آشنایی با شاخص‌های استاندارد اند پورز (۱) | شاخص S&P 500 و کاربردهای آن در سرمایه‌گذاری
شاخص S&P 500 یا همان شاخص Standard & Poor’s 500 یک شاخص سرمایه‌گذاری وزن‌دار است که از ۵۰۰ کمپانی تجاری پیشگام در آمریکا تشکیل می‌شود. این ۵۰۰ کمپانی به هیچ عنوان در جایگاه برترین شرکت‌های آمریکایی از نظر مارکت‌کپ یا ارزش بازار قرار ندارند، بلکه به منظور قرار گرفتن در لیست این شاخص، معیار‌های دیگری نیز مورد استفاده قرار می‌گیرند. با وجود تمام این تفاسیر، شاخص S&P 500 به عنوان یکی از برترین معیار‌های سنجش عملکرد سهام برجسته کمپانی‌های آمریکا و به صورت کلی، ابزار مناسبی برای سنجیدن عملکرد بازار سهام در نظر گرفته می‌شود. با توان تحلیل همراه باشید تا به سوالاتی مثل شاخص S&P 500 چیست و شامل چه شرکت‌هایی می‌شود، پاسخ کامل و جامعی بدهیم.
شاخص S&P 500 چیست | شیوه محاسبه وزن سهام شرکت‌های این شاخص
در واقع می‌توان در پاسخ به سوال شاخص S&P 500 چیست اینطور پاسخ داد: این شاخص یک نوع شاخص وزن‌دار بر اساس ارزش بازار است که سهام ۵۰۰ کمپانی آمریکایی که به صورت عمومی قابل خرید و فروش هستند را شامل می‌شود.
در شاخص S&P 500 از رویکرد وزن‌دهی به ارزش سهام هر کمپانی در بازار استفاده می‌شود و به کمپانی‌هایی که ارزش بیشتری را برای بازار به ارمغان می‌آورند، ارزش بیشتری نیز نسبت داده می‌شود. مجموع ارزش هر یک از این شرکت‌های آمریکایی، ارزش کل شاخص را تعیین خواهد کرد. به بیان دقیق‌تر، در ابتدا ارزش کل بازار این شرکت‌ها محاسبه شده و سپس وزن هر کنپانی با تقسیم ارزش سهام آن شرکت به ارزش کل بازار محاسبه می‌شود. نکته مهم اینجاست که تنها آن بخش از سهام کمپانی‌ها به صورت عمومی قابل خرید و فروش هستند در این محاسبات دخیل خواهد بود. مقادیر ارزش عمومی قابل خرید و فروش این سهام‌ها در وب‌سایت‌های خبری سرمایه‌گذاری به صورت بازه‌ای منتشر شده و به راحتی در دسترس عموم قرار دارند. ارزش وزنی هر یک از این کمپانی‌ها در شاخص S&P 500 با تقسیم ارزش سهام آن کمپانی به عدد از پیش تعیین شده‌ای محاسبه می‌شود. این عدد از جمله اطلاعات محرمانه و اختصاصی شاخص S&P است و به صورت عمومی منتشر نمی‌شود.
با توجه به مطالبی که تا به اینجا مطرح شد، وزن هر یک از کمپانی‌های موجود در لیست این شاخص مورد محاسبه قرار می‌گیرد و اطلاعات ارزشمندی را در اختیار سرمایه‌گذاران قرار می‌دهد. بدین ترتیب، در صورتی که ارزش یکی از سهام افزایش و یا کاهش بیابد، از میزان تاثیر‌گذاری آن سهام بر روی کل شاخص S&P 500 مطلع خواهیم شد. به عنوان مثال، شرکتی که ارزش وزنی ۱۰ درصد از کل این شاخص را به خود اختصاص داده، تاثیر چشمگیر‌تری در مقایسه با شرکتی که تنها ۲ درصد از ارزش وزنی این شاخص را به خود اختصاص داده بر روی کل شاخص خواهد داشت.
