ممنوعالمعامله S در بورس ایران چیست و چگونه رفع می‌شود؟
در نظر بگیرید که بعد از مدتی به سراغ پرتفوی خود می‌روید تا ببینید وضعیت سبد سهام‌تان چگونه است. اما با پیغامی مواجه می‌شوید که به شما اطلاع می‌دهد ممنوعالمعامله شده‌اید. ممنوعیت معامله بورسی اتفاق عجیبی نیست و ممکن است برای برخی سهام‌داران اتفاق بیفتد. ممنوعالمعامله شدن در بورس ایران بنا به دلایل مختلفی اتفاق می‌افتد که می‌تواند اختیارات سهام‌دار را در انجام تمام یا بخشی از معاملات محدود کند. یکی از انواع این ممنوعیت‌ها، ممنوعالمعامله S است که در این مطلب آموزشی از توان تحلیل بر مفهوم و چگونگی رفع آن تمرکز کرده‌ایم.
فهرست مطالب این آموزش با دسترسی سریع
منظور از ممنوعالمعامله S در بورس ایران چیست؟
ممنوعالمعامله بودن به طور کلی به معنای ممنوع شدن خرید و فروش سهام برای سهام‌دار است که در پی دلایل مختلفی رخ می‌دهد. اما همیشه هم این‌طور نیست که فرد به صورت کامل از انجام هرگونه خرید یا فروشی منع شود. به عنوان مثال ممنوعالمعامله S منجر به آن می‌شود که فرد نتواند دارایی‌های خود را بفروشد؛ اما در خرید دارایی هیچ مشکلی نداشته باشد.
البته این اتفاق فقط برای افراد حقیقی نمی‌افتد. بلکه ممکن است افراد حقوقی نیز با چنین پیغامی مواجه شوند. حتی افراد غیرایرانی که در بازار بورس فعالیت می‌کنند نیز ممکن است در پی دلایلی ممنوعالمعامله شوند. در هر حال این افراد برای حل این مشکل و رفع ممنوعیت خرید یا فروش سهام باید اقدامات لازم را در این خصوص انجام دهند.
اگر بخواهیم توضیح دهیم که ممنوعالمعامله S چیست باید بگوییم این مسئله به معنای ممنوعیت سهام‌دار از فروش دارایی است؛ در حالی که خرید دارایی بلامانع است.
حال باید ببینیم دلیل این که کسی ممنوعالمعامله S می‌شود چیست. زمانی که دو شرط به صورت هم‌زمان محقق شود، این اتفاق برای سهام‌دار رخ می‌دهد. نخست آن که دارایی او باید بیش از ۵۰ میلیون تومان باشد. شرط دوم هم آن است که معامله‌گر به مدت حداقل دو سال هیچ فروشی در بورس نداشته باشد. این دو عامل منجر به آن می‌شوند که سازمان سهام‌دار را ممنوعالمعامله S کند.
اما آیا فقط همین یک دلیل است که باعث ممنوعیت معامله بورسی می‌شود؟ پاسخ منفی است. هم سهام‌داران حقیقی و هم سهام‌داران حقوقی ممکن است در پی دلایل دیگری با این ممنوعیت مواجه شوند. از جمله دیگر دلایلی که منجر به ممنوعالمعامله شدن در بورس ایران می‌شوند می‌توان به این موارد اشاره کرد:
ممنوعالمعامله S با هدف حفاظت از دارایی‌های راکد سهام‌داران و هم‌چنین احراز هویت دوباره‌ی کدهای غیرفعال در سال ۹۱ تصویب و از آن زمان تا کنون اجرا شده است.
- بروز محدودیت‌های مالی هم‌چون ورشکستگی
- عدم استفاده از کد بورسی به مدت طولانی
- بلوکه شدن دارایی‌های سهام‌داران
- عدم تایید صحت و سلامت عقلی سهام‌داران
- محکوم شدن سهام‌داران در دادگاه‌ها و مراجع قضایی
- تخلفات دارندگان کد معاملاتی
آموزش گام‌به‌گام روش رفع ممنوع‌العامله S در بورس ایران
خوشبختانه به لطف پیشرفت فناوری و گسترده شدن استفاده از اینترنت، دیگر نیاز نیست برای مسائلی هم‌چون رفع ممنوعیت فروش سهام به صورت حضوری به نهادهای ذی‌ربط مراجعه کرد. سامانه‌های سجام و درگاه یکپارچه ذینفعان بازار سرمایه (یا DDN) این امکان را فراهم کرده‌اند که سهام‌دار بتواند به روش الکترونیکی رفع ممنوعالمعامله S را انجام دهد. در ادامه قصد داریم آموزش رفع ممنوعیت فروش سهام را به صورت گام‌به‌گام توضیح دهیم.
برای دسترسی به سایت درگاه یکپارچه ذینفعان بازار سرمایه می‌توانید از آدرس زیر استفاده کنید:
برای رفع ممنوعالمعامله S به روش الکترونیکی (چه سهام‌دار حقیقی باشید و چه سهام‌دار حقوقی) ابتدا لازم است سجامی شده باشید. یعنی در سامانه سجام به آدرس sejam.ir ثبت‌نام کرده و مراحل احراز هویت را تا انتها انجام داده باشید. پس از آن لازم است که به درگاه یکپارچه ذینفعان شرکت سپرده گذاری مرکزی تسویه وجوه مراجعه کنید. پس از ثبت‌نام می‌توانید وارد این درگاه شوید و امور مختلف خود را از طریق این بستر انجام دهید.
