انواع سرمایهگذاری بلندمدت؛ کدام دارایی برای شما مناسب است؟
برای سرمایهگذاری در هر زمینهای، لازم است که پس از تعیین میزان سرمایه و اهداف خود، بازه زمانی سرمایهگذاری خود را مشخص کنیم. مدت زمان سرمایهگذاری ارتباط نزدیکی با اهداف ما دارد. در نقطهی تصمیمگیری دربارهی مدت زمان سرمایهگذاری، دو راه کاملا متفاوت پیش روی ما است، یعنی سرمایهگذاری کوتاهمدت و سرمایهگذاری بلندمدت. هر کدام از انواع سرمایهگذاری بلندمدت و کوتاهمدت، ابزارهای مختص به خود را دارند و به احتمال زیاد فرجام متفاوتی خواهند داشت. عموم سرمایهگذاریهای بلندمدت تا سالها به فروش نمیرسند یا حتی بسته به وضعیت سرمایه، ممکن است هرگز فروخته نشوند؛ در حالی که سرمایهگذاریهای کوتاه مدت برعکس این حالت را دارند. در این مقاله سعی کردهایم تمام جوانب سرمایهگذاری بلندمدت را را پوشش دهیم و ضمن تشریح انواع آن، نکات پایهای برای پرهیز از ضرر در این نوع سرمایهگذاری را بررسی کنیم. همچنین به طور خاص، به جوانب سرمایهگذاری بلندمدت در بورس نیز خواهیم پرداخت.
سرمایهگذاری بلندمدت چیست؟
سرمایهگذاری بلندمدت از منظر علم حسابداری، یکی از حسابهایی است که در بخش دارایی ترازنامههای مالی یک شرکت ثبت میشود. این حساب، سرمایههایی نظیر سهام، اوراق قرضه، ملک و پول نقد را نشان میدهد. در واقع این سرمایهگذاریها، انواع داراییهایی هستند که شرکت قصد ندارد آنها را به پول نقد تبدیل کند و میخواهد بیشتر از یک سال، آنها را محفوظ نگه دارد.
در سرمایهگذاری بلندمدت، سرمایهگذار ریسک بیشتری را در ازای دریافت سودی بیشتر میپذیرد. به این ترتیب، حاضر است مدتی طولانیتر برای دستیابی به اهدافش منتظر بماند. این نوع از سرمایهگذاری معمولا در مبالغ بالا بهتر خود را نشان میدهد و به همین جهت معمولا مبالغ سرمایهگذاری بلندمدت، زیاد است و شخص باید سرمایهای کافی در اختیار داشته باشد.
سرمایهگذاری بلندمدت بیشتر مناسب چه افرادی است؟
معمولا سرمایهگذاری کوتاهمدت برای افرادی مناسب است که به دنبال حفظ ارزش پولهای جاری خود هستند، اما سرمایهگذاری بلندمدت به درد آن دسته از افرادی میخورد که به دنبال کسب سود زیاد هستند و عجلهای برای دریافت این سود ندارند. به زبان ساده، سرمایهگذاری کوتاهمدت برای حفظ ارزش پول و ثروت است و سرمایهگذاری بلندمدت برای افزایش پول و ثروت.
بیشتر بخوانید
بررسی ماهیت سرمایههای بلندمدت و کوتاهمدت در صورتهای مالی شرکتها
از جمله انواع سرمایهگذاری بلندمدت میتوان به مواقعی اشاره کرد که شرکت الف، سرمایهگذاری بزرگی را روی شرکت ب انجام میدهد. به این ترتیب شرکت سرمایهگذار تسلط فراوانی روی شرکت سرمایهپذیر پیدا میکند. این امر در حالی است که شرکت الف، اکثریت سهام حق رای را نیز در اختیار ندارد. در این مثال میتوان گفت که قیمت خرید، یکی از انواع سرمایهگذاری بلندمدت برای شرکت الف به حساب میآید.
