بهترین کارگزاری بورس را چگونه انتخاب کنیم؟
انتخاب کارگزاری یکی از نخستین اقداماتی است که باید برای ورود به بازار بورس و معامله سهام انجام دهیم. به عبارتی برای آغاز سرمایهگذاری در بورس، اولین قدم بعد از دریافت کد بورسی، انتخاب یک کارگزاری مناسب به عنوان بستر فعالیتهای بورسی است. در بازار بورس تعداد زیادی کارگزاری فعال هستند که شما میتوانید هر کدام را بنا به نیازهای خود انتخاب کنید. اما انتخاب بهترین کارگزاری بورس از میان کارگزاریهای فعال، از جمله دغدغههای تازهواردان به بورس است و حتما باید چند نکته و فاکتور را به هنگام تعیین کارگزاری خود در نظر داشته باشید. در این مطلب با توضیح کارگزاری و وظایف آن، معیارهای انتخاب بهترین کارگزاری بورس را بررسی میکنیم.
کارگزاری چیست؟
برای آنکه بتوانیم خرید و فروش سهام را انجام دهیم، لازم است که از یک واسطه کمک بگیریم. این واسطه همان کارگزاری است که میتواند ارتباط میان خریداران و فروشندگان را برقرار کند. به بیان دیگر، کارگزاری به شرکتهایی گفته میشود که ارتباطی میان سرمایهگذاران و همچنین شرکت بورس اوراق بهادار ایجاد میکند. برای آنکه شرکتی بتواند به عنوان کارگزار فعالیت کند، لازم است که از سازمان بورس مجوزهای موردنیاز را دریافت کند.
بیشتر بخوانید
کارگزاریها برای آنکه بتوانند امکان معامله را برای تمام سرمایهگذاران فراهم کنند، اقدام به تاسیس شعب، دفاتر و یا نمایندگیهای متعددی در سراسر کشور میکنند. خدمات اصلی که این شرکتها ارائه میدهند، شامل موارد زیر است:
- پذیرش سفارشهای معاملات مشتریها
- پذیرش معاملات آتی کالا
- پذیرش درخواست صدور و ابطال واحدهای صندوق سرمایهگذاری
- امکان انجام معاملات اینترنتی برای سهامداران
همچنین این شرکتها محیطی را هم برای تحلیل سهام و نمایش پرتفوی سهامداران فراهم میکنند. برای انتخاب بهترین کارگزاری بورس ایران، باید به عملکرد آنها توجه کرد.
معیارهای انتخاب بهترین کارگزاری بورس
افرادی که هنوز ترجیح میدهند دارایی خود را در بانک سپردهگذاری کنند، در انتخاب یک بانک مناسب بسیار دقت میکنند. آنها تحقیقات فراوانی را انجام میدهند تا مطمئن شوند بهترین گزینه را انتخاب کردهاند. در بازار بورس نیز، کارگزاریها را میتوان معادل بانک دانست. به همین دلیل انتخاب بهترین کارگزاری نیز مانند انتخاب بانک، مسئله مهمی به شمار میرود.
کارگزاریهای زیادی در بازار سرمایه ایران فعالیت میکنند. آنها برای اینکه مشتریها را به سمت خود جذب کنند، باید بتوانند تسهیلاتی ارائه کنند که در سایر کارگزاریها خبری از آن نیست. البته انتخاب بهترین کارگزاری بورس با توجه به نیازهای افراد ممکن است متفاوت باشد. یعنی ممکن است فردی یک کارگزاری را انتخاب کند که شعب آن نزدیک به محل زندگیاش باشد؛ اما برای فرد دیگر امکانات معاملات آنلاین اولویت بالاتری داشته باشد. پس لازم است در وهله اول هدف خود را از حضور در این بازار مشخص کنیم. مثلا باید ببینیم که آیا قصد داریم تنها در بورس سهام فعالیت کنیم یا بورس کالا یا انرژی را نیز مدنظر داریم.