اما برای رفع ممنوعالمعامله S باید به قسمت میز خدمت الکترونیک مراجعه کنید. این بخش مربوط به درخواست‌های مختلف سهام‌داران است. برای انجام فرایند لازم است روی دکمه‌ی ثبت درخواست کلیک کنید.
با انجام این کار به صفحه‌ای دیگر هدایت می‌شوید. در این صفحه در قسمت موضوع درخواست باید موضوع مورد نظر خود را انتخاب کنید. این کار را با انتخاب گزینه‌ی درخواست رفع ممنوع از فروش حقیقی/ حقوقی از منوی کشویی انجام دهید.
سپس فرمی را مشاهده خواهید کرد که نام و نام خانوادگی و کد ملی شما به صورت پیش‌فرض در آن درج شده است. اگر فایلی مرتبط با درخواست خود دارید آن را ضمیمه و بارگذاری و سپس کد امنیتی را وارد کنید.
در نهایت اگر نیاز به توضیحاتی باشد، در کادری که در پایین صفحه به این منظور تعبیه شده است استفاده کنید و توضیحات لازم را یادداشت کنید. در انتها با کلیک روی دکمه‌ی ایجاد درخواست، درخواست شما ثبت خواهد شد.
با مشاهده‌ی پیغام زیر از ثبت درخواست خود مطمئن شوید. در این پیغام یک کد رهگیری به شما اعلام می‌شود که می‌توانید پس از گذشت زمان لازم، روند درخواست خود را از طریق این کد پیگیری کنید.
رفع ممنوعالمعامله S یا همان ممنوعیت فروش سهام چقدر طول می‌کشد؟
پرتکرارترین سوالی که در این خصوص برای فعالان بورس پیش می‌آید، مربوط به مدت زمان رفع ممنوعالمعامله است. در روش الکترونیکی رفع ممنوعالمعامله در بورس ایران، بعد از این که مراحل بالا را انجام دادید و کد رهگیری دریافت کردید، باید به مدت حداکثر یک هفته صبر کنید تا به درخواست‌تان رسیدگی شود. فراموش نکنید در صورتی که در این یک هفته یک یا چند روز تعطیل رسمی باشد، رسیدگی به درخواست شما به همان میزان به تعویق خواهد افتاد. پس از گذشت یک هفته می‌توانید که از نتیجه‌ی درخواست خود مطلع شوید.
جمع‌بندی
ممنوعیت معاملاتی مسئله‌ای است که ممکن است در پی دلایل مختلفی رخ دهد. هم‌چنین این اتفاق می‌تواند منجر به ممنوعیت کامل شود یا باعث شود بخشی از فعالیت‌های شما محدود شوند. اگر دارایی سبد سهام شما ارزشی بیش از ۵۰ میلیون تومان داشته باشد و طی دو سال هیچ معامله فروشی انجام نداده باشید، مشمول ممنوعالمعامله S خواهید شد. اگر چنین اتفاقی برای شما بیفتد، هر زمان که بخواهید اقدام به فروش دارایی‌های خود کنید، با پیغام ممنوعیت معامله بورسی مواجه خواهید شد. در این شرایط تنها قادر به خرید دارایی هستید. ولی برای فروش دارایی‌های خود در بورس ایران لازم است از روش رفع ممنوعالمعامله S استفاده کنید. پیش‌تر برای انجام چنین اموری سهام‌دار باید به صورت حضوری به دفاتر و شعب کارگزاری‌های مربوطه یا شرکت سپرده‌گذاری مرکزی مراجعه می‌کرد. اما اکنون رفع ممنوعالمعامله به روش الکترونیکی و غیرحضوری از طریق سایت ثبت نام در سجام و سپس درگاه ذینفعان بازار سرمایه ممکن شده است.
سوالات متداول با پاسخ‌های کوتاه
ممنوعیت معاملاتی به طور کلی به معنای ممنوعیت کاربر از انجام معامله در بورس است. اگر این ممنوعیت تنها در معاملات فروش باشد، به آن ممنوعالمعامله S می‌گویند. یعنی سهام‌دار در این شرایط هم‌چنان می‌تواند خرید دارایی را انجام دهد.
زمانی که سهام‌دار به مدت دو سال و بیشتر هیچ فروشی انجام نداده باشد و دارایی‌های او ارزشی بیش از ۵۰ میلیون تومان داشته باشد، ممنوعالمعامله S خواهد شد.
تخلف، محکوم شدن در دادگاه، عدم تایید صحت عقلی، ورشکستگی، بلوکه شدن دارایی، عدم استفاده‌ی طولانی‌مدت از کد بورسی
رفع ممنوعالمعامله به دو روش حضوری و الکترونیکی انجام می‌شود. در روش حضوری باید به کارگزاری یا شرکت سپرده‌گ ذاری مراجعه کرده و مدارک لازم را ارائه کنید. در روش الکترونیکی لازم است در سایت سجام و درگاه ذینفعان بازار سرمایه ثبت نام کنید و درخواست خود را از طریق میز خدمات الکترونیک ثبت کنید. برای انجام این کار باید در قسمت ثبت درخواست گزینه‌ی درخواست رفع ممنوع از فروش حقیقی/ حقوقی را از میان گزینه‌های موجود انتخاب کنید و با ارائه‌ی مدارک و توضیحات لازم درخواست خود را ثبت کنید. پس از انجام این کار، یک کد رهگیری دریافت خواهید کرد که برای پیگیری درخواست‌تان می‌توانید از آن استفاده کنید.
رفع ممنوعالمعامله S حداکثر یک هفته به طول می‌انجامد.