با توجه به این‌که شاخص S&P 500 بزرگ‌ترین شرکت‌های سهام تجاری عمومی در آمریکا را شامل می‌شود، از جمله پرکاربرد‌ترین شاخص‌های آمریکا محسوب خواهد شد. این بدان معناست که ارزش بازار چنین شرکت‌هایی بر اساس تعداد سهام معاملاتی موجود هر یک از این کمپانی‌ها تنظیم می‌شود.
چرا به کمپانی‌های شاخص S&P 500 یک وزن نسبت داده می‌شود؟
به منظور تشخیص سلامت بازار سهام، به هر یک از شرکت‌های موجود در این بازار یک ارزش وزنی نسبت داده می‌شود. به عنوان مثال، در صورتی که ارزش سهام یکی از شرکت‌های موجود در صدر لیست S&P 500 به میزان ۱۰ درصد تغییر کند، ارزش کل بازار به میزان چند صد میلیون دلار نوسان خواهد داشت و ممکن است چنین نوسانی در مقایسه با تغییر ۵۰ درصدی ارزش یکی از شرکت‌های انتها این لیست نیز بیشتر باشد. این موضوع موجب می‌شود تا شرکت‌هایی که ارزش وزنی بالاتری دارند، به اندازه چندین شرکت کوچک‌تر بر روی این بازار تاثیر داشته باشند.
برای درک بهتر شیوه تاثیر‌گذاری سهام هر یک از شرکت‌ها بر روی شاخص S&P، لازم است تا وزن هر یک از سهام بازار با تقسیم ارزش سهام هر کمپانی در بازار بر مجموع ارزش کل سهام بازار موجود در لیست این شاخص محاسبه شود.
به عنوان مثال، بر اساس گزارش منتشر شده توسط کمپانی اپل (Apple) در اکتبر سال ۲۰۲۱ (اواسط مهر ماه ۱۴۰۰)، مقدار ۱۶.۷۱ میلیارد سهام پایه این شرکن منتشر شده و در دسترس عموم قرار گرفته است. ارزش سهام این شرکت در ۱۵ فوریه سال ۲۰۲۲ (۲۶ بهمن ماه ۱۴۰۰) حدود ۱۷۳ دلار بوده است. بنابراین، ارزش بازار شرکت اپل در ۱۵ فوریه ۲۰۲۲ معادل با ۲.۸۲ تریلیون دلار یا ۱۶.۷۱ میلیارد ضرب در ۱۷۳ دلار بوده است. عدد ۲.۸۲ تریلیون دلار به عنوان یک شمارنده در محاسبات شاخص S&P 500 مورد استفاده قرار می‌گیرد.
در ۳۱ ژانویه سال ۲۰۲۲ (۱۱ بهمن ۱۴۰۰)، ارزش کل بازار S&P 500 به صورت حدودی معادل با ۴۰.۱۵ تریلیون دلار بود و این عدد نمایانگر مجموع ارزش بازار تمامی‌های سهام‌های موجود در لیست این شاخص است. بنابراین به منظور محاسبه وزن کمپانی اپل در این شاخص باید ۲.۸۲ تریلیون دلار را بر ۴۰.۱۵ تریلیون دلار تقسیم کنیم که در نتیجه آن شاهد وزن ۷ درصدی این کمپانی در لیست شاخص مورد نظر خواهیم بود.
به صورت کلی هرچقدر وزن بازار یک شرکت بیشتر باشد، تغییر قیمت سهام آن کمپانی میزان تاثیر بیشتری را بر روی شاخص S&P 500 خواهد داشت. شایان ذکر است که S&P 500 به جز لیست برترین کمپانی‌های تحت پوشش خود، عناوین دقیقی از ۵۰۰ شرکت موجود در این شاخص را در وب‌سایت خود منتشر نکرده است.
شرایط لازم برای کمپانی‌های موجود در لیست شاخص S&P 500 چیست ؟
شرایط و استاندارد‌های خاصی توسط S&P برای هر یک از کمپانی‌های موجود در این لیست در نظر گرفته شده است. از جمله برخی از این شرایط و استاندارد‌ها به این عناوین می‌توان اشاره کرد:
- حجم معاملات یا ارزش بازار کمپانی مورد نظر باید حداقل به میزان ۱۰ میلیارد دلار باشد.
