نمودار هیکن آشی چیست و چگونه می‌توان با آن معامله کرد؟

معامله‌گران همواره به دنبال تکنیک‌ها و راه‌کارهایی هستند که بتوانند به کمک آن بهترین نتیجه‌ی ممکن را از معاملات خود بگیرند. این مسئله بسیار منطقی است. هیچ‌کس از پول و سود کردن بدش نمی‌آید. اما مهم این است که بدانیم از میان این‌همه استراتژی و تکنیک، کدام را باید برگزید. این مقاله به شما کمک می‌کند یکی از نمودارهای قیمتی به نام هیکن آشی (Heikin-Ashi) و استراتژی معاملاتی مرتبط با آن را درک کنید و بتوانید با آن معامله کنید. نمودار هیکن آشی در واقع یکی از شیوه‌های نمایش قیمت دارایی است که به کمک محاسبه‌ی میانگین‌ها رسم می‌شود. اما اگر اصلا نمی‌دانید کندل هیکن آشی چیست و چطور می‌توان از استراتژی های معاملاتی مرتبط با آن کمک گرفت، نگران نباشید چرا که در این آموزش از توان تحلیل، به زبانی ساده توضیح می‌دهیم که چطور می‌توان با شمع‌های هیکن آشی معامله کرد.

کندل هیکن آشی (Heikin-Ashi) چیست؟

اول از همه باید به این پرسش پاسخ دهیم که کندل هیکن آشی چیست. نام کندل که به گوش‌مان می‌خورد، اولین چیزی که به آن فکر می‌کنیم همان الگوهای کندل استیک معروف ژاپنی است. با این همه نمودار هیکن آشی، با آن‌چه در کندل استیک وجود دارد تفاوت‌هایی دارد. هیکن آشی یعنی کندل میانگین. این نمودار با قیمت سروکار دارد، اما قیمت میانگین. این را هم بدانید که این الگوی قیمتی در سال ۱۷۰۰ توسط شخصی ژاپنی به نام Homma Munehisa ابداع شد.

نمودار شمعی ژاپنی یا همان کندل استیک از استوانه‌هایی تشکیل شده بود که دو میله در بالا و پایین آن‌ها وجود داشت که به آن‌ها سایه می‌گفتند. در این نحوه‌ی نمایش، با چهار مولفه‌ی قیمت باز شدن یا Open (O)، قیمت بسته شدن یا پایانی Close (C)، بیشترین قیمت يا High (H) و کمترین قیمت یا Low (L) سروکار داریم. در نمودار هیکن آشی نیز به لحاظ ظاهری با چنین کندل‌هایی مواجهیم که از بدنه و سایه تشکیل شده‌اند. منتهی تفاوت این دو نمودار ناشی از تفاوت در محاسبه‌ این المان‌هاست.

به طور خلاصه می‌توان گفت نمودار هیکن آشی همان نمودار شمعی ژاپنی است ولی محاسبات آن متفاوت است و از این رو ظاهر آن نیز کمی دستخوش تغییر خواهد شد. در نمودار هیکن آشی، باید برای محاسبه‌ کندل فعلی از داده‌های کندل‌ قبلی استفاده شود. هم‌چنین این نمودار سرعت حرکت آهسته‌تری نسبت به کندل استیک دارد.

مطابق آن‌چه تا کنون آموخته‌ایم، کندل سبزرنگ (یا سفید) صعودی و کندل قرمز (یا سیاه) نزولی است. هرچه بدنه‌ی کندل بلندتر باشد، از قدرت بیشتر خبر می‌دهد. اما این نمودار چه تفاوتی با نمودار میله‌ای یا سایر نمودارهای قیمت دارد؟ چه چیزی ما را مجاب می‌کند که از نمودار هیکن آشی استفاده کنیم؟‌ پاسخ سوال در یک کلمه نهفته است: روند. این نمودار به معامله‌گر کمک می‌کند که اطلاعاتی از روند به دست بیاورد. پس اگر معامله‌گر متوجه شود که روند ادامه‌دار است یا رو به پایان، می‌تواند مطابق با همان تصمیم‌های درستی بگیرد. البته لازمه‌ی این کار این است که بتوانید روند را به درستی تشخیص دهید. با کمک نمودار هیکن آشی می‌توانید در میان‌مدت سیگنال‌های خوبی بگیرید و معامله کنید.

روش رسم و محاسبه نمودار هیکن آشی با استفاده از فرمول

با توجه به این محاسبات و فرمول فوق، می‌توان به لحاظ ظاهری دریافت که نمودار هیکن آشی چه فرقی با نمودار کندل استیک معمولی دارد. در هیکن آشی، هر کندل جدید از وسط کندل قبلی شروع می‌شود. اگر به تصویر زیر دقت کنید می‌توانید این مسئله را به خوبی مشاهده کنید.

