سهام تهاجمی چیست؟ بازده بالاتر با پذیرش ریسک بیشتر

مدیریت و چیدمان سبد سهام را می‌توان مهم‌ترین بخش سرمایه‌گذاری دانست. چرا که سودآوری یا زیان سرمایه‌گذاران به میزان زیادی به سهامی بستگی دارد که در سبد سرمایه‌گذاری خود دارند. به همین دلیل استراتژی‌های متفاوتی برای مدیریت پرتفو معرفی شده‌اند. یکی از این موارد، استراتژی سرمایه‌گذاری تهاجمی است. برای آشنایی با این استراتژی لازم است که ابتدا بدانیم که سهام تهاجمی چیست و چه ویژگی‌هایی دارد و چگونه می‌تواند به کسب سود سرمایه‌گذاران کمک کند. در رابطه با سهام تهاجمی، مسئله مهم دیگری که با آن سر و کار داریم، ضریب بتا است که در ادامه این مطلب درباره آن نیز صحبت خواهیم کرد.

• سهام تهاجمی چیست؟
• سرمایه‌گذاری تهاجمی مناسب چه کسانی است؟
• درک استراتژی سرمایه‌گذاری تهاجمی
• استراتژی سرمایه‌گذاری تهاجمی و مدیریت فعال
• رابطه ضریب بتا و سهام تهاجمی چیست؟
• جمع‌بندی

سهام تهاجمی چیست؟

زمانی که از استراتژی سرمایه‌گذاری تهاجمی استفاده می‌کنیم، پرتفوی خود را با ریسک بالایی مدیریت می‌کنیم. اما چه مسئله‌ای باعث می‌شود که این ریسک را بپذیریم؟ بله؛ ریسک بالاتر برابر است با بازده بالاتر. سرمایه‌گذاران به منظور دریافت بازده بالاتر، ریسک زیاد این سهام را به جان می‌خرند. پیش‌تر در مقاله‌ی «سهام تدافعی»، گفتیم که سهام تدافعی به سهامی گفته می‌شود که بازدهی تقریبا ثابت و سودی مستمر دارند. ویژگی آن سهام این بود که ریسک کمی داشتند. اما سهام تهاجمی را می‌توان نقطه مقابل سهام تدافعی هستند.

تمرکز استراتژی سرمایه‌گذاری تهاجمی، بر افزایش سرمایه و قیمت سهام است. یعنی در این استراتژی دریافت سود نقدی یا حفاظت از اصل سرمایه محور توجهات نیست. در این شیوه سرمایه‌گذاری، می‌توان بخش اصلی و بیشتر دارایی را در سهام سرمایه‌گذاری کرد و بخش کمی از آن را به خرید اوراق با درآمد ثابت یا اوراق قرضه اختصاص داد. یا حتی می‌توان آن را به صورت وجه نقد نگهداری کرد. پس مشخص است که نقش سهام تهاجمی در پورتفوی چیست؛ افزایش سرمایه به کمک ریسک و بازده بالا.

در استراتژی سرمایه‌گذاری تهاجمی، معمولا از چند استراتژی نظیر انتخاب دارایی و تخصیص دارایی کمک می‌گیرند تا به اهداف خود برسند.

سرمایه‌گذاری تهاجمی مناسب چه کسانی است؟

معمولا گفته می‌شود که این استراتژی‌ها بیشتر به درد سرمایه‌گذاران کم‌سن‌وسال‌تر با پرتفوی کوچک می‌خورد؛ چرا که آن‌ها می‌توانند به کمک افق سرمایه‌گذاری بلندمدت در مقایسه با سرمایه‌گذارانی که استراتژی کوتا‌ه‌مدت دارند، نوسان‌های بازار بورس را بهتر تحمل کنند. هم‌چنین ضرر و زیان‌هایی که در سال‌های ابتدایی زندگی به افراد وارد می‌شود، بعدها تاثیر کمتری روی زندگی آن‌ها خواهد گذاشت. به همین دلیل است که مشاوران سرمایه‌گذاری این استراتژی را برای سایر افراد پیشنهاد نمی‌کنند‌؛ مگر آن‌که افراد حجم کوچکی از سبد خود را به این سهام اختصاص دهند.

