واچ لیست چیست؟ فهرستی از گزینه های معاملاتی احتمالی در آینده

پیدا کردن چند سهم از میان آن‌همه سهامی که در بازار بورس عرضه شده‌اند کار راحتی نیست. منطقی‌ترین کار این است که چند سهم را گلچین کنیم و آن‌ها را مدنظر قرار بدهیم. برای انجام این کار لازم است که اقدام به ساخت واچ لیست (watch list) یا فهرست تحت نظر کنیم. چنین امکانی در سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران و هم‌چنین سامانه‌های آنلاین کارگزاری‌ها تعبیه شده است. اگر می‌خواهید بدانید معنی واچ لیست سهام در بورس چیست و چه کاربردی دارد و چطور می‌شود آن را ساخت این مقاله از توان تحلیل را مطالعه کنید تا پاسخ تمام این سوالات را بگیرید.

واچ لیست چیست؟

واچ لیست سهام یا فهرست تحت نظر همان لیستی است که به ما اجازه می‌دهد بتوانیم چندین سهم یا ابزار مالی را زیر نظر بگیریم تا هر موقع که شرایط برای معامله و ورود به آن مساعد بود اقدامات لازم را انجام بدهیم. وقتی این لیست را تهیه کنیم، می‌توانیم  تحرکات قیمتی و موقعیت‌های معاملاتی را رصد کنیم و کمتر پیش می‌آید که فرصت‌های مطلوب را از دست بدهیم. این بزرگ‌ترین مزیت این فهرست است که باعث می‌شود مدیریت بهتری روی سرمایه‌گذاری و استراتژی معاملاتی داشته باشیم.

آگاهی از حجم معاملاتی غیرمتعارف و غیرمرسوم، تغییرات احتمالی قیمت و حجم فروش محصولات یک شرکت، بهره‌برداری از فازهای جدید تولیدی، احداث خط تولید جدید، امکان صدور مجوز افزایش سرمایه و … همگی مواردی هستند که پس از ساخت واچ لیست بهتر قابل دسترسی هستند.

دلایل و مزایای ساخت واچ لیست چیست؟

در همان چند خط بالا به این سوال پاسخ دادیم. اما بد نیست به صورت جزئی هم اهداف و مزایای ساخت واچ لیست در بورس را مرور کنیم:

• شناسایی موقعیت‌های مناسب سرمایه‌گذاری: وقتی چدین سهام را در نظر می‌گیریم، می‌توانیم در فرصت مناسب در آن سهام سرمایه گذاری کنیم.
• از یاد نبردن سهام موردنظر به مرور زمان: واچ لیست کمک می‌کند بتوانیم هر زمان که وارد پنل کاربری‌مان شدیم، شرایط سهامی را که مدنظر داریم بررسی کنیم.
• بررسی چندین سهام به صورت مقایسه‌ای: زمانی که در انتخاب چند سهم مردد هستیم، می‌توانیم با مقایسه سهام موجود در واچ لیست، بهترین‌شان را انتخاب کنیم.
• تحت نظر گرفتن سهامی که اکنون موقعیت خوبی برای ورود ندارند: ممکن است اکنون قیمت سهم بالا باشد ولی بعدا و پس از اصلاح قیمتی شرایط برای ورود مهیا شود.
• کسب آمادگی برای ورود در مواقع ضروری: ممکن است نقدینگی داشته باشیم و بخواهیم سرمایه‌گذاری کنیم. به کمک واچ لیست چند سهم را از قبل مدنظر قرار داده‌ایم و نیازی نیست بدون آگاهی و با عجله اقدامی انجام بدهیم.
• پیدا کردن معاملات مشکوک: ممکن است موقع خرید، به میزان خرید حقیقی‌ها و حقوقی‌ها مشکوک شویم. به همین خاطر می‌توانیم چند روز سهام را در فهرست تحت نظر قرار بدهیم تا در صورتی که معاملات مشکوکی در سهم انجام نشد، اقدام به معامله کنیم.
• برآورد آینده احتمالی شرکت‌های بورسی: گاهی ممکن است تخمین‌های کارشناسانه از احتمال سوددهی سهمی در آینده خبر بدهند. این سهام را می‌توانیم در واچ لیست بورس قرار بدهیم تا در صورت مناسب بودن شرایط، به سهم ورود کنیم.