دسترسی به نمودار هیکن آشی در سامانه‌های مفیدتریدر، متاتریدر، تریدینگ ویو و رهاورد

در این بخش می‌خواهیم به صورت تصویری نشان دهیم که چطور می‌توان به نمودار هیکن آشی در سامانه‌های معاملاتی مختلف دست پیدا کرد.

مفیدتریدر

برای دسترسی به هیکن آشی در مفیدتریدر باید به این ترتیب عمل کنیم: پس از ورود به این سامانه و انتخاب سهم موردنظر، از منوی Insert گزینه‌ی Indicator را انتخاب می‌کنیم. در لیست بازشونده به سراغ گزینه‌ی Custom می‌رویم. در انتهای لیست می‌توانید نام Heikin-Ashi را ببینید. مراحل مذکور در تصویر زیر قابل مشاهده است.

در نهایت پنجره‌ای مانند تصویر زیر را مشاهده خواهید کرد که در آن می‌توانید تنظیماتی هم‌چون رنگ کندل‌ها را انجام دهید.

متاتریدر

در سامانه‌ی معاملاتی متاتریدر، نمودار هیکن آشی به صورت پیش‌فرض وجود ندارد. ابتدا باید این اندیکاتور را دانلود کنید. از طریق لینک زیر می‌توانید نمودار مذکور را برای متاتریدر ۵ دانلود کنید.

دانلود هیکن آشی برای متاتریدر ۵

پس از آن لازم است این نمودار را در سامانه وارد کنیم. برای انجام این کار ابتدا وارد نرم‌افزار متاتریدر شوید. سپس از طریق منوی File، گزینه‌ی Open Data Folder را انتخاب کنید.

پس از انجام این کار وارد پوشه‌‌ای می‌شوید. در این پوشه ابتدا MQL5 را انتخاب کنید و سپس روی پوشه‌ی Experts کلیک کنید. پس از آن، هیکن آشی را که پیش‌تر دانلود کرده بودید در این مسیر Paste‌ کنید. مراحل را می‌توانید در تصویر زیر ببینید.

پس از انجام این کار، لازم است یک مرتبه نرم‌افزار را ببندید و دوباره باز کنید. اکنون می‌توانید در کادر Navigator گزینه‌ی Heikin-Ashi را ببینید. روی آن کلیک کنید. سپس در پنجره‌ای که باز می‌شود، اگر بخواهید می‌توانید رنگ و ظاهر نمودار را تغییر دهید.

در نهایت با اعمال Heikin-Ashi، ظاهر نمودار به شکل زیر خواهد بود. حال می‌توانیم با استفاده از نمودار هیکن آشی و استراتژی‌های آن معامله کنیم.

تریدینگ ویو و رهاورد

برای رسم نمودار هیکن آشی در تریدینگ ویو و رهاورد باید تنها یک کار ساده انجام دهیم. در تریدینگ ویو مطابق تصویر روی شکل مشخص‌شده کلی کنید. سپس از لیستی که باز می‌شود، نحوه‌ی نمایش قیمت را Heikin-Ashi انتخاب کنید.

در سامانه‌ی رهاورد نیز دقیقا باید همین کار را انجام دهید؛ در تصویر زیر می‌توانید روند کار را مشاهده کنید.

چگونه می‌توان با شمع‌های هیکن آشی سیگنال گرفت و معامله کرد؟

مهم‌ترین بخش آموزش کندل و نمودار هیکن آشی این است که بتوانیم از آن سیگنال بگیریم و با آن معامله کنیم. در این نمودار کندل‌های سبز صعودی و کندل‌های قرمز نزولی هستند. البته ممکن است به جای رنگ‌های سبز و قرمز، از رنگ‌های سفید(=سبز) و سیاه(=قرمز) استفاده شود. سایه‌ها و بدنه‌ها هم مطابق روال معمول، تفسیر می‌شوند.

استفاده از استراتژی معاملاتی هیکن آشی به معامله‌گران در شناسایی بهتر روندها کمک می‌کند. به ویژه آن‌ که در نمودار هیکن آشی، شمع‌های متوالی معمولا یک‌رنگ هستند. یعنی در روندهای صعودی یک توالی از کندل‌های سبز می‌بینید و در روندهای نزولی این توالی به رنگ قرمز است. با توجه به این مسئله چند استراتژی و روش سیگنال‌گیری توسط این نمودار را با هم بررسی می‌کنیم.