در مواقعی که یک شرکت هلدینگ یا خصوصی، اوراق قرضه و یا بخشی از سهام مالکیت را به منظور سرمایهگذاری خریداری میکند، با توجه به اینکه سرمایهگذاری او بلندمدت است یا کوتاهمدت، میتواند تاثیر مهمی در دستهبندی داراییها در ترازنامههای مالی آن شرکت بگذارد.
سرمایههای کوتاهمدت در پی هر کاهش ارزش، سرمایهگذار را متضرر میکنند. اما در صورت افزایش ارزش، تنها زمانی که فروش کل سرمایه صورت گیرد، میتوان این افزایش را به حساب آورد. به همین دلیل دستهبندی سرمایهگذاریها به صورت بلندمدت و یا کوتاهمدت در ترازنامههای مالی، میتواند بر درآمد خالص گزارششده در صورت سود و زیان شرکتها اثر مستقیمی بر جای بگذارد.
انواع سرمایهگذاری بلندمدت
تقریباً در تمام انواع سرمایهگذاری بلندمدت که در بازارهای امروز انجام میشود، مدتزمان نگهداری سرمایه، حداقل یک سال است. انتخاب یکی از انواع سرمایهگذاری بلندمدت با توجه به معیارهای مختلفی مثل اهداف افراد، مدتزمان موردنظر، میزان سرمایه اصلی، شرایط اقتصادی جامعه و بازارهای فعال صورت میگیرد. در شرایط فعلی با توجه به نرخ بهرههای موجود در بازار و رشد نرخ تورم، انتخاب شیوه سرمایهگذاری امر آسانی نیست. به این ترتیب فعالان این بازار باید گزینههایی بیابند که از امنیت بالایی برخوردار باشد.
به طور معمول، سرمایهگذاری بلندمدت در داراییهای مختلف انجام میشود. این سرمایهگذاری در واقع سبدی متشکل از سرمایه است که موجب ایجاد درآمد در آینده میشود. شخصی که قصد سرمایهگذاری بلندمدت دارد باید تمام این شیوهها و انواع این نوع سرمایهگذاری را بشناسد تا بتواند بهترین راه را بر مبنای هدف خود تعیین کند. در ادامه مهمترین انواع سرمایهگذاری بلندمدت را بررسی میکنیم تا ضمن شناخت بیشتر هر یک از این روشها، بتوانید درستترین تصمیم را برای سرمایهگذاری خود بگیرید.
سپردههای بلندمدت بانکی
به جرات میتوان گفت که یکی از مهمترین و مطمئنترین انواع سرمایهگذاری بلندمدت، به سپردههای بانکی مربوط است. بانکها حسابهای مختلفی ارائه میکنند. این حسابها با توجه به اهداف و بازههای زمانی متفاوت تقسیمبندی شدهاند. اکثر سپردههای بلندمدت کنونی در ایران، بازههای زمانی حداقل یک تا دو ساله دارند. صاحبان این سپردهها نمیتوانند سرمایه خود را طی این دوره کاهش یا افزایش دهند. از آنجا که ریسک حسابهای بانکی در مقایسه با سایر گزینهها کمتر است، این روش طرفداران بسیاری دارد. البته بدیهی است که به تناسب ریسک کم این روش، بازدهی و سود کمتری نیز در مقایسه با سایر روشها، نصیب شما میشود.
اوراق بدهی
اوراق بدهی ابزاری به منظور تامین مالی شرکتها هستند. مزیت این اوراق این است که سرمایهگذاران دخالتی در تصمیمهای شرکت ندارند. این اوراق معمولا از جانب دولت منتشر و ضمانت میشوند. از آنجا که دولت در خصوص پرداخت اصل و فرع مبلغ تعهد میکند، این اوراق نیز ریسک کمی دارند. ابزار بدهی ویژگیهای مشترکی دارند که میتوان از میان آنها به این موارد اشاره کرد:
- ارزش اسمی
- نرخ سود اسمی
- تاریخ سررسید
- قیمت فروش
اوراق بدهی خود انواع مختلفی دارند. اوراق مشارکت و صکوک دو مورد از این ابزار هستند. اوراق مشارکت با مجوز بانک مرکزی و به منظور تامین منابع مالی برای اجرا و توسعه طرحهای عمرانی منتشر میشود. واگذاری این اوراق از طریق عرضه عمومی انجام میشود.
