار بورس شود، باید این کار را از طریق عرضه اولیه انجام دهد. شرکت‌های تامین سرمایه تمامی مراحل لازم را در این میان انجام می‌دهند؛ از ابتدا تا زمان عرضه اوراق. با این تفاسیر مشخص است که این شرکت‌ها جایگاه بااهمیتی در جذب منابع مالی دارند. نقش مهم دیگر آن‌ها این است که می‌کوشند تا این منابع را به سمت فعالیت‌های مولد اقتصادی سوق دهند. آن‌چه در این میان اهمیت دارد این است که منابع مالی را به درستی و در بستری صحیح به کار گیرند. چرا که اگر غیر از این باشد، بازده خوبی به دست نمی‌آید و در نتیجه وظایف شرکت‌های تامین سرمایه به درستی انجام نخواهد شد.
مدیریت دارایی
از جمله دیگر وظایف شرکت‌های تامین سرمایه می‌توان به مدیریت دارایی شرکت‌ها و صندوق‌های سرمایه‌گذاری اشاره کرد. این صندوق‌ها هم با مجوزی که از سازمان بورس دریافت می‌کنند، می‌توانند با ماهیت حقوقی جداگانه‌ای فعالیت می‌کنند. شرکت‌های مذکور با برخورداری از دانش، تجربه و متخصصین، تیمی حرفه‌ای را به منظور مدیریت دارایی شرکت‌ها و صندوق‌ها به کار می‌گیرند. سپس با توجه به استراتژی‌های مالی خود، به سراغ سرمایه‌گذاری‌هایی می‌روند که بسیار پربازده هستند ولی هزینه کمی را می‌طلبند.
صندوق‌ها به همراه بانکی که نقدشوندگی اصل سرمایه را ضمانت می‌کنند در نقش واسطه ظاهر می‌شوند. این واسطه سرمایه‌های سرمایه‌گذاران را جمع‌آوری می‌کند و با توجه به استراتژی‌های سرمایه‌گذاری خود، این دارایی را در سبدهای متنوعی سپرده‌گذاری می‌کند. دارایی‌ها و اوراق بهادار مختلفی می‌توانند در این سبدها جمع‌آوری شوند. از جمله سپرده‌های بانکی، سهام، صکوک و … که سازمان بورس نسبتی مشخص را برای هر یک معین کرده است. به این ترتیب با سرمایه‌گذاری در این موارد، سود حاصل طی دوره‌هایی معین به سرمایه‌گذاران واریز می‌شود.
مشاوره سرمایه‌گذاری
شرکت‌های تامین سرمایه مهارت‌ها و تخصص‌های فراوانی دارند. این شرکت‌ها می‌توانند در زمینه مشاوره نیز خدماتی مهم و متنوع ارائه کنند. اهمیت مشاوره در این است که صاحبان مشاغل و کسب‌وکارها می‌توانند مسیر درست را تشخیص دهند و قیمت سهام خود را به درستی تعیین کنند. در نهایت می‌توانند سودی حداکثری به دست آورند.
اما دیگر وظایف شرکت تامین سرمایه چیست؟ این شرکت‌ها می‌توانند در مسیر سرمایه‌گذاری یار و یاور کسب‌وکارها باشند و منابع مالی و امور مربوط به فرایند سرمایه‌گذاری را به خوبی مدیریت کنند. نتیجه این موارد کسب بازده بالا خواهد بود. اکنون با توجه به این‌که وظایف شرکت‌های تامین سرمایه گسترش پیدا کرده است، زمینه فعالیت آن‌ها نیز گسترده‌تر شده است. به عنوان مثال می‌توان از شرکت تامین سرمایه آرمان نام برد. این شرکت با تاسیس صندوق‌های جسورانه، سعی دارد به کسب‌وکار شرکت‌های دانش‌بنیان در زمینه تکنولوژی کمک کند. به این ترتیب در ارتقای بازارهای مالی نیز سهیم خواهد بود.
کارآفرین‌ها و افرادی که ایده‌های فناورانه دارند، می‌توانند سرمایه‌های لازم را به کمک این صندوق‌ها تامین کنند. از سویی دیگر دارندگان واحدهای سرمایه‌گذاری این صندوق‌ها هم سها‌م‌دار خواهند بود و از منافع آن بهره‌مند می‌شوند. به علاوه ارائه خدمات آنلاین تامین سرمایه نیز از جمله مواردی است که موجب تسهیل تراکنش‌ها در این عرصه می‌شود.
