همه سهامداران بازار سرمایه ایران برای معاملات و سرمایهگذاریهای خود وابسته به سایت TSETMC هستند. TSETMC که تشکیل شده از سرواژههای عبارت Tehran Securities Exchange Technology Management Co است، سایت مدیریت فناوری بورس تهران است. سایت TSETMC یکی از پرکاربردترین سایتهایی است که سهامداران و فعالان بورس از آن استفاده میکنند بنابراین یادگیری روش کار با آن اهمیت بسیار زیادی دارد. در این مقاله، کار با سایت TSETMC را به طور کامل آموزش خواهیم داد و نحوه دستیابی به اطلاعات سهام و ریز معاملات آن را بیان خواهیم کرد. همچنین مفهوم اصطلاحات موجود در این سامانه و کاربرد هر یک از بخشهای آن را توضیح میدهیم.
فهرست مطالب با دسترسی سریع
سایت TSETMC چیست و چرا راهاندازی شده است؟
شرکت مدیریت فناوری بورس تهران یکی از ارکان بازار سرمایه و از شرکتهای زیرمجموعه سازمان بورس اوراق بهادار است و به منظور ارائه خدمت به چرخه معامات الکترونیکی ایجاد شده است.
به واسطه سایت TSETMC، معاملهگران در بازار سرمایه میتوانند از آغاز تا انتهای زمان معاملات بازار، فعالیتهای معاملاتی را در این پنل به راحتی مشاهده کنند و وضعیت بازار و شاخصهای آن را زیر نظر داشته باشند. برای استفاده از امکانات و اطلاعات این سامانه هیچ نیازی به ثبت نام در آن وجود ندارد و همه میتوانند به آن دسترسی داشته باشند.
معرفی کلی بخشهای مختلف سایت TSETMC
بعد از جستجوی سایت TSETMC به آدرس tsetmc.com در مرورگر و باز کردن آن، در ابتدا صفحه در یک نگاه را مشاهده میکنید که یک نمای کلی از بازار را در اختیار شما قرار میدهد.
در این صفحه اطلاعات مهم و کلی سهام بازار را میتوانید مشاهده کنید. اطلاعاتی مانند شاخصهای بورس، نمادهای پربیننده و نمادهای موثر بر شاخصهای بورس و فرابورس در این صفحه قابل رویت هستند.
در واقع بخش در یک نگاه در سایت TSETMC برای افرادی که وقت کافی جهت بررسی تغییرات شاخص و ارزش بازار و نمادهای موثر را ندارند، بسیار مناسب است. چرا که اطلاعات مختصر و مفیدی را در یک صفحه در اختیار کاربر قرار میدهد.
قسمت بالای این سامانه هفت زبانه وجود دارد و با انتخاب هر بخش اطلاعات مربوط به آن بخش از بازار را میتوانید مشاهده کنید.
در قسمت بالا و سمت چپ سایت بخش فهرست و هفت زبانه دیگر وجود دارد که مهمترین آنها دیدبان بازار و جستجوی نماد است. در ادامه کار با این امکان از سایت TSETMC را آموزش میدهیم.
آموزش زبانههای سایت TSETMC
در یک نگاه
در قسمت در یک نگاه میتوانید از اطلاعات کلی بازار بورس و فرابورس، شاخصهای مهم بازار، نمادهای شاخصساز و نمادهای پربیننده مطلع شوید.
بورس اوراق بهادار تهران
در این قسمت میتوانید اطلاعات بازار بورس اوراق بهادار را به طور جزئیتر مشاهده کنید. این قسمت شامل هشت زبانه است که اطلاعات را به طور جزئیتری نمایش میدهد.
- در یک نگاه: در اولین زبانه میتوانید اطلاعات کلی بورس اوراق بهادار را مشاهده کنید.
- شاخصها: شامل اطلاعات مربوط به شاخصها، نمودارهای آن و برترین گروههای صنعتی است. برای آن که با شاخصهای بورسی دقیقتر آشنا شوید میتوانید به مقاله «شاخص بورس چه انواعی دارد و هر یک بیانگر چیست؟» مراجعه کنید.
- قیمتها: در این قسمت، بیشترین تغییرات قیمت نمادها، حق تقدم های بورسی، ابزارهای نوین مالی و معاملات عمده نمادهای بورسی قابل مشاهده است.