امکانات کارگزاریها با یکدیگر متفاوت است. مثلا برخی از کارگزاریها درصدد ارائه خدمات به افراد حقوقی هستند؛ در حالیکه برخی دیگر، بر روی سرمایهگذاران حقیقی متمرکز هستند. به این ترتیب مشخص است که برای انتخاب بهترین کارگزاری بورس ایران، لازم است که نوع فعالیت آن را به خوبی بررسی کنیم. اکنون تعداد ۱۰۸ کارگزاری در ایران تحت مجوز سازمان بورس فعالیت میکنند. اما کدامیک از این کارگزاریها نسبت به دیگر کارگزاریها برتری دارند؟ بنابراین بهتر است چند فاکتور مهمتر را در این خصوص بررسی کنیم.
ویژگیهای یک کارگزاری خوب
نمیتوان برای انتخاب بهترین کارگزاری بورس، یک فرمول مشخص نوشت و بر اساس آن انتخاب را انجام داد. پس لازم است فاکتورهایی را در این خصوص در نظر داشته باشیم که میتوانند به عنوان معیار ما در این انتخاب مد نظر قرار گیرند. چند مورد از مهمترین این فاکتورها را در ادامه بیان میکنیم.
در دسترس بودن
از جمله مهمترین خدماتی که یک کارگزاری میتواند به مشتریان خود ارائه کند، امکان ارتباط آنلاین است. به این ترتیب میتوان معاملات را به صورت غیرحضوری انجام داد. مواردی نظیر مشاوره، امور مالی و سایر امور نیز به صورت غیرحضوری در برخی از کارگزاریها قابل انجام است. در دسترس بودن و امکانات آنلاین، از جمله کلیدیترین معیارها برای انتخاب بهترین کارگزاری بورس محسوب میشود.
در این میان باید به یک نکته مهم توجه کرد. درست است که این فاکتور از جمله مزیتهای یک شرکت کارگزاری محسوب میشود، اما علاوه بر دسترسی آنلاین، بهتر است به شعبه فیزیکی کارگزاری نیز توجه کرد. یعنی بهتر است کارگزاریای را انتخاب کنید که شعبه فیزیکی آن برای شما در دسترس باشد. وجود شعبه فیزیکی موجب میشود که در مواقعی که در پاسخگویی غیرحضوری مشکلی پیش میآید، بتوان به شعب فیزیکی دسترسی پیدا کرد. در چنین شرایطی مراجعه حضوری گزینه مناسبی به شمار میرود. به علاوه باید توجه داشت که وجود شعب بیشتر در شهرهای مختلف به منزله اعتبار و قدمت بیشتر کارگزاری است.
معتبر و قابل اعتماد بودن
از ویژگیهایی که میتواند در انتخاب بهترین کارگزاری بورس مهم باشد، معتبر بودن آن است. با مراجعه به صفحهی کارگزاران در سایت بورس اوراق بهادار میتوان از کارگزاریهای معتبر و مورد تایید بورس مطلع شد. در این لیست نام شرکتهای کارگزاری مجاز و معتبر بورس ایران آورده شده و میتوان به اطلاعات مندرج در آن استناد کرد.
بهرهمندی از سامانه معاملات آنلاین و آفلاین
این روزها بسیاری از امور به صورت آنلاین انجام میشود. معاملات سهام نیز از این قاعده مستثنی نیست. در انتخاب بهترین کارگزاری بورس نیز میتوان به این فاکتور دقت کرد. بهتر آن است که کارگزاری از چند سامانه آنلاین برخوردار باشد. به این ترتیب در صورت بروز مشکل در یکی از سامانهها میتوان از سامانههای پشتیبان استفاده کرد.
از این سامانهها در موارد دیگری نیز میتوان بهره برد. ثبت انواع سفارشها، مشاهده سبد سهام، مشاهده گردش حساب، واریز وجه و برداشت وجه نیز از جمله سایر کاربردهای این سامانههاست. این سامانهها در ساعات کاری بورس یعنی از ۰۸:۴۵ تا ۱۲:۳۰ به صورت آنلاین فعالیت میکنند. در خارج از این ساعات نیز میتوان به صورت آفلاین از این سامانهها استفاده کرد.
همچنین اگر امکانات کارگزاری فراهم باشد، احراز هویت نیز به شیوه آنلاین انجام میشود. از جمله سایر روشهای احراز هویت، میتوان به احراز هویت در محل اشاره کرد که میتوان از آن به عنوان یک امتیاز خیلی خوب یاد کرد.