صکوک نیز یکی از ابزارهای مالی اسلامی است که ارزش مشخصی دارد و میتوان آن را معامله کرد. این اوراق بر اساس یکی از قراردادهای اسلامی طراحی شدهاند. دارندگان صکوک به صورت مشاع مالک یک دارایی یا مجموعهای از داراییها و همچنین منافع حاصل از آنها خواهند بود.
بیشتر بخوانید
سهام
نمیشود از انواع سرمایهگذاری بلندمدت حرف بزنیم و نامی از سهام نبریم. سرمایهگذاری بلندمدت از طریق سهام شرکتهای بورسی را میتوان یکی از مهمترین و اصلیترین روشهای سرمایهگذاری در نظر گرفت. این شیوه با مزایای بسیاری همراه است که میتوانید در ادامه چند مورد آن را مطالعه کنید.
مزایای سرمایهگذاری بلندمدت در سهام
- سهام، اوراقی هستند برای سرمایهگذاری. یعنی لازم نیست که سرمایهگذار برای انجام سرمایهگذاری دارایی یا تجارتی را کنترل کند.
- سهام، مالکیت در دارایی و سود شرکتهای مختلف را نشان میدهند. به بیان دیگر سرمایهگذاری در سهام، سرمایهگذاری در اقتصاد کشور است و میتواند چه در بعد فردی، تولیدی یا اجتماعی و اقتصادی منافعی را به دنبال داشته باشد.
- ارزش سهام معمولا در بلندمدت افزایش پیدا میکند. به همین دلیل است که خرید سهام یکی از انواع روشهای سرمایهگذاری بلندمدت به شمار میرود.
- زمانی که بازار شرایط مساعدی دارد، علاوه بر بازده سهام، سود تقسیمی نیز به سرمایهگذاران تعلق میگیرد.
- نقدشوندگی سهام بالا است. به این ترتیب بسته به نوع سهام، سرمایهگذار میتواند در هر زمان دارایی خود را بفروشد یا داراییهای جدیدی خریداری کند.
- حداقل نقدینگی و سرمایه اولیه برای خرید سهام برابر است با ۵۰۰ هزار تومان که در مقایسه با سایر روشهای سرمایهگذاری ارزانتر است.
بیشتر بخوانید
صندوقهای سرمایهگذاری مشترک
سرمایهگذاری در صندوقهای سرمایهگذاری مشترک در دسته روشهای سرمایهگذاری غیرمستقیم جای میگیرد. صندوقهای سرمایهگذاری با جمعآوری سرمایههای افراد مختلف، به سرمایهگذاری در اوراق بهادار انواع اوراق مشارکت میپردازند. به این ترتیب سرمایهگذاران میتوانند به جای اینکه یک دارایی را خریداری کنند، در مجموعهای از داراییهای موجود سرمایهگذاری کنند و در سود و زیان آنها شریک باشند. برای آشنایی بیشتر با صندوقهای سرمایهگذاری مشترک میتوانید مقاله «صندوق سرمایهگذاری مشترک؛ جایی برای سرمایهگذاری جذاب و غیرمستقیم» را بخوانید.
سرمایهگذاران میتوانند با هر مبلغی در این سبدهای متنوع سرمایهگذاری کنند و از سود صندوق بهرهمند شوند. البته در صورت ضرر، طبیعتاً سرمایهگذاران نیز متضرر خواهند شد. برخی از انواع صندوقهای سرمایهگذاری عبارتاند از صندوقهای سرمایهگذاری مشترک با درآمد ثابت، صندوقهای سرمایهگذاری مختلط، صندوقهای سرمایهگذاری در سهام، صندوقهای مبتنی بر صدور و ابطال و صندوقهای سرمایهگذاری قابل معامله.