- عرضه و تقاضا: برترین نمادها از لحاظ صفوف خرید و فروش در این قسمت قابل دسترسی است.
- ابزارهای مشتقه و اوراق بدهی: این زبانه برای معاملهگران و فعالان بازار مشتقه و آتی مناسب است چرا که اطلاعاتی مانند حجم معاملات، ارزش معاملات، پیامهای ناظر بازار، عرضه و تقاضای آتی، عرضه و تقاضای اختیار معامله، عرضه و تقاضای اختیار تبعی و در نهایت عرضه و تقاضای اوراق بدهی را به معاملهگران نشان میدهد.
- افزایشها و تغییرات: در این زبانه تعدیلات قیمتی، تغییرات قیمت، افزایش سرمایهها و همچنین معاملات بر اساس بیشترین حجم و ارزش نمایش داده میشوند.
- نمادهای مشمول تعلیق: در این زبانه نماد سهامی که معلق شدهاند و علت تعلیق آنها نمایش داده میشود.
- همه اطلاعات: در زبانه آخر تمام اطلاعات بالا به صورت یکجا نمایش داده میشود.
فرابورس ایران
این قسمت از ۱۰ زبانه تشکیل شده که تفاوت آن با بورس اوراق بهادار در سه زبانه است. این سه زبانه شامل شرکتهای کوچک و متوسط، بازار پایه و مشتقه است که در زبانه بورس اوراق بهادار وجود ندارند.
- شرکتهای کوچک و متوسط: در این قسمت شرکتهای دانش بنیان و شرکتهایی که رشد داشتهاند، نمایش داده میشود.
- زبانه بازار پایه: نمادها در سه تابلوی زرد، نانجی و قرمز طبقهبندی میشوند که اطلاعات قیمتی سهام در این قسمت نیز قابل مشاهده است.
- زبانه مشتقه: در این زبانه معاملات اختیار معامله به همراه حجم و قیمت و عرضه و تقاضا قابل رویت هستند.
بیشتر بخوانید
بورس انرژی ایران
بخش بورس انرژی شامل هفت زبانه است:
- بازار فیزیکی (نفت و گاز و سایر حامل های انرژی): در این قسمت اطلاعاتی مانند حجم، قیمت و تاریخ عرضههای مربوط به این بازار (مانند عرضههای انجام شده یا عرضههای در حال برگزاری و یا عرضههای پیشرو) قابل رویت است.
- بازار عمده فروشی برق: در بخش بازار عمده فروشی برق، می توانید این بازار را در یک نگاه دیده و پیام های ناظر بازار را در بخش کناری آن مشاهده کنید. سپس فهرست معاملات، برترین قیمت تقاضا، بار پایه و برترین قیمت عرضه بار پایه و … آورده شدهاند. این بخش برای آن دسته از سهامدارانی که معاملاتی در بخش بازار عمده فروشی برق دارند، کارآمد خواهد بود.
- بازار مصرف کنندگان بزرگ برق: در بخش بازار مصرف کنندگان بزرگ برق میتوانید عرضههای پیش رو، حجم عرضه بر حسب کیلووات و قیمت پایه و تاریخ عرضه را نیز ببینید.
- سلف استاندارد: در سلف استاندارد میتوانید قراردادهای فعال و قراردادهای سررسید شده را ببینید. در اینجا نام سلف، قیمت دیروز، قیمت پایانی، آخرین معامله، کمترین و بیشترین قیمت، تعداد معاملات، حجم و ارزش نیز به تفکیک آورده شدهاند.
- بازار سایر اوراق بهادار قابل معامله: سایر اوراق بهادار مانند صندوقهای سرمایهگذاری قابل معامله و اوراق گواهی ظرفیت را میتوانید مشاهده کنید.
- سامانه مظنه یابی: در سامانه مظنه یابی، عرضههای پیش رو در بورس انرژی و عرضههای انجام شده با حجم عرضه و قیمت پایه، همین طور تاریخ عرضه را خواهید یافت.
شبکه کدال
علاوه بر مراجعه مستقیم به سایت کدال به نشانی www.codal.ir، از این قسمت نیز میتوانید گزارش مالی شرکتها را که به ترتیب زمانی روی سایت قرار میگیرند، مشاهده کنید.