خدمات شرکت‌های تامین سرمایه به اشخاص حقوقی
- ارائه مشاوره در زمینه قوانین و مقررات عرضه اوراق بهادار
- ارائه مشاوره در مورد اطلاعات، مدارک و مستندات لازم به منظور ارائه برنامه‌ای مدون برای کسب‌وکار
- تهیه برنامه برای کسب‌وکار شرکت‌های سهامی عامی که در آستانه تاسیس هستند
- آماده‌سازی بیانیه ثبت و دیگر فرم‌هایی که برای تاسیس و ثبت شرکت لازم است
- تنظیم اساس‌نامه بر اساس چارچوب موردنظر سازمان بورس و اوراق بهادار
- دریافت مجوز به منظور تاسیس شرکت
- دریافت مجوز برای پذیره‌نویسی
خدمات شرکت‌های تامین سرمایه در یک نگاه
- ارائه ابزارهای متنوع مالی برای جذب سرمایه شرکت‌های تولیدی از طریق انتشار اوراق بهاداری هم‌چون صکوک و گواهی سپرده
- تاسیس صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک
- ارائه مشاوره در چیدمان سبدهای اختصاصی و مدیریت حرفه‌ای منابع با هدف کسب بازدهی حداکثری
- تسهیل در روند پذیرش شرکت‌های واجد شرایط در بازارهای بورس و فرابورس
- کمک به تسهیل فرایندهای تجدید ارزیابی دارایی‌ها
- تسهیل روند افزایش سرمایه در چارچوب تعهد پذیره‌نویسی
- طراحی ابزارهای نوین مالی برای شرکت‌های مختلف در سراسر کشور
- ارائه پلتفرم‌های معاملاتی مختلف و ساده‌سازی معاملات اوراق بهادار به کمک شبکه‌های ۱۰۸ کارگزاری ایران
- تاسیس صندوق با درآمد ثابت
- تاسیس صندوق بازارگردانی اختصاصی
- تاسیس صندوق قابل معامله
- تاسیس صندوق کالایی
- تاسیس صندوق ارزی
- تاسیس صندوق سرمایه‌گذاری جسورانه
- بازارگردانی اوراق بهادار مختلف
منبع درآمد شرکت تامین سرمایه چیست؟
حال می‌خواهیم بدانیم این شرکت‌ها با توجه به تامین مالی و مشاوره‌هایی که انجام می‌دهند، خود چه منافعی را به دست می‌آورند. این شرکت‌ها در ازای انجام این خدمات و امور و پذیرش ریسک‌های مالی در فرایند پذیره‌نویسی اوراق بهادار، کارمزدی معین دریافت می‌کنند. این کارمزدها توسط سازمان بورس و اوراق بهادار مشخص شده است. اما افزون بر این کارمزد، شرکت‌های تامین سرمایه منابع درآمد دیگری نیز دارند. از جمله این منابع می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- درآمد حاصل از تعهد پذیره‌نویسی یا کارمزد آن
- درآمد حاصل از خدمات مشاوره عرضه و پذیرش شرکت‌ها در بازارهای مالی
- درآمد حاصل از بازارگردانی اوراق بهادار
- درآمد حاصل از معامله و مبادله به حساب شرکت و همچنین سرمایه‌گذاری با سرمایه شرکت
- درآمد حاصل از مدیریت دارایی‌ها مانند مدیریت صندوق‌های سرمایه‌گذاری
کمترین سرمایه شرکت‌های تامین سرمایه چقدر است؟
حداقل سرمایه این شرکت‌ها ۱۰۰۰ میلیارد ریال است. اما در مواردی پیش می‌آید که با موافقت شورای عالی بورس در مقام مرجع صدور مجوز، این مبلغ تا ۳۰۰ میلیارد ریال هم کم می‌شود.
آيا شرکت‌های تامین سرمایه می‌توانند وارد بازار بورس شوند؟
شرکت‌های تامین سرمایه در قالب شرکت‌های سهامی خاص فعالیت می‌کنند. با این‌همه محدودیتی برای حضور این شرکت‌ها در بورس وجود ندارد. به منظور ورود به بورس لازم است که این شرکت‌ها هم مانند سایر شرکت‌ها به سهامی عام تبدیل شوند و با طی کردن مراحل پذیره‌نویسی، وارد بازار بورس یا فرابورس شوند.
تفاوت شرکت‌های تامین سرمایه با شرکت‌های سرمایه گذاری چیست؟
با توجه به توضیحات ارائه‌شده اکنون دریافتیم که شرکت تامین سرمایه چیست. اما تفاوت این شرکت‌ها با شرکت‌های سرمایه‌گذاری چیست؟ مهم‌ترین وظایف شرکت‌های تامین سرمایه به تامین منابع مالی موردنیاز سایر شرکت‌ها مربوط است. اما شرکت‌های سرمایه‌گذاری وظایف متفاوتی دارند. آن‌ها به دنبال شرکت‌هایی می‌گردند که در آن‌ها سرمایه‌گذاری کنند و از این طریق سود به دست آورند. شرکت‌های تامین سرمایه واسطه میان شرکت‌ها و خریداران سهام است. اما شرکت‌های سرمایه‌گذاری خود در نقش خریدار سهام سایر شرکت‌ها ظاهر می‌شوند.
جمع‌بندی
شرکت تامین سرمایه واسطه‌ای میان شرکت و خریداران سهام است. این شرکت‌ها به دنبال تامین منابع مالی لازم برای کسب‌وکارهایی هستند که قصد توسعه و یا اجرای طرح‌ها و پروژه‌های مختلف را دارند؛ اما سرمایه لازم را برای این کار ندارند. به این ترتیب شرکت‌هایی که به منابع مالی نیاز دارند به کمک شرکت‌های تامین سرمایه اوراق بهادار خود را منتشر و آن‌ها را عرضه می‌کنند. سپس از سود حاصل از فروش اوراق استفاده می‌کنند تا اهداف خود را تحقق بخشند.
شرکت‌های تامین سرمایه با شرکت‌های سرمایه‌گذاری تفاوت دارند. این شرکت‌ها همچنین نقطه مقابل بانک‌های تجاری هستند. بانک‌ها وام می‌دهند و سپس بازپرداخت آن را به همراه سود دریافت می‌کنند. اما موسسه‌های تامین سرمایه نقدینگی لازم را برای اعطای وام ندارند. به همین دلیل است که در نقش واسطه ظاهر می‌شوند و پلی میان خریداران و فروشندگان سهام محسوب می‌شوند. این شرکت‌ها علاوه بر تامین سرمایه، مدیریت دارایی‌ها را نیز بر عهده می‌گیرند و همچنین در نقش مشاور نیز به متقاضیان خدمت‌رسانی می‌کنند.
