جاماندگان سهام عدالت چه باید بدانند؟ | از ثبت نام مشمولان جدید تا واریز سود مشمولان قبلی

وقتی برای اولین بار در میانه‌ی دهه‌ی ۸۰ صحبت از سهام عدالت شد، خیلی‌ها اصلا نمی‌دانستند که  سهام عدالت چیست و به همین خاطر سراغش نرفتند. خیلی‌ها اصلا خبردار نشدند. اما وقتی در سال ۱۳۹۹ و تقریبا بعد از ۱۵ سال بحث آزادسازی سهام عدالت و معامله آن در بورس اوراق بهادار به میان آمد، به تکاپو افتادند. این‌ها همان جاماندگان سهام عدالت بودند که حالا به فکر ثبت نام و دریافت این سهام افتاده بودند. دولت در ابتدا برنامه‌ای برای این افراد نداشت اما اکنون صحبت از اعطای سهام عدالت به مشمولین و جاماندگان در سال ۱۴۰۱ به جاهای خوبی رسیده است و قرار است به زودی شرایط ثبت نام را اعلام کند. در این مقاله از توان تحلیل می‌خواهیم ببینیم که بالاخره تکلیف جاماندگان سهام عدالت چیست و برای دریافت سود باید به کجا مراجعه کنند.

جاماندگان سهام عدالت چه کسانی هستند؟

اما اصلا چرا برخی افراد جا ماندند؟! آیا مقصر خودشان بودند؟ یا مشکل جای دیگری بود؟ بخشی از این جاماندگان آن‌هایی بودند که در همان سال ۱۳۸۴، در دسته‌ی مشمولان قرار گرفتند. این افراد به هر دلیلی موفق به دریافت سهام عدالت نشدند. پس توجه داشته باشید که این‌ها، همان سال ثبت‌نام‌شان را انجام داده بودند و به هر طریق در ردیف مشمولان محسوب می‌شدند. مشکلاتی مانند شما حساب راکد یا اشتباه مانع از واریز سود به این دسته از افراد شد.  

اما عده‌ای دیگر اصلا در آن موقع یا خبردار نشدند یا اصلا در آن زمان در دسته‌ی مشمولین قرار نمی‌گرفتند. یکی از انتقاداتی که در این خصوص به گوش می‌رسید این بود که سهام عدالت توزیعی کاملا ناعادلانه داشت. یعنی برخی به دلیل کمبود امکانات و عدم دسترسی به اینترنت نتوانستند از این اوراق بهادار بهره‌مند شوند. حتی برخی که واقعا مستحق آن نبودند، این سهام را دریافت کردند و برخی دیگر که باید آن را دریافت می‌کردند سرشان بی‌کلاه ماند.

قرار بر این شد که جاماندگان در چند مرحله شناسایی شوند. مرحله اول اعطای سهام عدالت به جاماندگان، به مشمولانی مربوط است که تحت پوشش کمیته امداد و سازمان بهزیستی هستند. مراحل بعدی نیز با توجه به دهک‌بندی پیگیری می‌شود تا واجدین شرایط در صف دریافت سهام عدالت قرار بگیرند و پس از اعلام سازمان بورس، پرتفوی آن‌ها تشکیل شود.

واریز سود سهام عدالت به جاماندگان مربوط به افرادی است که در همان سال ۱۳۸۴ مشمول بودند و ثبت نام کردند، اما به دلایلی مانند  شماره شبای نامعتبر سودی به آن‌ها تعلق نگرفت. در مورد اعطای سهام عدالت به مشولان جدید (به جز افراد تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی)، هنوز هیچ تاریخی اعلام نشده است. اگر شما هم جزو یکی از این افراد هستید، هم‌چنان باید منتظر بمانید و حواس‌تان به اخبار سهام عدالت باشد.

ثبت نام جاماندگان سهام عدالت

مهم‌ترین خبری که در مورد ثبت نام جاماندگان سهام عدالت در سال ۱۴۰۱ تا لحظه نگارش این مقاله منتشر شده است این است که به هیچ‌وجه نیازی به پرداخت هزینه اضافی نیست و همچنین نیاز نیست افراد به جایی مراجعه کنند. این خبر پس از آن منتشر شد که مرحله اول تعیین جاماندگان سهام عدالت به پایان رسید و مشخص شد که حدودا سه و نیم میلیون نفر مشمول این طرح هستند. این رقم مربوط به جاماندگان تحت پوشش سازمان بهزیستی و کمیته امداد است.