- آن شرکت باید در خاک آمریکا واقع شده باشد.
- مجموعه شرکت به ثبت رسیده باشد و سهام آن شرکت نیز برای عموم قابل خرید و فروش باشد.
- آن کمپانی باید در لیست شرکت‌های مجاز در بورس آمریکا قرار داشته باشد.
- سودآوری شرکت در گزارش‌های سه ماه اخیر نسبت به مجموع فصل‌های سال اخیر افزایش پیدا کرده باشد.
- حداقل به میزان ۱۰ درصد از کل سهام آن شرکت در بخش سهام عام قرار داشته باشد.
- آن کمپانی در طول چهار فصل (یک سال) آخر فعالیت خود در وضعیت سود‌دهی مثبت به سر ببرد.
با توجه به وجود چنین شرایط و قوانینی، تنها کمپانی‌های بزرگ و با پشتوانه قوی می‌توانند در لیست S&P 500 حضور داشته باشند. این لیست در پایان هر فصل مورد بازبینی قرار می‌گیرد و به روزرسانی می‌شود. شایان ذکر است که ارزش بازار شرکت‌های این لیست در ماه دسامبر سال ۲۰۲۲ (اواسط آذر ماه سال ۱۴۰۱) به محدوده ۳۳.۸ تریلیون دلار رسید.
معرفی برترین کمپانی‌های لیست S&P 500
شاخص S&P 500 به تعداد ۵۰۵ سهام منحصر به فرد منتشر شده توسط ۵۰۰ شرکت مختلف را پوشش می‌دهد. دلیل عدم تطابق تعداد سهام و تعداد کمپانی‌های تحت پوشش این شاخص بدین صورت است که برخی از این شرکت‌ها بیش از یک دسته‌بندی از کلاس سهام را عرضه کرده‌اند. در ادامه لیست ۱۰ کمپانی برتری که تا ماه ژانویه سال ۲۰۲۲ در صدر لیست S&P 500 قرار داشتند را معرفی می‌کنیم. این لیست و ترتیب قرارگیری شرکت‌های مختلف در آن در طول زمان تغییر می‌کند.
۱. Apple (NASDAQ:AAPL)
۲. Microsoft (NASDAQ:MSFT)
۳. Alphabet (NASDAQ:GOOGL) (NASDAQ:GOOG)
۴. Amazon (NASDAQ:AMZN)
۵. Tesla (NASDAQ:TSLA)
۶. Meta Platforms (NASDQ:FB)
۷. NVIDIA (NASDAQ:NVDA)
۸. Berkshire Hathaway Class B (NYSE:NRK.B)
۹. UnitedHealth Group )NYSE:UNH)
۱۰. JPMorgan Chase (NYSE:JPM)
چگونه می‌توان در S&P 500 سرمایه‌گذاری کرد؟
ساده‌ترین راه برای سرمایه‌گذاری در شاخص S&P 500 خریداری کردن سهام تحت پوشش صندوق شاخص است. چنین صندوق‌هایی در زمینه‌های مشترک و در شاخص‌هایی مثل S&P 500 سرمایه‌گذاری می‌کنند. در واقع به نوعی عملکرد این صندوق‌ها نشان‌دهنده عملکرد خود آن شاخص است.
صندوق Vanguard S&P 500 ETF (NYSEMKT:VOO) که می‌توان آن را همانند سهام معامله کرد یکی از روش‌های سرمایه‌گذاری کردن در شاخص S&P 500 است. سرمایه‌گذاری در این صندوق به پرداخت فی یا کارمزد اندکی نیاز دارد و عملکردی مشابه با شاخص S&P 500 دارد. علاوه بر این، امکان خریداری کردن قرارداد‌های آتی S&P 500 نیز به همین واسطه وجود دارد و بدین واسطه در بازار بورس Chicago Mercantile می‌توان به معامله آن پرداخت.