رتبه کارگزاری در آمارهای سازمان بورس
با توجه به رتبهبندی سازمان بورس، میتوانید انتخاب بهترین کارگزاری را به شیوهای مطمئنتر انجام دهید. رتبه کارگزاریها با چهار برچسب «الف»، «ب»، «ج» و «د» مشخص میشود. به جز این مورد، برخی از کارگزاریها با عنوان «عدم شمول» مشخص میشوند؛ این امر بیانگر آن است که کارگزاری مذکور، معیارهای موردنیاز سازمان بورس را نداشته است و جایی در لیست سازمان ندارد. برخی از این معیارها عبارتاند از میزان گردش معاملات و تعداد کارکنان کارگزاری.
به منظور مشاهده این لیست به فهرست رتبهبندی شرکتهای کارگزاری مراجعه کنید. آخرین رتبهبندی شرکتهای کارگزاری مربوط به سال ۱۳۹۶ است که ۲۹ کارگزاری رتبه «الف» را از آن خود کردهاند. کارگزارانی که رتبه الف کسب کردهاند بسیار زیاد هستند و برای همین، لازم است که حتما در انتخاب بهترین کارگزاری بورس ایران، سایر فاکتورها را نیز بررسی کنید.
ارائه خدمات متنوع در زمینههای گوناگون
در میان فاکتورهای انتخاب بهترین کارگزاری بورس، نمیتوان از خدمات متنوع غافل شد. بسیاری از کارگزاریهای مختلف، خدمات متعددی را ارائه میکنند که به عنوان برگ برنده خود روی آن مانور میدهند. هر یک از کارگزاریها، تسهیلاتی را ارائه میکنند که میتواند برای سهامداران جذاب و مفید باشد.
اما برخی از کارگزاریها در حوزههایی خاص مانند بورس کالا فعالیت دارند. به این ترتیب اگر سرمایهگذاری بخواهد سهام خود در بورس اوراق بهادار را خرید و فروش کند، نمیتواند با این کارگزاری کار کند. جامعیت خدمات امر مهمی است که میتواند در انتخاب بهترین کارگزاری نقش موثری داشته باشد.
حال اگر بخواهیم نگاهی گذرا به برخی از تسهیلات کارگزاریها بیندازیم، میتوانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
تخفیف کارمزد
برخی از کارگزاریها، به واسطه تخفیف کارمزد معاملات، جذابیت زیادی را برای حضور سهامداران فراهم میکنند. میزان کارمزد کارگزاریها با توجه به مسائل داخلی آنها متفاوت است. هر چه کارمزد کارگزاری کمتر باشد، سهامدار رغبت بیشتری برای حضور و ثبتنام در آن کارگزاری دارد.
سهم کارگزاریها از کارمزد معاملات مشخص است؛ اما آنها بنا به صلاحدید خود میتوانند از برخی از مشتریهای خود مبلغ کمتری را دریافت کنند. در این میان معمولا به حجم معاملات سهامداران توجه میشود و کسر کارمزد بر این اساس صورت میگیرد.
پاسخگویی، مشاوره و آموزش رایگان
معمولا افرادی که تازه وارد دنیای بورس شدهاند، به دنبال مرجعی برای آموزش سرمایهگذاری و اصطلاحات و مهارتهای بازار بورس هستند. برخی از کارگزاریها با توجه به این مسئله خدماتی را در قالب آموزش و مشاوره ارائه میدهند. به این ترتیب زمینه را برای حضور سهامداران تازهوارد ایجاد میکنند. انواع دورههای آموزشی، مقالات، ویدئوها و پادکستها از جمله مواردی هستند که در این زمینه منتشر میشوند.
بسته پیشنهادی سبد سهام
برخی از کارگزاریها اقدام به ارائه پیشنهاد برای سبدهای سهام میکنند. به این ترتیب به سهامداران کمک میکنند که راحتتر تصمیم بگیرند. به این ترتیب، آنان میتوانند چند سهام مختلف از صنایع متفاوت را در سبد سهام خود داشته باشند و ریسک سرمایهگذاریشان را کاهش دهند. این مسئله به ایجاد اطمینان میان کارگزار و سرمایهگذار نیز کمک میکند که دستاوردی مثبت و مهم برای کارگزاری است.