استفاده از نمودار هیکن آشی به معامله‌گران کمک می‌کند از وضعیت روند مطلع شوند. یعنی می‌توانند بفهمند آیا روند ادامه‌دار است یا رو به پایان یا این‌که قرار است معکوس شود.

روندهای نزولی و صعودی پرقدرت با توجه به سایه‌ها و بدنه‌های کندل

تشخیص آغاز روند مهم‌ترین مسئله در استراتژی معاملاتی هیکن آشی است. کندل‌های سبز به تنهایی روند صعودی را نشان می‌دهند. اما اگر این کندل‌ها فاقد سایه‌ی پایینی باشند، نشان از قدرت روند صعودی دارند. به طور مشابه در کندل‌های قرمز اگر سایه‌ی بالایی وجود نداشته باشد، می‌توان از وجود روند نزولی قوی مطلع شد. تصویر زیر به خوبی این مسئله را نشان می‌دهد.

هم‌چنین بدنه‌ی کندل Heikin-Ashi هم مهم است. بدنه‌های کوچک به همراه سایه‌های بالایی و پایینی خبر از تغییر روند می‌دهند. در واقع زمانی که سایه‌های شمع بلند هستند، به معنای آن است که روند مشخصی بر سهم حاکم نیست. می‌توانید صبر کنید تا روند شکل بگیرد و پس از آن تصمیم بگیرید.

سیگنال برگشت روند

هم‌چنین می‌توان به کمک توالی کندل‌ها، از برگشت روند مطلع شد. اگر پس از تشکیل چندین کندل سبز، دو کندل قرمز تشکیل شود، نشان از احتمال تغییر روند دارد. یعنی ممکن است روند صعودی به پایان رسد و آغاز روند صعودی را داشته باشیم. به همین ترتیب اگر پس از آن که چندین کندل قرمز در نمودار مشاهده شد، دو کندل سبز پشت سر هم تشکیل شوند، می‌توان دریافت احتمال پایان روند نزولی و آغاز روند صعودی زیاد است.

کندل‌هایی با بدنه‌ی کوچک و سایه‌هایی بلند به منزله‌ی عدم اطمینان در بازار است. پس با مشاهده‌ی چنین کندل‌هایی سعی کنید که اقدام خاصی انجام ندهید و منتظر شکل‌گیری روند بمانید.

به‌علاوه با مشاهده‌ی کندل‌های دوجی می‌توان از تغییر روند مطلع شد. این کندل از تردید در بازار خبر می‌دهد. به این ترتیب احتمال دارد قیمت معکوس شود. نگاهی به تصویر زیر بیندازید.

سیگنال دیگر مربوط به زمانی است که کندل‌های Heikin-Ashi نشان از آرام شدن روند و تضعیف آن داشته باشند. زمانی که قیمت‌های بازگشایی کندل‌های هیکن، به قیمت‌های بسته شدن کندل قبلی نزدیک باشد، می‌توان سیگنال مربوط به بازگشت و تغییر روند را مشاهده کرد. در تصویر زیر می‌توانید این حالت را مشاهده کنید.

ترکیب استراتژی معاملاتی هیکن آشی و ایچیموکو

ایچیموکو خود یکی از برترین و معتبرترین استراتژی‌هایی است که می‌توان از آن در کنار Heikin-Ashi استفاده کرد و نتایج بسیار خوبی گرفت. برای انجام این کار لازم است ابتدا دو شاخص را به عنوان سیگنالی برای ورود به معامله تنظیم کنید.  

در این استراتژی به اندیکاتور ایچیموکو نیاز داریم که یکی از پیشرفته‌ترین اندیکاتورهای روندی در دسته‌ی خود است. در این استراتژی بهتر است تایم فریم خود را روی H1 تنظیم کنیم. حال با اعمال این دو ابزار و نمودار باید به دنبال نقاط مناسبی برای ورود به معامله باشیم.

اما برای ورود به معامله باید پنج گام زیر را در نظر بگیریم:

1. نخستین و راحت‌ترین شرایطی که برای باز کردن موقعیت روی نمودار باید به دنبال آن بگردیم، موقعیتی است که قیمت‌ها بیرون از ابر کومو باشند و بالای آن بسته شوند.
2. زمانی که شرط اول برقرار بود، باید به سراغ شرط بعدی برویم. یعنی تنکان سن باید در بالای کیجون سن قرار گیرد.
3. پس از آن نوبت به تحقق شرط سوم می‌رسد. چیکو اسپن باید شیب صعودی داشته باشد و بالاتر از قیمت قرار گیرد.
4. شرط پنجم زمانی برقرار خواهد بود که سنکو اسپن A بالاتر از سنکو اسپن ‌B قرار گیرد.
5. و در نهایت شرط آخر مشخص می‌کند که کندل فعلی هیکن آشی باید سبز و صعودی باشد.