اصول ساخت واچ لیست

حالا که فهمیدیم دلایل اهمیت واچ لیست چیست و این فهرست چه مزایایی دارد باید بدانیم در قدم اول از کجا شروع کنیم. به همین خاطر چند اصل کلی را در نظر می‌گیریم:

• شناخت بازار: باید از بستری که می‌خواهیم در آن معامله کنیم شناخت داشته باشیم و بتوانیم رفتار بازار را درک کنیم تا سهام مناسب را انتخاب کنیم.
• مدیریت تعداد سهام: باید تعداد سهام موجود در واچ لیست را مدیریت کنیم. اگر تعداد این سهام زیاد باشد، کار بررسی و رصد آن‌ها دشوار خواهد شد. یک پیشنهاد خوب این است که به اندازه‌ی تعداد سهام داخل پرتفوی، در واچ لیست‌تان هم سهام داشته باشید.
• شناسایی هدف: باید هدف‌تان را از ساخت واچ لیست در بازار بورس یا هر بازار مالی بدانید. مثلا در ابتدا با توجه به اصول اولیه‌ی تحلیل تکنیکال چند سهم را انتخاب کنید. سپس زمانی که می‌بینید یک شرکت می‌تواند به یکی از گزینه‌های سرمایه‌گذاری شما تبدیل شود، آن را در واچ لیست‌تان قرار بدهید و تحرکات قیمتی آن را زیر نظر داشته باشید.
• توجه به بازه زمانی: اگر طی بازه‌ی زمانی مشخصی، سهام داخل واچ لیست واکنشی نشان ندادند و به هدف ما نزدیک نشدند، باید فهرست‌مان را به روز رسانی کنیم. قرار نیست معطل چند سهم بمانیم و در انتها هم دست‌خالی بمانیم.
• دوری از تعصب: در انتخاب سهم برای سرمایه گذاری و قرار دادن در واچ لیست، باید با واقع‌بینی عمل کنیم دید غیرواقعی و متعصبانه به سهام نداشته باشیم.
• یادداشت کردن نکات: موقعی که سهامی را برای اضافه کردن به واچ لیست انتخاب می‌کنید، لازم است نکات ضروری را در مورد آن سهم یادداشت کنید تا اهداف‌تان را فراموش نکنید. بررسی تحرکات قیمتی و یادداشت کردن آن‌ها می‌تواند کمک بزرگی به شما بکند.

روش های ساخت واچ لیست

برای ساخت واچ لیست می‌توانید به روش‌های زیر عمل کنید:

• استفاده از فیلترنویسی در سایت TSETMC
• مراجعه به پلتفرم‌های آنلاین کارگزاریس
• روش‌های دیگر شامل استفاده از فایل اکسل و بوک مارک مرورگر

در ادامه به صورت تصویری این روش‌ها را آموزش خواهیم داد.

ساخت واچ لیست در سایت TSETMC

برای ساخت واچ لیست می‌توانید به سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران به آدرس http://www.tsetmc.com مراجعه کنید. برای اینکه واچ لیستی برای خودتان در این سایت داشته باشید، می‌توانید از فیلترنویسی کمک بگیرید. مثلا ممکن است سهامی را که در صف خرید قفل هستند شناسایی کنید یا سهامی را که بیشترین حجم معاملات را دارند بررسی کنید و از میان آن‌ها چند سهم را برای قرار دادن در فهرست تحت نظر انتخاب کنید.

برای شروع وارد دیده بان بازار شوید. یعنی سومین گزینه از سمت چپ در سایت TSETMC.

حالا روی گزینه‌ی فیلتر کلیک کنید.