شاخص S&P 500 چه تفاوتی با سایر شاخص‌ها دارد؟
در این بخش به بررسی برخی از شناخته‌شده‌ترین شاخص‌های بازار‌های معاملاتی جهان و رقبای شاخص S&P 500 می‌پردازیم.
شاخص داوجونز (Dow Jones)
شاخص میانگین صنعتی داو جونز یکی دیگر از شاخص‌های معاملاتی در بورس آمریکا است. شاخص S&P 500 نسبت به شاخص DJIA از عمق بیشتری برخوردار است و به همین واسطه، موسسات و نهاد‌های مختلف نیز به منظور بررسی وضعیت بازار‌های آمریکا از S&P 500 استفاده می‌کنند.
علاوه بر این، شاخص S&P 500 میزان ارزش وزنی بالاتری را به کمپانی‌هایی که بیشترین میزان ارزش را برای بازار به ارمغان می‌آورند اختصاص می‌دهد. این در حالیست که DJIA یک شاخص وزنی با محوریت قیمت است و به شرکت‌هایی که سهام آنها قیمت بالاتری نسبت به سایر سهام‌ها دارد، میزان شاخص وزنی بیشتری را اختصاص می‌دهد. از بین شاخص‌های آمریکایی، ساختار وزنی مبتنی بر ارزش بازار از محبوبیت بیشتری در مقایسه با ساختار وزنی مبتنی بر قیمت برخوردار است.
به صورت خلاصه می‌توان تفاوت‌های شاخص S&P 500 و DJIA را در موارد زیر مطرح کرد:
- شاخص داوجونز تنها ۳۰ شرکت بزرگ بازار را شامل می‌شود.
- در ساختار شاخص Dow Jones تنها ارزش سهام هر کمپانی در نظر گرفته می‌شود و ارزش بازار آنها ملاک محاسبه نیست. این بدان معناست که کمپانی که قیمت سهام بیشتری دارد، وزن بیشتری نیز خواهد داشت. برای تعیین ارزش کل این شاخص، جمع قیمت سهام کل کمپانی‌ها با توجه به وزن آنها بر مقدار مشخصی که تحت عنوان شاخص داوجونز شناخته می‌شود تقسیم خواهد شد.
- شرکت‌ها در لیست داوجونز به ۹ دسته و در لیست S&P 500 به ۱۱ دسته تقسیم‌بندی می‌شوند.
شاخص نزدک (Nasdaq)
نزدک یک بازار الکترونیک جهانی برای معامله کردن اوراق بهادار محسوب می‌شود. شاخص‌های بازار سهام متعددی وجود دارند که سهام معاملاتی Nasdaq را پوشش می‌دهند. به یاد داشته باشید که امکان دارد سهام تحت پوشش لیست شاخص S&P 500 در لیست یک یا چند شاخص مختلف نزدک نیز پوشش داده شده باشند.
سخن پایانی
در این مقاله به پاسخ‌دهی به سوال جامع شاخص S&P 500 چیست و شیوه محاسبه ارزش وزنی سهام هر یک از شرکت‌های موجود در لیست این شاخص پرداختیم. سرمایه‌گذاری در بازار‌های مالی کار بسیار پرریسک و پرهیجانی محسوب می‌شود و امکان کسب سود بالایی نیز در این حوزه وجود دارد. به منظور کسب موفیقت در زمینه معاملات در این بازار‌ها لازم است تا دانش خود را افزایش دهیم. این کار به واسطه مطالعه اخبار اقتصادی و دنبال کردن ارزش بازار کمپانی‌ها و مقایسه بازه‌ای چنین اطلاعاتی صورت می‌گیرد. بررسی شاخص S&P 500 یکی از بهترین راهکار‌ها برای کسب درآمد و اطلاع پیدا کردن از وضعیت بازار‌های مالی آمریکا محسوب می‌شود. به نظر شما سرمایه‌گذاری کردن در شاخص S&P 500 نیازمند چه اطلاعاتی است؟ آیا این کار از بازدهی مطلوبی برخوردار بوده و ارزش متحمل شدن ریسک مربوطه را دارد؟