شرایط فروش نیز به همین شکل است؛ منتهی موارد بالا باید به صورت معکوس برقرار باشند. یعنی:

1. کندل قیمت باید بیرون از ابر کومو قرار گیرد و زیر آن بسته شود.
2. تنکان سن باید زیر کیجون سن قرار گیرد.
3. چیکو اسپن با شیبی نزولی باید در زیر نمودار قیمت قرار گیرد.
4. سنکو اسپن A باید در زیر سنکو اسپن B باشد.
5. کندل هیکن آشی نیز باید به رنگ قرمز و نزولی باشد.

در این استراتژی می‌توانید پوزیشن‌ها را با توجه به دو مسئله ببندید. برای این کار یا باید به حد ضرر شناور توجه کنید یا سیگنال برگشت.

استراتژی میانگین متحرک و هیکن آشی

همان‌طور که در استراتژی قبلی گفتیم، از نمودار هیکن آشی می‌توان همراه با سایر اندیکاتورها و استراتژی‌ها استفاده کرد. استفاده از میانگین متحرک نیز راه‌کار دیگری است که می‌تواند سیگنال‌های مفیدی تولید کند. برای انجام این کار به دو میانگین متحرک نمایی ۸ و ۱۴ روزه نیاز داریم. البته این اعداد را می‌توانید با توجه به استراتژی معاملاتی خودتان تنظیم کنید.

شرط نخست برای ورود به معامله آن است که میانگین سریع‌تر میانگین کندتر را به سمت بالا قطع کند. پس از آن باید به کندل هیکن آشی توجه کرد. در این‌ شرایط به یک کندل نزولی نیاز داریم تا به خطوط میانگین متحرک برخورد کند. با بسته شدن نخستین کندل صعودی در نقطه‌ای بالاتر از میانگین سریع‌تر، می‌توانیم وارد معامله شویم.

برای بستن موقعیت نیز باید ابتدا میانگین ۸ روزه، میانگین ۱۴ روزه را به سمت پایین قطع کند. سپس به یک کندل صعودی نیاز داریم تا خطوط میانگین را قطع کند. در نهایت پس از تشکیل نخستین کندل نزولی در پایین EMA‌ سریع‌تر، می‌توان معامله را بست.

ترکیب RSI‌ و استراتژی معاملاتی هیکن آشی

استراتژی دیگر به کمک اندیکاتور RSI قابل انجام است. در این اندیکاتور به کمک نقاط اشباع خرید و فروش، می‌توان وارد معامله شد. برای انجام این استراتژی به نمودار هیکن آشی پنج دقیقه‌ای و اندیکاتور RSI (۱۴) نیاز داریم. تایم فریم می‌تواند ۱۵ دقیقه‌ای یا بیشتر باشد. وقتی اندیکاتور وارد محدوده‌ی پایین ۳۰ شد، نشان از اشباع فروش دارد. در همین لحظه باید دنبال کندلی باشیم که از حالت نزولی به حالت صعودی در آید. به این ترتیب می‌توان به معامله ورود کرد.

برای فروش نیز می‌توان به محدوده‌ی اشباع خرید توجه کرد. یعنی باید اندیکاتور در ناحیه‌ی بالای ۷۰ قرار گیرد. در همین حین باید نشانه‌هایی از برگشت روند از صعودی به نزولی در کندل هیکن آشی مشاهده شود. در چنین شرایطی می‌توان دارایی را به فروش رساند.

ترکیب استوکاستیک و هیکن آشی

برای استفاده از این استراتژی معاملاتی، تنظیمات اندیکاتور استوکاستیک را روی اعداد (۳،۷،۱۴) قرار دهید. زمانی که دو کندل قرمز توپر پشت سر هم تشکیل می‌شوند و استوکاستیک در ناحیه‌ی بالای ۷۰ قرار دارد، می‌توان اقدام به فروش دارایی کرد. اما اگر استوکاستیک زیر ناحیه‌ی ۳۰ قرار گیرد، پس از تشکیل دو کندل سبز می‌توان وارد معامله شد.