بیشتر بخوانید
صندوقهای سرمایهگذاری
در این زبانه میتوانید اطلاعات مربوط به کلیه صندوقهای سرمایهگذاری را مشاهده کنید. این اطلاعات شامل عمر صندوق، ارزش خالص هر واحد، خالص ارزش داراییها و درصد داراییهای نقدی است.
به علاوه با کلیک روی هر صندوق سرمایهگذاری، به صفحه دیگری منتقل میشوید که کلیه اطلاعات جزئی درباره آن صندوق را در خود جای داده است.
بورس کالا
بخش بورس کالا شامل ۱۰ زبانه است که عبارتند از؛ سلف استاندارد، صندوقهای کالایی، گواهی سپرده کالایی، نمای بازار آتی، نمای بازار-اختیار معامله، اطلاعیه عرضه بازار فیزیکی، قیمت نمادهای فیزیکی، معاملات بازار فیزیکی، پیام ناظر، اعلانات و اطلاعیهها.
حال میخواهیم به معرفی دیدبان بازار که یکی از مهمترین ابزارهای سایت tsetmc است، بپردازیم.
آموزش زبانههای بالای سایت TSETMC
نمایش فهرست
در بخش فهرست، اطلاعاتی شامل تغییر مالکیت حقیقیها و حقوقیها و سهامداران فعال در هر نماد وجود دارد. در این بخش شما میتوانید به مقایسه شرکتهای یک گروه و صنعت از لحاظ روزهای معاملاتی و مثبت و منفی بودن معاملات بپردازید. امکان تهیه خروجی نیز از این قسمت وجود دارد.
زبانها
برای افرادی که به زبانی غیر از فارسی تسلط دارند، سامانه مدیریت فناوری بورس تهران این امکان را فراهم کرده است که با تغییر زبان سایت سایر افراد نیز بتوانند از این سایت استفاده نمایند.
خانه
میتوان گفت این گزینه در واقع زبانه میانبری است که میتوانید برای بازگشت به صفحه اصلی از آن استفاده نمایید و به صفحه خانه بازگردید.
دیدبان بازار
زبانه دیدبان مهمترن و اصلیترین بخش سامانه مدیریت فناوری بورس تهران است که نمای کلی از معاملات صنایع مختلف را نمایش میدهد.
در این قسمت شما میتوانید جزئیات معاملات مانند حجم، تعداد، ارزش، قیمت و میزان تغییرات را نیز مشاهده کنید.
۹ زبانه دیگر در بالای این صفحه وجود دارد که در ادامه به معرفی آنها میپردازیم:
- زبانه قالب نمایش: از قسمت قالب نمایش میتوانید نحوه نمایش اطلاعات را به طور دلخواه و در قالب شخصیای که مدنظرتان است به صورت سطری، کارتی و کلاسیک تعیین کنید.
- زبانه جستجو: برای کسب اطلاعات دقیق و کاملتر در مورد نماد مورد نظرتان میتوانید از قسمت جستجو استفاده نمایید.
- زبانه تنظیمها: در زبانه تنظیمها اطلاعاتی که خود مایل به مشاهده آنها هستید را میتوانید انتخاب کنید.
- زبانه مرتب سازی: گاهی افراد تمایل دارند اطلاعات نمادها را بر اساس اولویتی که مدنظرشان است، تنظیم کنند. برای مثال نمادهایی که از نظر حجم معاملاتی بیشترین حجم را داشتهاند. در این قسمت میتوانید اطلاعات را براساس حجم بیشتر به کمتر تنظیم کنید.
- مشاهده سریع: در صفحه دیدبان بازار تمام اطلاعات نمادها به صورت یکجا نمایش داده میشود.
- زبانه فیلتر: این امکان را برای افراد فراهم میکند که بتوانند فیلترهایی که خودشان آماده کردهاند و یا فیلترهای آماده را در این قسمت وارد نمایند و از اطلاعات مورد نظرشان استفاده کنند.
برای مثال: میخواهید در قسمت دیدبان تنها سهامی را که دارای صف خرید هستند، مشاهده کنید. به این منظور، فرمول مربوط به فیلتر صف خرید را در قسمت شرط تایپ میکنید، برای آن نامی انتخاب میکنید و سپس ثبت میکنید. در صفحه دیدبان تنها سهام دارای صف خرید برای شما نشان داده میشود.