زیرساخت سامانه آنلاین
شاید بتوان گفت این عامل یکی از مهمترین مواردی است که موجب میشود افراد یک کارگزاری را انتخاب و یا آن را ترک کنند. معمولا سهامداران در انتخاب بهترین کارگزاری بورس، به زیرساخت سامانه آنلاین بسیار توجه میکنند. مشکلاتی نظیر سرعت پایین، قطعی سامانه و یا خارج شدن از دسترس میتواند به سرمایه سهامداران لطمه بزند. به همین دلیل است که این فاکتور بسیار مهم است و سرمایهگذاران مجرب به آن بسیار توجه میکنند. به ویژه زیرساختهای سامانه و سرعت آن برای افرادی که معمولا به شیوه سرخطی به خرید سهام میپردازند و به دنبال بهترین کارگزاری برای سرخطی زدن هستند، اهمیت بیشتری دارد.
در ابتدای سال ۱۳۹۹ که سرمایهگذاران بسیاری وارد این بازار شدند، به وضوح شاهد مشکلات و ضعفهای موجود در این بخش بودیم. هرچند بخشی از مشکل سرعت پایین و عدم اتصال، به دلیل هسته معاملات بورس بود، اما نمیتوان از ضعف کارگزاریها در این میان غافل بود.
اعطای اعتبار هدیه به کاربران کارگزاری
اهدای اعتبار هدیه مسئلهای است که برخی از کارگزاران آن را در دستور کار خود قرار میدهند و گاهی میتواند فاکتوری تعیین کننده برای انتخاب بهترین کارگزاری بورس باشد. کارگزاریها با این رویکرد، جذابیت لازم را برای مشتریان فراهم میکنند و میتوانند در رقابت با سایر کارگزاریها، عملکرد خوبی از خود نشان دهند. اعتبار هدیه به صورت یک کیف پول است که برخی از کارگزاریها آن را به مشتریهای خوشحساب خود اعطا میکنند. این مشتریان گردش معاملاتی بالایی دارند و به این ترتیب هر زمان که بخواهند معاملهای انجام دهند، نگران کمبود اعتبار نخواهند بود.
اما رقابت کارگزاریها تنها به اعطای این اعتبار محدود نمیشود. بلکه آنها در شرایط اهدای این اعتبار نیز با هم به رقابت میپردازند. به عنوان مثال ممکن است یک کارگزاری در مقایسه با کارگزاری دیگر، شرایط آسانتری را در نظر بگیرد.
وصول آسان وجوه برداشتی
چنانچه سرمایهگذاری بخواهد اعتبار خود را برداشت کند و آن را به حساب بانکیاش منتقل کند، کارگزاری سه تاریخ را به سهامدار پیشنهاد میدهد. این سه تاریخ زمانهایی هستند که سرمایهگذار میتواند در آن تاریخ وجه خود را دریافت کند. نخستین تاریخ معمولا از سه روز بعد از درخواست آغاز میشود. اما در برخی از مواقع یک کارگزاری به دلیل شرایط نقدینگی مساعد، میتواند مبلغ را در تاریخ نزدیکتری به حساب سرمایهگذار واریز کند. سهامدارانی که تراکنشهای متعددی دارند، معمولا این ویژگی را نیز در انتخاب بهترین کارگزاری بورس مدنظر قرار میدهند.
افزون بر این مسئله، برخی از کارگزاریها، امکان اتصال مستقیم به حساب مشتری را دارند. به این ترتیب زمانی که مشتری نیاز به انجام معاملات آنی دارد، انتقال وجه در اسرع وقت صورت میگیرد.