سبدگردانی اختصاصی
سبدگردانی اختصاصی را میتوان یکی دیگر از انواع سرمایهگذاری بلندمدت نام برد. این روش سرمایهگذاری نیز، مانند صندوقهای سرمایهگذاری، غیرمستقیم است. سبد سرمایهگذاری میتواند از داراییهایی نظیر اوراق با درآمد ثابت، اوراق مبتنی بر طلا، سهام شرکتها و قرارداد آتی زعفران و همچنین سایر داراییهای قابل معامله در بورس تشکیل شده باشد.
بیشتر بخوانید
کارگزاریها و نهادهای مالی، سبدگردانی را در قالب یکی از خدمات خود ارائه میکنند. شرکتهایی که خدمات سبدگردانی ارائه میدهند، از یک تیم حرفهای برخوردار هستند که با تحلیلهای دقیق و صحیح خود، میتوانند داراییهای مناسب را بیابند و سرمایه شما را در آنها سرمایهگذاری کنند. مدت قراردادهای سبدگردانی معمولا یکساله است و به همین دلیل این روش، در دسته سرمایهگذاریهای بلندمدت قرار میگیرد.
املاک و مستغلات
یکی دیگر از انواع روشهای سرمایهگذاری بلندمدت در زمینه املاک و مستغلات است. سرمایهگذاری در مسکن از جمله روشهایی است که از روزگار گذشته در ایران انجام میشد. در برخی مواقع این شیوه سودده است و در برخی از سالها به دلیل رونق کم و رکود بازار مسکن، این روش سودآور نیست. دقت کنید که نقدشوندگی پایین از جمله محدودیتهای این روش است. همچنین برای سرمایهگذاری در این بازار به حداقل سرمایه قابل توجهی نیاز است که ممکن است تامین این مبلغ برای برخی از افراد دشوار باشد.
البته خرید مسکن با مشکلاتی همراه است. تصویب قانون مالیات بر خانههای خالی موجب شده است که افراد کمتر به سراغ این روش بروند. با این همه، با توجه به مزایایی نظیر از بین نرفتن سرمایه، ریسک پایین در حفظ سرمایه و یا درآمدزایی از طریق اجاره، این روش همچنان مخاطبهای خود را دارد.
ارزهای دیجیتال
اکنون که بازار ارزهای دیجیتال هم داغ است، بسیاری از افراد با در نظر گرفتن انواع سرمایهگذاری بلندمدت، ترجیح میدهند دارایی خود را در بازار رمزارز سرمایهگذاری کنند. این شیوه سرمایهگذاری، بسیار سودده است و البته ریسک بالایی هم دارد. همانند بازار سهام، لازم است پیش از ورود به بازار ارز دیجیتال، به خوبی با این بازار آشنا شوید و با تحلیل و آگاهی وارد معامله و سرمایهگذاری شوید.
خرید طلا
طلا از جمله داراییهایی است که سرمایهگذاری روی آن میتواند درآمد بالایی را حاصل کند. طلا با عوامل داخلی و خارجی متعددی مرتبط است و با توجه به نرخ دلار و عواملی مانند نرخ برابری دلار به ریال و یا قیمت اونس جهانی نوسان میکند. به همین دلیل میتواند در بلندمدت سودآوری خوبی داشته باشد.
قدرت نقدشوندگی در بازار سکه و طلا زیاد است. به این ترتیب میتوان با هر مبلغی اقدام به خرید طلا کرد و سرمایههای زیادی را در این بازار جذب کرد. توجه به یک نکته در این میان ضروری است؛ اگر برای سرمایهگذاری به سراغ بازار طلا میروید و قصد دارید مبلغ زیادی را در این بازار سرمایهگذاری کنید، باید طلای ساختهنشده بخرید. چرا که طلای ساختهشده اجرت ساخت دارد و باعث میشود سرمایهتان کم شود.
البته در شیوهای دیگر از سرمایهگذاری روی طلا، میتوان به سراغ صندوقهای سرمایهگذاری طلا رفت. به این ترتیب بدون آنکه خطرهایی مانند نگهداری طلا، دارایی شما را تهدید کند، میتوانید روی آن سرمایهگذاری کنید. در چنین شرایطی سرمایه شما با توجه به قیمت طلا ارزشگذاری میشود.