- زبانه خروجی: میتوانید از این قسمت برای گرفتن خروجی از اطلاعات دیدبان استفاده نمایید. این خروجی یا به صورت اکسل است یا HTML.
- زبانه راهنما: همانطور که از نام آن مشخص است، با استفاده از این زبانه شما میتوانید در سمت چپ دیدبان اطلاعات دقیق را به صورت ستونی مشاهده کنید.
آموزش نکات و اصطلاحات صفحه نماد در سایت TSETMC
برای جستجوی نماد سهم مورد نظرتان میتوانید از گزینه جستجوی نماد که هم از طریق صفحه اصلی و هم از صفحه دیدبان قابل دسترسی است، استفاده کنید. پس از آن که نماد مورد نظرتان را پیدا کردید، صفحهای با سه بخش اصلی قابل مشاهده است.
در بخش بالایی این صفحه دو قیمت شامل قیمت پایانی و آخرین معامله به چشم میخورد که میزان تغییرات آن به صورت ریالی و درصدی در مقابل آن نوشته شدهاند.
گزینه اولین، مبلغ اولین معاملهای که در تازهترین روز معاملاتی انجام شده است را نمایش میدهد.
قیمت دیروز، قیمت پایانی معاملات سهم در روز معاملاتی گذشته را مشخص میکند.
بخش خرید و فروش هم بالاترین میزان اردر و سفارش خرید و فروش را به نمایش میگذارد.
تعداد معاملات، تعداد معاملاتی است که تا این لحظه در آن نماد صورت گرفته است.
در بخش دیگری از صفحه نماد در سایت TSETMC حجم معاملات قابل مشاهده است که تعداد سهامی است که معامله شده است.
ارزش معاملات، ارزش ریالی معاملات را نمایش میدهد که M به معنای میلیون و B نماد اختصاری برای میلیارد است.
ارزش بازار، ارزش کل شرکت با توجه به آخرین قیمت سهام یعنی قیمت پایانی نمایش میدهد.
در قسمت میانی صفحه اطلاعاتی مانند بازههای قیمتی مجاز سهم، میزان درصد شناوری سهم و حجم مبنای آن قرار دارد.
تعداد سهام، تعداد سهام کل شرکت است که شامل سرمایه شرکت میشود.
حجم مبنا، میزان حداقل حجمی است که باید در هر روز مورد داد و ستد قرار گیرد تا تمام درصد تغییرات مجاز در آن روز در تعیین قیمت روز بعد لحاظ شود.
سهام شناور، بخشی از سهام کل شرکت است که در یک بازه زمانی مشخص که فرمول آن توسط سازمان بورس اوراق بهادار تهران مشخص شده است، جابهجا شده است.
میانگین حجم ماه، میانگین حجم روزانه معاملات سهم است که در یک ماه اخیر (۳۰ روز گذشته) انجام گرفته است.
آخرین معامله، زمان آخرین معامله انجام گرفته را نمایش میدهد.
وضعیت، نشان دهنده وضعیت سهم در روز است که شامل وضعیتهای مجاز، متوقف، ممنوع-متوقف، مجاز-محفوظ است و هر کدام از اینها با توجه به وضعیت سهام که قابل معامله باشند یا نباشند تغییر خواهد کرد.
میزان EPS و P/E نیز در این صفحه قابل مشاهده است که میزان سوددهی و قیمت سهم به نسبت سود آن را مشخص میکنند. اگر علاقه دارید این دو مفهوم را بهتر بشناسید، مقاله «EPS و DPS سهام بیانگر چه نکاتی هستند؟» را مطالعه کنید.
در روبهروی قسمت بازه روز، دو عدد نمایش داده شده است که بیانگر کمترین و بیشترین قیمتی است که سهم در طی روز معامله شده است.
قیمت مجاز، بالاترین و پایینترین قیمتی است که امکان معامله در این بازه وجود دارد. تفاوت قیمت مجاز با بازه قیمت در این است که این مبالغ قیمتی نیستند که قطعا در این قیمتها سهم معامله شده باشد، بلکه قیمتی است که سهم میتواند در آن روز در این بازه مشخص شده معامله شود. به عبارتی دیگر دامنه نوسان مثبت و منفی ۵ درصد قیمت صفر تابلو سهم را قیمت مجاز سهم در نظر میگیرند.