• فراخوان ثبت نام گروه های بعدی جاماندگان سهام عدالت تا اواسط تابستان

در سال ۱۳۸۴، از دهک‌های جامعه اطلاعات دقیقی وجود نداشت. پس دسته‌بندی افراد بر اساس مشاغل‌شان صورت گرفت. مثلا پس از افراد تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی، اولویت با کارمندان دولت و رانندگان و خادمان مسجد بود. اما حالا دولت افراد جامعه را دهک‌بندی کرده است و از این منظر می‌تواند تخصیص سهام عدالت به جاماندگان را انجام دهد. قرار است دهک‌های اول و دوم در مرحله بعدی به عنوان مشمولان گروه دوم شناسایی شوند.

درست مطابق همان تخصیص اولیه که افراد تحت پوشش بهزیستی و کمیته امداد مشمول تخفیف ۵۰ درصدی شدند، اکنون نیز ۵۰٪ تخفیف برای این افراد در نظر گرفته شده است و مابقی هم از سود سال‌های بعدی تسویه می‌شود. این به آن معناست که مشمولان دریافت سهام عدالت تحت پوشش بهزیستی و کمیته امداد نباید هیچ مبلغی پرداخت کنند.

پرتفوی جاماندگان شامل چه سهامی است؟

همان‌طور که هنوز تاریخ دقیقی برای ثبت نام افراد جدید مشخص نشده، جزئیات پرتفوی‌شان نیز اعلام نشده است. با توجه به اینکه اوضاع بورس در شرایط فعلی با ۱۵ سال پیش متفاوت است، مشخص است که سهامی که به جاماندگان اعطا می‌شود نیز متفاوت خواهد بود. به علاوه دولت هم محدودیت‌هایی دارد و در راستای تخصیص منابع آزادی عمل گذشته را ندارد.

هرچند به لحاظ ارزش، هیچ تفاوتی میان پرتفوی دارندگان قبلی و جدید وجود نخواهد داشت. یعنی ارزندگی سهامی که به جاماندگان اختصاص داده می‌شود برابر با ارزش همان سهامی است که در دهه‌ی ۸۰ اعطا شد. به بیان دیگر ارزش این برگه‌ها هم‌چنان یک میلیون تومان خواهد بود که برای مشمولان گروه اول، با ۵۰٪ تخفیف اعطا می‌شود.

واریز سود سهام جاماندگان عدالت

سود جاماندگان سهام عدالت کی واریز می‌شود؟ این سوال پرتکراری است که هم‌چنان هم پرسیده می‌شود. باز هم تاکید می‌کنیم این سود برای افرادی است که به دلیل نقص اطلاعات نتوانسته بودند تاکنون سودی دریافت کنند. اما حالا بخشی از سود سهام عدالت واریز شده است. مرحله‌ی قبلی واریز سود سهام عدالت به جاماندگان از ۳۱ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۱ شروع شد و این مبلغ به دارندگان شماره شبای معتبر تخصیص پیدا کرد. این مبلغ مربوط به سود عملیاتی سال ۹۸ و ۹۹ بود که مرحله‌ی نخست آن هم در اسفند ۱۴۰۰ پرداخت شد. این سود برای دارندگان اوراق ۵۳۰ هزار تومانی در حدود ۵۷۵ هزار تومان و برای صاحبان اوراق یک میلیون تومانی در حدود یک میلیون و ۸۰ هزار تومان بوده است.

همچنین قرار است مرحله سوم واریز سود جاماندگان سهام عدالت نیز در اواخر تیر ۱۴۰۱ انجام شود. این خبر خیال افرادی که هنوز سودشان را دریافت نکرده‌اند راحت کرد. چرا که معاون شرکت‌ سپرده‌گذاری مرکزی هم اعلام کرد که سود جاماندگان سهام عدالت محفوظ است و جای هیچ نگرانی وجود ندارد. در دو مرحله قبلی واریز سود سهام عدالت به جاماندگان، تعداد زیادی از مشمولان مشکل مربوط به شماره شبای خود را برطرف کردند. حالا در مرحله سوم نیز هنوز یک میلیون و ۸۰۰ هزار نفر باقی مانده‌اند که در صورت اصلاح شماره شبای خود این سود را دریافت خواهند کرد.

جمع بندی

سهام عدالت در سال ۱۴۰۱ بیشتر از جانب جاماندگان آن دنبال می‌شود تا دارندگان آن. به این معنا که سوالات افراد بیشتر در این خصوص است که این افراد چطور می‌توانند سودشان را دریافت کنند یا تکلیف سودهای قبلی آن‌ها چه می‌شود. منظور جاماندگانی است که به دلیل مشکلاتی هم‌چون راکد یا اشتباه بودن شماره شبا و یا نقص در سایر اطلاعات‌شان نتوانسته بودند سودی دریافت کنند. دسته‌ی دیگر هم افرادی هستند که تاکنون سهام عدالت به آن‌ها تعلق نگرفته است و به دنبال آن هستند تا به محض انتشار اخبار مربوط به تخصیص سهام عدالت به جاماندگان، اقدامات لازم را در این خصوص انجام بدهند.

سوالات متداول با پاسخ کوتاه