بازار ارز
بازار ارز در ایران همیشه داغ است. چرا که نوسان قیمت ارز همیشه فرصتهای خوبی را نصیب سرمایهگذاران میکند. اما اگر مردم برای سرمایهگذاری در این بازار اقدام کنند، آثار نامطلوبی به وجود خواهد آمد. چرا که افزایش تقاضا در این حوزه، موجب ایجاد تورم و کاهش ارزش پول ملی میشود. سرمایهگذاری در این بازار نیز ریسک زیادی دارد چرا که به صورت لحظهای از متغیرهای متعددی تأثیر میپذیرد. دقت کنید که مشخص کردن ارزش ذاتی نرخ ارز با عرضه و تقاضا ارتباط مستقیمی دارد. بخش عمده عرضه به صادرات ایران به ویژه صادرات نفت مربوط است و بخش تقاضا شامل تقاضاهای رسمی و غیررسمی مردم برای خرید ارز است.
استارتآپها
در سالهای اخیر استارتآپها یا همان کسبوکارها و مشاغل نوپا در فهرست انواع سرمایهگذاری بلندمدت جایی برای خود باز کردهاند. هرچند هنوز هم این بستر چندان شناختهشده نیست؛ اگر شرایط فراهم باشد و ایده مناسبی پشت این کسبوکارها وجود داشته باشد، سرمایهگذاری در این بخش میتواند مزایای خوبی داشته باشد.
البته این احتمال هم وجود دارد که سرمایهگذاری در این بستر با شکست مواجه شود. چرا که این شرکتها تازهتاسیس هستند و ممکن است طرح پیشنهادی چندان مورد استقبال قرار نگیرد. با اینهمه اگر استارتاپ با دقت انتخاب شود، احتمال سودآوری در آن فراوان است.
اصول سرمایهگذاری بلندمدت در بورس
حال که با انواع سرمایهگذاری بلندمدت آشنا شدیم، به صورت عمیقتر، جوانب سرمایهگذاری بلندمدت در بورس را بررسی خواهیم کرد. همچنین چند مورد از استراتژیهایی را که موجب افزایش سرعت سرمایهگذاری میشود، مرور خواهیم کرد که میتواند موجب بازدهی بهتری در سرمایهگذاری شود.
سهام خوب و بد نداریم!
نمیتوان گفت که سهامی کاملا کمارزش است یا سهامی کاملا سودآور و مناسب است. آنچه مهم است، توجه به بخشهای داخلی یک شرکت است. یعنی عدم هماهنگی میان این بخشهاست که میتواند ارزش سهام را دستخوش تغییر کند. زمانی که در خصوص صحت کار مسئولان شرکت تردید دارید، طبیعی است که سهام خود را بفروشید. چرا که ممکن است تصور کنید مدیران شرکت نمیتوانند از پس مدیریت برآیند. حتی اگر معتقد باشید شرکت به لحاظ موقعیت سرمایهگذاری جذاب است، برای کاهش ریسک خود بهتر است سهام را بفروشید. اما اگر به تیم مدیریت شرکت و اجزای داخلی اطمینان دارید، سرمایهگذاری خود را ادامه دهید.
روی سود متقابل حساب کنید
سود متقابل یا درآمد حاصل از سود میتواند اثر خود را در بلندمدت بر سرمایهگذاری نشان دهد. معمولا در معاملات سهام و بازپرداخت ثابت و یا سرمایهگذاریهای سودپرداختی از جمله اوراق قرضه، میتوان از این مزایا بهرهمند شد. پس از اینکه یکی از انواع سرمایهگذاری بلندمدت را برگزیدید، با کسب درآمد حاصل از بازدهی گذشته، میتوانید ارزش سرمایهگذاری خود را بیشتر کنید.
نکته مهم در این میان آن است که باید برداشت مبالغ ثابت را هم مدنظر قرار دهید. چرا که حتی برداشتهایی مانند کارمزد کارگزاریها در طول یک دهه یا بیشتر، میتواند بر سرمایهگذاری بلندمدت شما تاثیر بگذارد. پس نمیتوان از این مبالغ غافل بود.