بازه هفته و بازه سال نیز، بالاترین و پاینترین قیمتی است که به ترتیب طی هفته و سال اخیر سهم در این قیمتها معامله شده است.
در قسمت بالا و سمت چپ صفحه نماد در سایت TSETMC ، حجم خرید و فروش حقیقی و حقوقی نمایش داده شده است. در این بخش میزان خرید و فروش حقیقی و حقوقی نیز قابل مشاهده است.
در این بخش، منظور از تعداد، تعداد دفعاتی است که سهم معامله شده است. این عدد در واقع تعداد کدهای حقیقی و حقوقی را نشان میدهد که سهام این نماد را معامله کردهاند.
در صفحه مربوط به هر نماد در سایت TSETMC پنج گزینه شامل پنجره سفارش، نمودار، همگروه، اطلاعیه و سابقه نیز وجود دارد که شما با انتخاب نمایش یا مخفی شدن آن میتوانید انتخاب کنید که اطلاعات هر یک از این بخشها برای شما نمایش داده شود یا مخفی باقی بماند.
گزینه نمودار، نمودار مختصری از تغییرات قیمت سهم را نمایش میدهد.
گزینه همگروه، کلیه شرکتهای حاضر در صنعت مربوط به نمادی که آن را باز کردهایم را در یک نگاه نشان میدهد. قیمت آخرین معامله، قیمت پایانی، حجم معاملات، تعداد معاملات، ارزش معاملات و یک نمودار کوچک از روند تغییرات قیمتی ۳۰ روزه نمادهای این گروه را میتوانید در این پنجره مشاهده کنید.
گزینه اطلاعیه دسترسی به کلیه اطلاعیههایی که پیرامون این نماد روی کدال قرار گرفته است را فراهم میکند که با کلیک کردن بر روی آنها میتوانید در دو 0قالب مختلف آنها را دریافت و از آنها استفاده نمایید. در قسمت اطلاعیه، لیست کلیه اطلاعیههای کدال مربوط به نمادی که صفحه آن را باز کردهاید برای شما قابل دسترسی است.
گزینه سابقه پنجره دیگری در این صفحه است که روند تغییر قیمت معاملات در روزهای اخیر را نمایش میدهد که قیمت پایانی، تغییرات قیمت پایانی، کمترین و بیشترین قیمتی که معامله شده، تعداد معاملات، حجم معاملات و ارزش معاملات هم در این قسمت قابل دسترسی است.
با کلیک بر روی عبارت سابقه معاملات میتوانید به لیست کاملتری از سابقه قیمت معاملات نماد از روز ابتدای معاملات سهم که برای نخستین بار وارد سازمان بورس شده و در سازمان ثبت شده تا آخرین روز معاملاتی دست پیدا کنید.
در قسمتهای بالایی صفحه هر نماد در سایت TSETMC ، زبانهای وجود دارد که روند شاخص و اطلاعات کلی بازار را برای ما نمایش میدهد؛ مانند تغییرات شاخص، قیمت فعلی شاخص، وضعیت بورس و فرابورس، حجم معاملات و ارزش معاملات و همچنین وضعیت نماد را در اختیار ما قرار میدهد که با کلیک کردن بر آن میتوان به اطلاعات مربوطه دسترسی پیدا کرد.
در قسمت بالای صفحه مربوط به هر نماد نیز زبانههایی وجود دارند که در ادامه به طور مختصر در خصوص آنها توضیح میدهیم.
در یک نگاه، پنجره اصلی است که هنگام ورود به صفحه نماد مشاهده میکنید.
پیام ناظر، کلیه پیامهایی است که ناظر بازار پیرامون نماد از گذشته تا به امروز روی سایت قرار داده است.
بخش سابقه معاملات، تقریبا همان پنجره سابقهای است که در صفحه دریک نگاه وجود دارد، که در اینجا به طور کاملتر میتوانید به آن دسترسی داشته باشید.