اگر از مسئله سن سرمایه‌گذاران بگذریم، بدیهی است که پذیرش ریسک بالا پیش‌نیاز اساسی برای روی آوردن به استراتژی سرمایه‌گذاری تهاجمی به حساب می‌رود.

درک استراتژی سرمایه‌گذاری تهاجمی

برای محاسبه میزان تهاجمی بودن استراتژی‌های مخلتف، باید به وزن نسبی دارایی‌های پرریسک و پرسود توجه کنیم. دارایی‌هایی نظیر فلزات گران‌بها، سهام و یا کامودیتی در دسته چنین دارایی‌هایی قرار می‌گیرند.  

فرض کنید که دو پرتفوی دارید. ۷۵ درصد پرتفوی شماره یک از سهام تشکیل شده است؛ ۱۵ درصد از این سبد به اوراق با درآمد ثابت و ۱۰ درصد باقیمانده به طلا اختصاص دارد. مشخص است که سهام و طلا که ۸۵ درصد وزن سبد را تشکیل می‌دهند، موجب می‌شوند که این سبد شکلی تهاجمی داشته باشد. حال فرض کنید پرتفوی شماره دو دارای ۸۵ درصد سهام و ۱۵ درصد طلا باشد. بدیهی است که سبد شماره دو تهاجمی‌تر از سبد شماره یک خواهد بود.

اما افزون بر این مسئله، پیش‌تر هم گفتیم که ترکیب سهام و تخصیص سهام نیز به میزان زیادی در این استراتژی موثر هستند. در ادامه این دو فاکتور را بررسی می‌کنیم.

انتخاب و ترکیب سهام

ترکیب سهام شرکت‌های مختلف بورسی هم به میزان قابل توجهی در ریسک اثر دارند. یعنی اگر میزان زیادی از سهام شرکت‌های بزرگ در سبد موجود باشد، در مقایسه با شرایطی که پرتفوی فقط از سهام شرکت‌های کوچک تشکیل شده است، کم‌ریسک‌تر است. پس مشخص است که پرتفوی نیز کم‌تر تهاجمی خواهد بود. اگر این مسئله را در خصوص مثال قبلی در نظر بگیریم، می‌توان دریافت که پرتفوی شماره دو بدون تردید از پرتفوی شماره یک کم‌تر تهاجمی است؛ حتی با وجود این‌که تمام وزن آن را دارایی‌های تهاجمی تشکیل داده‌ است.

یکی از آثار احتمالی سرمایه‌گذاری بر روی سهام تهاجمی، بی‌ثباتی بازده است. ممکن است به دلیل سازگاری سبد با تغییرات بازار به تعدیل‌های پی‌درپی نیاز باشد. از همین رو لازم است که مدیران چنین پرتفوی‌هایی فعال باشند.

تخصیص سهام

اما استراتژی سرمایه‌گذاری تهاجمی را از جنبه دیگری نیز می‌توان بررسی کرد؛ یعنی تخصیص سهام. یک استراتژی که به سادگی تمام سرمایه را به صورت مساوی میان ۲۰ سهم مختلف تقسیم می‌کند، می‌تواند یک استراتژی کاملا تهاجمی باشد. اما اگر تمام سرمایه را تنها به پنج سهم مختلف اختصاص دهیم، سبدمان به میزان بیشتری تهاجمی خواهد بود.

استراتژی سرمایه‌گذاری تهاجمی هم‌چنین می‌تواند شامل یک استراتژی با گردش مالی بالا شود؛ رویکردی که به دنبال سهامی است که عملکرد نسبی بالایی در مدت‌زمانی کوتاه از خود به نمایش می‌گذارند. گردش مالی و حجم معاملات بالا می‌تواند بازدهی بالاتری حاصل کند، اما هم‌چنین می‌تواند هزینه‌های تراکنش‌ را نیز افزایش دهد. بنابراین موجب افزایش احتمال ریسک در ضعف عملکرد خواهد شد.

استراتژی سرمایه‌گذاری تهاجمی و مدیریت فعال

بررسی‌ها نشان می‌دهد که از سال ۲۰۱۲، سرمایه‌گذاران ترجیح داده‌اند که کمتر به سراغ این استراتژی‌ها بروند. از این رو سرمایه‌گذاری منفعل را در دستور کار قرار داده‌اند. استراتژی‌های سرمایه‌گذاری تهاجمی در مقایسه با استراتژی «بخر و نگه‌ دار» به مدیریت فعال بیشتری نیاز دارد. چرا که این استراتژی با توجه به شرایط بازار احتمالا بی‌ثبات‌تر است و نیاز به تعدیل مکرر دارد.