تسهیل در خرید عرضه اولیه
عرضه اولیه همیشه مشتریهای خودش را دارد. معمولا بسیاری از سهامداران برای خرید عرضه اولیه اقدام میکنند. تقاضای بالا در این زمینه باعث میشود که کارگزاریها با خیل عظیمی از درخواستهای خرید مواجه شوند. اما معمولا این حجم از درخواست منجر به افت کیفیت خدمات کارگزاریها میشود. به همین دلیل است که برخی از کارگزاریها امکانی را فراهم کردهاند که میتوان خرید عرضه اولیه را به صورت خودکار انجام داد. البته در برخی موارد پیش میآید که حتی با وجود این امکان، باز هم خرید عرضه اولیه با موفقیت انجام نمیشود. این امر به دلیل زیرساختهای ضعیف کارگزاریهاست که پیشتر در خصوص آن صحبت کردیم.
بیشتر بخوانید
صندوقهای سرمایهگذاری و سبدگردانی
برخی از کارگزاریها خدماتی را برای افراد غیرمتخصص و یا افرادی که زمان زیادی برای مدیریت سبد سهام خود ندارند، ارائه میکنند که به آن سبدگردانی گفته میشود. در فرایند سبدگردانی، کارشناسان سبدگردانی به نیابت از سهامدار و با تخصصی که در زمینه معامله در بازارهای مالی دارند، سبد سهام را مدیریت میکند. سبدگردانها افرادی حرفهای هستند که سازمان بورس نیز آنها را تایید کرده است. استفاده از خدمات سبدگردانی، ریسک سرمایهگذاری را بسیار پایین میآورد.
بیشتر بخوانید
باشگاه مشتریان
برخی از کارگزاریها با تاسیس باشگاه مشتریان اقدام به ارائه خدمات خود در این بستر کردهاند. مثلا آموزشهای بازار سرمایه، اعطای بستههای اعتباری و تخفیف در کارمزد از جمله خدماتی است که به اعضای باشگاه ارائه میشود. البته در انتخاب بهترین کارگزاری بورس، این فاکتور برای برخی از افراد در دسته عوامل کماهمیتتر جای میگیرد.
پیشتیبانی
همه ما دوست داریم هنگام بروز مشکل به آسانی به مراجع مربوطه دسترسی داشته باشیم. زمانی که مشکل یا سوالی برای سرمایهگذاران پیش میآید، بهترین شیوه برقراری ارتباط با کارگزار به روش آنلاین یا تلفنی است. بدیهی است که هرچه کارگزاری شلوغتر باشد، پاسخگویی با سرعت کمتری انجام میشود. این امر به ویژه در برقراری ارتباط تلفنی بیشتر به چشم میخورد.
امکان تغییر کارگزار ناظر در سامانه آنلاین
یک سهامدار ممکن است به هر دلیل تصمیم بگیرد که کارگزار ناظر خود را تغییر دهد و داراییهایش را به کارگزاری تازهای منتقل کند. زمانی که بخواهید کارگزاری خود را تغییر دهید، باید مجموعهای از اقدامات را انجام دهید تا تغییر کارگزار ناظر نهایی شود. بیشتر کارگزاریها امکانی فراهم کردهاند که موجب میشود این کار به آسانی و از طریق سامانه آنلاین قابل انجام باشد. این یکی از ویژگیهایی است که در میتواند در هنگام انتخاب کارگزاری، برای عدهای از سهامداران مهم باشد.
سود رسوب پول
در برخی از موارد پیش میآید که سهامدار بخشی از دارایی خود را به صورت نقد در حساب کارگزاری نگهداری میکند. به این ترتیب مترصد فرصتی است تا بتواند سهام مناسب خود را خریداری کند. برخی از کارگزاریها با در نظر گرفتن این مسئله، سودی را به این مبلغ اختصاص میدهند. یعنی اگر پول نقدی در حساب کارگزاری شما باقی مانده باشد، کارگزاری با توجه به زمانی که پول در حسابش مانده است، سودی را به حساب شما واریز میکند. افرادی که معمولا مبالغ قابل توجهی را در حساب کارگزاری نگهداری میکنند، میتوانند سود خوبی را از این طریق دریافت کنند.
لیست بهترین کارگزاریهای بورس ایران ۹۹
در ادامه میتوانید بهترین کارگزاری بورس ایران را در سال ۹۹ به تفکیک مشاهده کنید.