با این کار صفحه‌ای باز می‌شود که باید در آن فیلترهای موردنظرتان را یادداشت کنید. کد زیر را در قسمت فیلتر وارد کنید:

(l18).indexOf(“نام سهم”)==0

به جای نام سهم، نام نمادی را که می‌خواهید در واچ لیست‌تان قرار بگیرد وارد کنید. به هر تعداد که می‌خواهید می‌توانید نمادهای جدید را به همین شکل وارد کنید. کافی است بین هر خط کد از علامت «||» استفاده کنید. تصویر زیر بهتر این مسئله را نشان می‌دهد:

دکمه‌ی «اعتبارسنجی» را در بالا کلیک کنید و اگر مشکلی وجود نداشت، گزینه‌ی ثبت را انتخاب کنید. خروجی به این شکل خواهد بود:

واچ لیست در کارگزاری ها

در سامانه‌های آنلاین کارگزاری های بورس هم می‌توانید فهرست تحت نظر خود را ایجاد کنید. از آنجا که در هر کارگزاری جایگاه منوها متفاوت است، یک مثال را ارائه می‌کنیم که به کمک آن می‌توانید در تمام کارگزاری‌ها مشابه همان پیش بروید و سهام موردنظرتان را رصد کنید.

به این منظور روی گزینه‌ی «دیده بان» یا «دیده بان من» یا چیزی شبیه به این کلیک کنید. سپس روی گزینه‌ی «افزودن مورد جدید» یا «افزودن دیده بان جدید» کلیک کنید و نامی را برای واچ لیست خودتان انتخاب کنید. توجه کنید که می‌توانید چندین واچ لیست را در پنل کارگزاری بورس خود داشته باشید. سپس علامت + را انتخاب کنید تا فهرست با موفقیت به پنل‌تان اضافه شود.

پس از آن می‌توانید نمادهای موردنظرتان را از محل افزودن نماد به فهرست اضافه کنید. برای این کار نام نماد را تایپ کنید و سپس از میان فهرست کشویی بازشونده، روی نام نماد کلیک کنید تا به فهرست‌تان اضافه شود.

در تصویر بالا می‌بینید که واچ لیستی با نام «نمادهای خودرویی» ساخته‌ایم که شامل چهار نماد است.

روش‌های دیگر ساخت واچ لیست

به جز این دو روش که مرسوم‌ترین شیوه‌های ساخت فهرست تحت نظر هستند، می‌توانید از دو روش دیگر هم استفاده کنید. یکی ساخت فایل اکسل به صورت دستی است که می‌تواند کمک‌کننده باشد. فقط کافی است اطلاعات را هر روز پس از پایان جلسات معاملاتی به روز کنید. توجه کنید که در این روش می‌توانید فیلدهای موردنظرتان را به فایل اضافه کنید و بررسی را مطابق میل‌تان انجام بدهید.

روش دیگر هم این است که از Bookmark یا Favorite در مرورگرتان استفاده کنید. یعنی سهام موردنظرتان را به این صورت ذخیره کنید. در گوشه‌ی بالای سمت راست تصویر می‌بینید که نماد ختوقا با استفاده از گزینه‌ی Add bookmark به فهرست منتخب مرورگر فایرفاکس اضافه شده است.

البته در این شرایط دیگر امکان مقایسه را به راحتی نخواهید داشت. چون هر سهم به صورت جداگانه در یک صفحه‌ی جدید باز می‌شود. با این‌همه ممکن است برخی از افراد این روش را استفاده کنند. در هر حال هدف همان است؛ یعنی حفظ و جمع‌آوری اطلاعات سهام مختلف.