به کمک تعدیل بیشتر می‌توان تخصیص اوراق را به سطوح هدف‌گذاری‌شده رساند. بی‌ثباتی دارایی‌ها می‌تواند موجب شود که تخصیص سهام از وزن‌های اصلی‌شان منحرف شود. این عمل هزینه‌های اضافی را نیز به دنبال دارد. چرا که مدیر پرتفوی به کارمندان بیشتری برای مدیریت تمام موقعیت‌ها نیاز دارد.

در سال‌های اخیر، سرمایه‌گذاران نسبت به استراتژی‌های سرمایه‌گذاری فعال واکنش نشان داده‌اند. بسیاری از سرمایه‌گذاران دارایی‌های خود را به دلیل ضعف مدیریتی، از صندوق‌های پوشش ریسک خارج کرده‌اند و به جای آن دارایی‌های خود را به مدیران منفعل سپرده‌اند. این مدیران، سبک‌هایی از سرمایه‌گذاری را برمی‌گزینند که اغلب از صندوق‌های مدیریت شاخص برای چرخش استراتژیک استفاده می‌کنند. در چنین سبکی، سبدهای سهام اغلب بیان‌گر شاخص بازار نظیر S&P500 هستند.

ضریب بتا چیست و چه ارتباطی با سهام تهاجمی دارد؟

حال که دریافتیم منظور از سهام تهاجمی چیست، می‌خواهیم به یک فاکتور مهم در این خصوص بپردازیم که ضریب بتا نام دارد. ضریب بتا عددی است که میزان همسویی تغییرات بازده یک سهام را با بازده شاخص بازار مشخص می‌کند. یعنی به کمک این ضریب می‌توان دریافت که تغییرات بازار تا چه میزان بر روی سهام شرکت‌ها اثرگذار است. البته ابتدا باید دید که آیا اصلا اثری وجود دارد یا خیر.

به طور خلاصه، زمانی که ضریب بتای سهام برابر با یک باشد، سهام مذکور کاملا مطابق بازار حرکت می‌کند. اما اگر ضریب بتا بزرگ‌تر از یک باشد، آن‌گاه سهام را تهاجمی می‌نامند. پس با توجه به ضریب بتا می‌توان به شیوه‌ای دیگر توضیح داد که سهام تهاجمی چیست. در این شرایط سهام مذکور، در مقایسه با بازار افزایش و یا کاهش بیشتری را تجربه خواهند کرد. البته در شرایطی که بازار منفی باشد، سهام تهاجمی بتایی کمتر از منفی یک دارند.

جمع‌بندی

سهام تهاجمی، در اصل با ریسک بالا، بازده فراوانی نصیب سرمایه‌گذاران می‌کنند. بر همین اساس، استراتژی سرمایه‌گذاری تهاجمی مختص افرادی است که ریسک‌پذیر هستند. البته بهترین کار این است که بخش کمی از سرمایه خود را به خرید چنین سهامی اختصاص دهیم. یکی از فاکتورهایی که می‌توان سهام تهاجمی را از طریق آن تشخیص داد، ضریب بتا است. ضریب بتا نشان‌گر میزان اثرپذیری سهام مختلف از روند بازار است. اگر ضریب بتای سهمی بزرگ‌تر از یک باشد، یعنی سهم مذکور، تهاجمی است. البته ضریب بتا به تنهایی نمی‌تواند ارزنده بودن سهامی را تایید یا رد کند.

به عنوان آخرین نکته نیز نباید فراموش کرد که ترکیب و تخصیص سهام در این استراتژی می‌تواند به میزان زیادی بر نتیجه نهایی سرمایه‌گذاری شما اثر بگذارد. مثلا خرید سهام شرکت‌های بزرگ ریسک کم‌تری را به دنبال دارد. هم‌چنین اگر تنوع سهامی که خریداری می‌کنیم بیشتر باشد، سبدمان کمتر تهاجمی خواهد بود.