قسمت اطلاعیهها هم اطلاعیههای کدال را نشان میدهد. در قسمت آگهیهای مجمع، صرفا آگهیهایی از نماد به نمایش درآمده که روی کدال قرار گرفته است و پیرامون برگزاری مجامع شرکت از گذشته تا به امروز است.
بخش تغییر وضعیت، تغییر وضعیت نماد از گذشته تا به امروز را به همراه تاریخ و زمانی که وضعیت نماد تغییر کرده و برای مثال بسته میشود و بعد ازآن باز میشود را نشان میدهد.
بخش شناسه، اطلاعات اصلی نماد پیرامون ثبت آن در سازمان و مشخصات آن است که البته خیلی کاربردی ندارد.
بخش هیئت مدیره، هیئت مدیره شرکت، اعضای هیئت مدیره و مشخصات آنها را در اختیار افراد قرار میدهد.
حقیقی و حقوقی، آمار خرید و فروش و معاملات حقیقیها و حقوقیها و همچنین تعداد و حجم معاملات آنها در روزهای اخیر را در اختیار کاربر قرار میدهد.
بخش سهامداران، سهامداران عمده و بالای یک درصد سهم را در قالب یک جدول نشان میدهد. میزان سهم، درصد سهامداری و تغییراتی که در روزهای مختلف ممکن است با خرید و فروش سهام توسط هر یک از سهامداران ایجاد میشود نیز در این بخش نمایش داده میشود.
میزان EPS شرکت از گذشته تا به امروز و تغییرات آن نیز در زبانه بعدی قابل دسترس است.
DPS که سود تقسیمی شرکتها در مجامع است نیز در زبانه مربوط به خود به همراه میزان تغییرات آن در سالهای مختلف مشخص شده است.
در زبانه آمارها، آمارهایی در مورد حجم معاملات، روزهای مثبت و منفی و ارزش معاملات از گذشته تا به امروز در اختیار کاربر قرار میگیرد. این زبانه شامل اطلاعات خوبی است که معمولا در فیلترنویسی قابل استفاده هستند.
زبانه معرفی شرکت شامل اطلاعات شرکت از جمله نشانی دفتر، شماره شرکت یا نشانی دفتر امور سهام، آدرس ایمیل و اطلاعات دیگر است. به طور مثال برای اطلاع از نحوه پرداخت سود سهام، تاریخ و یا نحوه دریافت آن میتوانید با بخش امور سهام شرکت که شماره آن در قسمت معرفی شرکت وجود دارد، تماس بگیرید.
بخش ترازنامه و بخش سود و زیان به طور کامل وارد بحث فاندامنتال یا بنیادی سهم میشود که در مقالات مرتبط با تحلیل فاندامنتال کامل در مورد این بخش توضیح خواهیم داد.
بخش تولید و فروش، آمار تولیدات و فروش شرکت در بازارهای مختلف را بررسی میکند که به دلیل آنکه آمار آن سنگین است، در سایت tse قابل دستیابی نیست اما برای مشاهده اطلاعات دقیق آن میتوانید به سایت کدال مراجعه نمایید.
برای شرکتهای سرمایهگذاری پورتفوی سرمایهگذاری را میتوانید ببینید که شرکتهایی که پورتفوی بورسی و حتی غیر بورسی هم دارند، در این بخش پرتفوی خود را در دسترس قرار میدهند.
در بخش تصمیمات مجامع میتوانید به زمان و محل مجامعی که شرکت برگزار کرده است، افراد حاضر در مجمع، سود و زیانی که تصویب شده و سایر موارد دسترسی داشته باشید.
قسمتی نیز در قسمت بالا و سمت چپ وجود دارد که ریز معاملات را به شما نمایش میدهد که بسیار مورد استفاده است. در این قسمت لینکهای کمکی وجود دارند مثل آمار افزایش سرمایه شرکت، تعدیل قیمت و معاملات.
در زبانه دوم، نمودار وجود دارد که شما میتوانید برای تحلیل تکنیکال از این نمودارها استفاده کنید.
از امکانات دیگر در این بخش درخواست ارسال پیام کوتاه در صورت تغییرات سهم و مدیریت سبد سهام است.