از فهرست تحت نظر چه اطلاعاتی را می‌توانیم به دست بیاوریم؟

اما مشاهده و بررسی فهرست تحت نظر چه اطلاعاتی را در اختیار ما قرار می‌دهد؟ این اطلاعات می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• نام نماد
• حجم معاملاتی
• تعداد
• ارزش معاملات
• اولین قیمت
• آخرین قیمت
• قیمت پایانی
• حجم بهترین تقاضا
• قیمت بهترین تقاضا
• حجم بهترین عرضه
• قیمت بهترین عرضه
• لینک کدال
• لینک سایت tsetmc
• EPS
• P/E
• سود سال‌های قبلی شرکت
• میزان سرمایه جاری
• میزان فروش ماهانه
• مبلغ فروش ماهانه
• سود ماهانه در سال جاری
• مبلغ سود خالص فصلی
• DPS

از میان انبوه اطلاعات، فقط آن‌هایی را انتخاب کنید که می‌خواهید بر اساس آن‌ها تصمیم‌گیری کنید. مثلا اگر DPS را بررسی نمی‌کنید، فیلد مربوط به این اطللاعات را حذف کنید تا فهرستی خلوت‌تر داشته باشید.

ویژگی های واچ لیست حرفه‌ای

ساخت واچ لیست ممکن است به نظر کار راحتی بیاید. ولی باید یادمان باشد که واچ لیست در صورتی به ما کمک می‌کند که اطلاعات در آن به خوبی قابل مشاهده و بررسی باشند. اگر واچ لیست‌تان بهینه نباشد، زمان زیادی را از شما می‌گیرد. پس لازم است برای ساخت یک فهرست تحت نظر حرفه‌ای و دقیق، به موارد زیر توجه کنید.

• تعداد مناسب سهام: قرار نیست هر سهمی را با هر احتمال سوددهی وارد واچ لیست کنید. اصلا فلسفه‌ی واچ لیست گلچین کردن سهام است. پس از میان انبوهای از سهام، فقط آن‌هایی را انتخاب کنید که بیشتر مناسب خرید هستند. این‌طور فهرست‌تان شلوغ نمی‌شود و بررسی آن ساده‌تر خواهد بود.
• رعایت نظم و ترتیب: بهتر است اطلاعات‌تان را دسته‌بندی کنید. مثلا می‌توانید از اکسل برای این کار استفاده کنید تا سرعت بررسی را بالاتر ببرید.
• ثبت اطلاعات کاربردی: سعی کنید فاکتورهایی مثل سود ماهانه، میزان حجم معاملات، دارایی شرکت و DPS را در فهرست خود قرار دهید. همیشه اطلاعات‌تان را به روز نگه دارید.
• دلایل اضافه شدن سهام جدید:‌ کنار هر سهمی که به فهرست‌تان اضافه می‌کنید، بنویسید که به چه دلیلی آن سهم را مدنظر دارید. این‌طور می‌توانید از سردرگمی جلوگیری کنید.
• سهولت دسترسی: باید بتوانید به راحتی به واچ لیست و اطلاعات آن دسترسی داشته باشید. می‌توانید از واچ لیست خود در سایت tsetmc یا کارگزاری خروجی اکسل بگیرید و فایل را در سیستم‌تان ذخیره کنید.

جمع بندی

واچ لیست یا فهرست تحت نظر لیستی از سهامی است که به هر دلیل برای سرمایه گذار جذاب است. ممکن است سهمی ارزنده باشد ولی قیمت آن در حال حاضر بالا باشد یا اینکه سرمایه گذار وجه کافی برای خرید آن نداشته باشد. از این رو نماد موردنظر را در فهرستی قرار می‌دهد که بتواند آن را در هر زمان رصد کند. فهرست تحت نظر زمانی کاربردی خواهد بود که گلچین‌شده و عاری از هر گونه زواید باشد. قرار نیست تعداد زیادی سهم را در واچ لیست قرار بدهید. بلکه فقط تعدادی را انتخاب کنید که اولا ارزنده باشند و مطابق استراتژی معاملاتی‌تان مناسب سرمایه گذاری باشند. دوما وقت کافی برای بررسی آن‌ها را داشته باشید. watch list را می‌توانید در سایت TSETMC و سامانه‌های آنلاین کارگزاری‌های مختلف بسازید.

سوالات متداول با پاسخ های کوتاه