بهترین کارگزاریهای بورس در حوزه بورس انرژی
- کارگزاری مفید (با۱۱.۲۰ درصد سهم از بازار)
- کارگزاری پارس ایده بنیان (با ۷.۴۷ درصد سهم از بازار)
- کارگزاری بانک پاسارگارد (با ۷.۰۹ درصد سهم از بازار)
- کارگزاری رضوی (با ۶.۵۵ درصد سهم از بازار)
- کارگزای خبرگان سهام (با ۶.۱۳ درصد سهم از بازار)
بهترین کارگزاری بورس از نظر حجم معاملات
- کارگزاری مفید (با مجموع ارزش خرید و فروش ۱۴۷,۶۳۵ میلیارد تومان)
- کارگزاری آگاه (با مجموع ارزش خرید و فروش ۸۹,۸۴۳ میلیارد تومان)
- کارگزاری بانک پاسارگاد(با مجموع ارزش خرید و فروش ۳۶,۳۷۹ میلیارد تومان)
- کارگزاری فارابی (با مجموع ارزش خرید و فروش ۳۳,۹۸۱ میلیارد تومان)
- کارگزاری صبا (با مجموع ارزش خرید و فروش ۲۹,۲۴۴ میلیارد تومان)
بهترین کارگزاری بورس در بازار فیزیکی بورس انرژی
- کارگزاری مفید (با ۱۵.۴۶ درصد سهم از بازار)
- کارگزاری پارس ایده بنیان (با ۱۰.۷۰ درصد سهم از بازار)
- کارگزاری نگاه نوین (با ۷.۳۴ درصد سهم از بازار)
- کارگزاری رضوی (با ۷.۰۲ درصد سهم از بازار)
- کارگزاری پیشگامان بهپرور (با ۶.۴۸ درصد سهم از بازار)
- بهترین کارگزاری بورس از نظر ارزش معاملات در بازار مشتقه بورس انرژی
- کارگزاری بانک پاسارگاد (با ۱۹.۴۱درصد سهم از بازار)
- کارگزاری بانک ملت (با ۱۷.۸۸ درصد سهم از بازار)
- کارگزاری بانک پارسیان (با ۱۴.۸۲ درصد سهم از بازار)
- کارگزاری بانک کشاورزی (با ۱۳درصد سهم از بازار)
- کارگزاری خبرگان سهام (با ۱۱.۲۵ درصد سهم از بازار)
بهترین کارگزاری بورس در بازار سایر اوراق بهادار قابل معامله
- کارگزاری رضوی (با ۸۶ درصد سهم از بازار)
- کارگزاری امین آوید (با ۵ درصد سهم از بازار)
- کارگزاری مفید (با ۴ درصد سهم از بازار)
به منظور مشاهده خلاصه رتبهبندی شرکتهای کارگزاری بورس اوراق بهادار تهران در آخرین ماه سال ۹۹ به گزارش عملکرد کارگزاریها در اسفندماه ۱۳۹۹ مراجعه کنید.
جمعبندی
انتخاب بهترین کارگزاری بورس کار سادهای نیست. در این میان باید عوامل متعدد و مختلفی را مدنظر قرار داد. این فاکتورها ممکن است با توجه به نیاز افراد متفاوت باشند. اما برخی از این موارد مانند در دسترس بودن کارگزاری، سرعت بالای سامانه آنلاین و یا پشتیبانی در دسته فاکتورهای عمومی قرار میگیرند. اهمیت انتخاب کارگزار مناسب در شرایطی بیشتر نمود پیدا میکند که خدمات کارگزاری، موجب تسهیل یا اختلال در انجام معاملات سهامداران میشود. تسهیلاتی نظیر اعطای اعتبار هدیه، خرید خودکار عرضه اولیه، مشاوره، پشتیبانی نیز از جمله مواردی هستند که میتوان در هنگام انتخاب کارگزاری آنها را مدنظر قرار داد.
سازمان بورس و اوراق بهادار هر ساله با انتشار لیستی، بهترین کارگزاری بورس ایران را معرفی میکند. همچنین آمار بهترین کارگزاریها به صورت ماهیانه نیز منتشر میشود که مطالعه آن میتواند در انتخاب سهامداران موثر باشد. با توجه به مجموع عواملی که در بالا به آنها اشاره شد، میتوانید بهترین کارگزاری را انتخاب و فعالیت خود را از طریق آن آغاز کنید.