حراج ناپیوسته و حراج پیوسته چیست و چه تفاوتی دارند؟

حراج ناپیوسته و حراج پیوسته دو مفهوم رایج در بازار بورس و فرابورس هستند که ممکن است پیش‌تر آن را شنیده باشید. اما آیا معنی این دو عبارت را می‌دانید؟ به هنگام توقف و در پی آن بازگشایی یک سهم، یکی از این دو شیوه اجرا خواهد شد. جزئیات انجام حراج یک نماد را می‌توانید در پنل مربوط به پیام‌های ناظر در کارگزاری خود مشاهده کنید.

حراج پیوسته و حراج ناپیوسته چه معنایی دارد؟

حراج پیوسته و ناپیوسته در بازار بورس و فرابورس به این معنا نیست که سهم‌ها مشمول تخفیف شده‌اند. بلکه این دو مفهوم نشان‌گر ورود سهم به مرحله معامله است. حراج در بازار بورس به دو دسته حراج پیوسته و حراج ناپیوسته تقسیم می‌شود.

حراج پیوسته

در این نوع از حراج، پس از توافق خریدار و فروشنده بر سر یک قیمت، معامله صورت خواهد گرفت. فرض کنید که در زمان معامله بازار یعنی از ساعت ۹ تا ۱۲:۳۰ اقدام به ثبت سفارش خرید کرده‌اید. از آن‌جا که این سفارش در محدوده زمانی مربوط به حراج پیوسته بوده است، تنها کافی است که سهام‌داری یک سفارش فروش درست مطابق با قیمت شما ثبت کرده باشد. تنها در صورت تحقق چنین امری معامله انجام خواهد شد.

حراج ناپیوسته

این حراج مربوط به بازه زمانی نیم‌ساعته پیش از شروع معاملات بازار است. در این مرحله که به پیش گشایش نیز معروف است، سهام‌داران تنها سفارش خود را ثبت می‌کنند. هیچ خرید و فروشی در این زمان صورت نخواهد گرفت. پس از شروع مرحله مچینگ و در صورتی که قیمت خریدار و فروشنده با هم مطابقت داشته باشد، معامله صورت می‌گیرد. این امر به کشف قیمت منجر می‌شود.

در این بازه نیم‌ساعته تنها امکان ثبت، ویرایش و یا حذف سفارش وجود دارد. این مرحله مختص سفارش‌گیری است و پس از اتمام آن و راس ساعت ۹ معامله‌ها انجام خواهند شد.

چه زمانی نمادهای معاملاتی مشمول حراج ناپیوسته می‌شوند؟

سهام شرکت‌های مختلف در هنگام بازگشایی، ممکن است به یکی از دلایل زیر به صورت ناپیوسته معامله شوند:

برگزاری مجمع عمومی عادی سالیانه

مجمع عمومی با هدف تایید صورت‌های مالی و یا تقسیم سود برگزار می‌شود. با وقوع این امر نماد بسته و معامله آن متوقف خواهد شد. پس از برگزاری مجمع، نماد مورد نظر از طریق حراج ناپیوسته و بدون محدودیت دامنه نوسان بازگشایی می‌شود.

توجه کنید اگر مجمع عمومی عادی سالیانه به دلایلی غیر از آن‌چه که اشاره شد برگزار شود، نماد مذکور از طریق حراج ناپیوسته ولی با محدودیت دامنه نوسان بازگشایی خواهد شد.

برگزاری مجمع عمومی عادی به طور فوق‌العاده

ممکن است هدف از برگزاری چنین مجمعی افزایش سرمایه و یا کاهش آن باشد. در این صورت نماد به صورت حراج ناپیوسته و بدون محدودیت دامنه نوسان بازگشایی خواهد شد.

البته اگر هدف از برگزاری مجمع عمومی عادی به طور فوق‌العاده امری غیر از افزایش یا کاهش سرمایه باشد، حراج ناپیوسته با محدودیت دامنه نوسان انجام خواهد شد.

افشای اطلاعات با اهمیت گروه الف و ب

هنگام افشای اطلاعات با اهمیت گروه الف و ب نیز سهم بسته می‌شود. نمادها پس از افشای اطلاعات گروه الف، از طریق حراج ناپیوسته و بدون محدودیت دامنه نوسان بازگشایی و معامله خواهند شد.

در مورد افشای اطلاعات با اهمیت گروه ب وضعیت کمی متفاوت است. سهم از طریق حراج ناپیوسته معامله خواهد شد اما دامنه نوسان محدودیت خواهد داشت.

قانون نوسان ۵۰ درصد

بر اساس قانون نوسان ۵۰ درصد، اگر سهمی متوقف شد، حداکثر دو روز کاری پس از توقف مشمول حراج ناپیوسته می‌شود. در چنین شرایطی دامنه نوسان با محدودیت خواهد بود.

گره معاملاتی

اگر نمادی مشمول گره معاملاتی شود، در آغاز روز آینده با حراج ناپیوسته و محدودیت دامنه نوسان بازگشایی می‌شود.

ظن دستکاری بازار یا استفاده از اطلاعات پنهان

زمانی که ناظر به دلیل دستکاری قیمت‌ها و یا استفاده از اطلاعات پنهان به سهمی مشکوک شود، نماد مذکور را متوقف خواهد کرد. این امر از طریق اطلاعیه‌های ناظر به اطلاع سهام‌داران خواهد رسید. پس از بررسی و هنگام بازگشایی، سهم مورد نظر به صورت حراج ناپیوسته و با محدودیت دامنه نوسان مورد معامله قرار خواهد گرفت.

اگر در حراج ناپیوسته کشف قیمت صورت نگیرد چه اتفاقی می‌افتد؟

هنگامی که سهم در حراج ناپیوسته قرار می‌گیرد، ممکن است به دلیل عدم تطابق میان‌ قیمت‌‌های پیشنهادی خریدار و فروشنده، معامله‌ای صورت نگیرد. یا ممکن است معاملات انجام شده به هر دلیلی مورد تایید سازمان بورس و اوراق بهادار قرار نگیرد. در چنین شرایطی این امر به اطلاع سهام‌داران خواهد رسید. پس از آن مجددا این مرحله یک‌بار دیگر تکرار خواهد شد. این مسئله ممکن است در همان جلسه معاملاتی و یا در ۹۰ دقیقه آغازین روز معاملاتی آینده صورت گیرد.

ممکن است در حراج مرتبه دوم نیز کشف قیمت انجام نشود. در این صورت دیگر خبری از حراج برای مرتبه سوم نیست. از همین رو آخرین قیمت پایانی نماد، قیمت صفر تابلو را در دوره حراج پیوسته مشخص خواهد کرد.