معایب استفاده از هیکن آشی چیست؟

دیدیم که رسم نمودار هیکن آشی چه مزایای متعددی دارد. اما همیشه زمانی که می‌خواهیم درک بهتری نسبت به هر ابزار یا استراتژی داشته باشیم، بهتر است با دیدی منصفانه به آن نگاه کنیم. برای این کار لازم است که مزایا و معایب آن را از نظر بگذرانیم. شاید بتوان گفت مهم‌ترین عیب نمودار هیکن آشی آن است که گپ قیمتی را نشان نمی‌دهد. این امر به آن دلیل است که هنگام میانگین‌ گرفتن از قیمت‌ها ناخواسته برخی از اطلاعات حذف می‌شود. گپ‌ها از آن جهت اهمیت دارند که برخی از معامله‌گران از آن‌ها به منظور مشخص کردن حد سود یا ضرر و هم‌چنین شناسایی نقاط ورود و خروج و تحلیل مومنتوم استفاده می‌کنند.

مورد دیگری که معمولا از آن به عنوان محدودیت استراتژی معاملاتی هیکن آشی نام برده می‌شود، مربوط به زمان است. نمودار هیکن آشی به کمک داده‌های زمانی فعلی و کندل‌‌های قبلی ترسیم می‌شوند. از این رو برای تشکیل این نمودار به زمان بیشتری نیاز داریم. به همین دلیل معامله‌گرانی که معاملات کوتاه‌مدت انجام می‌دهند یا نوسان‌گیر هستند، چندان به این روش روی نمی‌آورند. هرچند اگر تایم فریم معاملاتی را کاهش دهند، می‌توانند از این استراتژی تا حدودی کمک بگیرند.

مسئله‌ی دیگر در این میان این است که میانگین گرفتن باعث می‌شود قیمت آخرین معامله در روز مخفی بماند. قیمتی که برای برخی معامله‌گران مهم است و در استراتژی‌های خود از این قیمت استفاده می‌کنند. در واقع برای کنترل ریسک بهتر است که معامله‌گر قیمت واقعی را ببیند نه میانگین‌ آن را. هر چند برای معامله‌گران بلندمدت این مسئله کمتر حائز اهمیت است. به هر حال اگر قصد دارید از استراتژی معاملاتی هیکن آشی استفاده کنید، بهتر است این محدودیت‌ها را از ابتدا در نظر بگیرید.

تفاوت بین هیکن آشی و نمودار رنکو

در پایان این آموزش بد نیست نگاهی به تفاوت دو نمودار رنکو (Renko) و هیکن آشی بیندازیم. دریافتیم که نمودار هیکن آشی به کمک میانگین‌گیری از داده‌های دو بازه‌ی زمانی کنونی و قبلی رسم می‌شود. اما در سمت دیگر نمودار رنکو تنها با توجه به نمایش حرکات قیمت در نوسان‌های مشخص ترسیم می‌شود.

در نمودار رنکو یک محور به زمان اختصاص دارد. اما جعبه‌ها (یا همان کندل‌ها) تابع زمان نیستند. آن‌ها تنها از حرکت‌های قیمت تاثیر می‌پذیرند. کندل Heikin-Ashi در هر دوره تشکیل می‌شود اما در نمودار رنکو تنها یک جعبه در اثر حرکات مشخص قیمت تولید می‌شود.

جمع‌بندی

نمودارهای قیمت در تحلیل تکنیکال بسیار مهم هستند. این نمودارها ممکن است به صورت خطی، میله‌ای یا شمعی باشند یا این که با کمک کندل‌ هیکن آشی ترسیم شوند. نمودار Heikin-Ashi به منظور کاهش نویزهای بازار طراحی شده است. اگر به ظاهر این نمودار توجه کنید، درمی‌یابید که این نمودار نسبت به کندل استیک یا همان شمع‌های ژاپنی ظاهر مرتب‌تر و پیراسته‌تری دارد. از استراتژی معاملاتی هیکن آشی به منظور درک و شناسایی بهتر روندهای حاکم بر بازار، استفاده می‌شود. زمانی که کندل‌ها سبز یا سفید باشند روند صعودی است. اگر این کندل‌ها فاقد سایه‌های پایینی باشند از قدرت بالای روند مطلع می‌شویم. وجود کندل‌های قرمز یا سیاه نشان از روند نزولی دارد. عدم وجود سایه‌های بالایی در این کندل‌ها از قدرت روند نزولی خبر می‌دهد. البته باید این نکته را مدنظر قرار داد که تغییر رنگ‌ کندل از سبز به قرمز حتما به منزله‌ی انتهای روند صعودی نیست. بلکه شاید تنها یک استراحت باشد. برعکس این قضیه نیز ممکن است رخ دهد. تشخیص چنین مسائلی به عهده‌ی معامله‌گر است.

سوالات متداول با پاسخ‌های کوتاه