هنگام چیدن پرتفوی دقت کنید
زمانی که یکی از انواع سرمایهگذاری بلندمدت را در دستور کار قرار میدهید، به احتمال فراوان بازده چندان چشمگیری نخواهید داشت. حتی ممکن است پس از مدتی طولانی، اصل سرمایه را نیز از دست دهید. به همین دلیل، در افزودن موارد جدید به سبد سهام خود باید بسیار دقت کنید. این امر به ویژه در سرمایهگذاران تازهکاری که به دنبال بازدههای غیرمستقیم هستند، بیشتر دیده میشود. این افراد معمولا در عرضههای اولیه یا اختیار خرید، به دنبال کسب بازدههای غیرمستقیم هستند. این موارد ابزارهای مطمئنی هستند ولی میتوانند موفقیت شما را در سرمایهگذاری بلندمدت تحتالشعاع قرار دهند.
به حرف احساساتتان گوش نکنید!
بسیاری از مواقع، ارائهدهندگان محصولات سعی میکنند به منظور برانگیختن احساسات و تحریک شما، چیزهایی بگویند که برای شما خوشایند است. انگیزههای مالی یکی از این موارد است. چنانچه بدون توجه به اختلاف سود و تنها بر اساس همین انگیزهها سرمایهگذاری کنید، این امر میتواند برای شما بسیار گران تمام شود.
بازارهای غیرقابل پیشبینی را پیشبینی نکنید!
کالاهایی مانند نفت و طلا غیرقابل پیشبینی هستند. این اقلام در دسته کالاهای تهاترپذیر جای میگیرند. چنانچه بتوانید این بازارها را به درستی پیشبینی کنید، میتوانید سود فراوانی را به دست آورید اما از آنجا که ماهیت این بازارها غیرقابل پیشبینی است، این امر بسیار دور از دسترس به نظر میرسد.
به این ترتیب اگر پس از چیدمان پرتفوی، مدام سعی میکنید که روال آینده کالاهای قابل تهاتر مذکور را پیشبینی کنید، سخت در اشتباهید. شما باید در شرکتهایی سرمایهگذاری کنید که مدیریت آنها به خوبی انجام میشود. این امر کلید موفقیت شماست.
دو اشتباه رایج در انواع سرمایهگذاری بلندمدت
همیشه تاکید میشود که از دخالت احساسات خود در معاملات بپرهیزید. این احساسات به ویژه در لحظه بروز میکنند. زمانی که افراد تحت تاثیر وقایع کنونی قرار میگیرند، نگاه بلندمدت را فراموش میکنند؛ چرا که دچار هیجان و استرس میشوند و نمیتوانند به درستی تصمیمگیری کنند.
اشتباه دیگر در حرکتهای نزولی بازار به چشم میخورد. عدهای با این توجیه که سرمایهگذاری بلندمدت انجام دادهاند، از فرصت خروج استفاده نمیکنند و متحمل ضررهای فراوانی میشوند. عقل حکم میکند زمانی که تمام بازار در حال ریزش است، از این بستر خارج شویم. به کمک بررسی روندها، اندیکاتورها و نسبتهای فیبوناچی، میتوان این شرایط را پیشبینی کرد.
بیشتر بخوانید
جمعبندی
برخی از افراد گمان میکنند استراتژی بلندمدت به این معناست که بگذاریم زمان بر علیه ما و داراییمان اقدام کند؛ آنهم با چشماندازی مبهم به آیندهای نامعلوم. این برداشت با ماهیت سرمایهگذاری بلندمدت در تضاد است. چرا که هدف از این کار، کسب سود است. نمیتوان تنها بر پایه حدس و گمان منتظر روند صعودی بازار شد. نگاه بلندمدت به این معناست که بیجهت از بازار خارج نشویم. به همین جهت، برای انتخاب راه درست سرمایهگذاری بلندمدت، لازم است به تمام انواع آن مسلط باشیم و با توجه به میزان سرمایهی خود و همچنین تعیین آگاهانهی اهداف، بهترین بستر و روش سرمایهگذاری بلندمدت را انتخاب کنیم.