بخش سفارشها
در ادامه آموزش سایت TSETMC در صفحه مربوط به هر نمادبه پنره سفارشها میپردازیم. زمانی که مشتریان سفارشهای خرید و فروش خود را وارد پنل معاملاتی میکنند، سه قیمت اول قابل نمایش است؛ در واقع این سه قیمت بالاترین قیمتهایی هستند که برای درخواست خرید سهم ثبت شدهاند و در خصوص فروش نیز به همین صورت است؛ با این تفاوت که در بخش فروش سه قیمتی که پایینترین میزان را دارند، به نمایش گذاشته میشوند.
در بخش تقاضا هرچه پیشنهاد افراد برای خرید سهم بیشتر باشد، نسبت به دیگر افراد در اولویت بالاتری قرار خواهند گرفت. در بخش عرضه اما به این صورت است که هرچه افراد تمایل داشته باشند که سهمشان را به قیمت پایینتری بفروشند، نسبت به سایرین اولویت بیشتری دارند. در سایت سازمان بورس و اوراق بهادار تنها سه ردیف از این درخواستها قابل مشاهده است اما از طریق سامانه معاملاتی خودتان میتوانید تا پنج مورد را مشاهده کنید.
زمانی که روی یک قیمت خاص که معمولا بالاترین یا پایینترین قیمت مجاز معاملات طی روز است، حجم انبوهی از سفارشها را داشته باشیم، اصطلاح صف خرید یا صف فروش برای سهم مربوطه به وجود میآید.
به طور مثال گفته میشود که در سهم پتروشیمی خلیج فارس، صف فروش داریم؛ یعنی در پایینترین قیمت مجاز روز که مبلغ ۳۱۲۱۰ ریال است افراد زیادی حاضرند که تعداد بالایی از سهام خود را بفروشند ولی هیچ خریداری وجود ندارد یا تعداد خریداران برای سهم کم است.
به عبارت دیگر، تعداد متقاضیان فروش بیش از تعداد خریداران است. در اینگونه موارد، اولویت فروش سهام با افرادی است که روی قیمت مشترکی که همه سفارش گذاشتند، زودتر سفارش خودشان را وارد سامانه کنند.
اما بر عکس در نمادی که صف خرید وجود داشته باشد، یعنی سفارش و تقاضای خرید برای خرید سهم زیاد است و حجم زیادی از افراد تمایل دارند سهم را در بالاترین قیمت مجاز روز خرید نمایند. در این شرایط اولویت برای خرید با افرادی است که زودتر از سایرین سفارش خرید خود را در سامانه معاملات ثبت کردهاند.
برای یکسان شدن قیمت پایانی و قیمت آخرین معامله باید تعداد معاملات در حداقل یا حداکثر قیمت ممکن دستکم به اندازه حجم مبنا انجام شود.
اما گاهی قیمت پایانی و قیمت آخرین معامله با هم اختلاف دارند. دلیل این مساله این است که حداقل تعداد معامله سهام در روز معامله نشده است و سهم نتوانسته حجم مبنایی را که برای معاملات تعیین شده، پر کند. یعنی اگر فروشندگان تعداد بیشتری سهم بفروشند که حجم معاملات در طی روز معاملاتی به حجم مبنا برسد، قیمت پایانی با قیمت آخرین معامله برابری میکند و در روز معاملاتی آینده قیمت سهم باتوجه به قیمت پایانی باز میشود. یعنی قیمت مجاز سهم در روز معاملاتی بعدی با توجه به قیمت پایانی سهم تعیین میشود. این روند هم برای سهام دارای صف فروش و هم برای سهام دارای صف خرید وجود دارد.
بیشتر بخوانید:
جمعبندی
سایت TSETMC مرجع اصلی سهامداران و فعالان بازار سرمایه برای مشاهده وضعیت معاملات و بازار است. به همین دلیل آموزش نحوه کار با سایت TSETMC از اولین نکاتی است که در سرمایهگذاری در بورس ایران باید به سراغ آن رفت و برای استفاده از آن نیازی به ثبت نام در ابین سامانه نیست.
سامانه مدیریت فناوری بورس تهران دارای گزینههای مختلفی است که امکان بررسی جزئیتر اطلاعات معاملاتی را برای هر نماد در اختیار شما قرار میدهد و به کمک آن خواهید توانست در سرمایهگذاریهای خود بهتر تصمیمگیری کرده و با شفافیت و دیدی باز معامله کنید.