وقتی به تابلو یک سهم در بورس نگاه می‌کنیم ناخودآگاه اولین چیزی که آن را بررسی می‌کنیم قیمت است. قیمت اطلاعات زیادی را در دل خود دارد. معامله‌گران باتجربه با نگاه به انواع قیمت اعم از قیمت پایانی، قیمت آخرین معامله و قیمت صفر تابلو فردا (که به عنوان مهارت تابلوخوانی در بورس شناخته می‌شود) می‌توانند نکات خوبی را بفهمند. اما شاید اطلاعات روی تابلو برای تازه‌واردها کمی گیج‌کننده باشد. ممکن است شما همشنیده باشید که می‌گویند فلان سهم دارد پایین‌تر از صفر تابلو معامله می‌شود. اما این صفر تابلو کجاست و به چه قیمتی اشاره دارد؟ این مقاله توان تحلیل به شما کمک می‌کند تا پاسخ سوالات‌تان را بگیرید.
فهرست مطالب با دسترسی سریع
منظور از صفر تابلو در بورس چیست؟
صفر تابلو یکی از اصطلاحات مهم در بورس است که مدام آن را خواهید شنید. چرا که این عبارت در مباحث تابلوخوانی و بررسی تابلو سهم بسیار کاربرد دارد. این مفهوم به قیمت پایانی سهم در روز جاری اشاره دارد. این قیمت به ما نشان میدهد که در روز بعدی حول محور چه قیمتی انجام می‌شوند. این قیمت به عنوان یک قیمت مبنا در نظر گرفته می‌شود که سهم می‌تواند به اندازه‌ی مثبت و منفی دامنه‌ی نوسان از این نقطه تغییر کند. یعنی اگر قیمت پایانی امروز، ۲۵۰ ریال باشد و دامنه‌ی نوسان برابر مثبت و منفی پنج درصد باشد، بیشترین و کمترین قیمت سهم به این صورت هستند:
- بیشترین قیمت سهم در فردا: ۲۵۰ × (۵٪+) = ۲۶۲.۵
- کمترین قیمت سهم در فردا: ۲۵۰ × (۵٪-) = ۲۳۷.۵
نگاهی به مفهوم قیمت پایانی و قیمت آخرین معامله
اگر امروز به تابلو یک سهم نگاه کنید، می‌توانید بفهمید که قیمت پایانی روز گذشته چقدر بوده است. این توضیح خیلی کوتاه است و مختصر. برای واضح‌تر شدن مفهوم صفر تابلو در بورس نیاز به این داریم که با دو مفهوم دیگر یعنی قیمت پایانی و قیمت آخرین معامله هم بیشتر آشنا شویم. بخش بعدی به همین مسئله اختصاص دارد.
صفر تابلو فردا، قیمت پایانی امروز سهم است.
در یک جلسه‌ی معاملاتی، سهم در قیمت‌های مختلفی معامله می‌شود. این قیمت با توجه به دامنه نوسان و همان‌طور که در بالا هم اشاره کردیم می‌تواند در یک محدوده‌ی مشخص حرکت کند. در پایان جلسه با توجه به این‌که کدام قیمت‌ها حجم بیشتری داشته‌اند قیمت پایانی مشخص می‌شود. با محاسبه‌ی تعداد معامله‌ها در هر قیمت و میانگین گرفتن از آن‌ها می‌توان قیمت پایانی را محاسبه کرد. یعنی اگر دو معامله در قیمت X و سه معامله در قیمت Y انجام شده باشد، قیمت پایانی برابر است با:
مثالی ساده از محاسبه قیمت پایانی
قیمت پایانی = ((۲ × X) + (۳ × Y)) ÷ (۳ + ۲)
البته این تمام قضیه نیست و مفهومی به نام حجم مبنا هم در این‌جا دخیل است که از این بحث خارج است. اما اگر دوست دارید با حجم مبنا هم آشنا شوید مقاله «حجم مبنا چیست؟ ابزاری برای محاسبه واقعی‌تر قیمت پایانی» را مطالعه کنید تا بهتر این مفاهیم مهم را که پایه‌ی تابلوخوانی را تشکیل می‌دهند درک کنید. با این‌همه لازم نیست ما چیزی را محاسبه کنیم. تمام این محاسبات به صورت خودکار انجام می‌شوند و در تابلو مربوط به هر سهم مشخص است. اهمیت این قیمت در بورس به خاطر آن است که صفر تابلو را در روز بعد مشخص می‌کند.
مفهوم مهم دیگری که باید آن را نیز خوب بلد باشیم، قیمت آخرین معامله است که شاید بعضی از افراد آن را با قیمت پایانی اشتباه بگیرند. به سادگی می‌توان این تعریف را برای قیمت آخرین معامله ارائه کرد: «آخرین قیمتی که برای یک سهم ثبت می‌شود.» اما این مفاهیم در کنار هم چه کاربردی دارند؟ بخش بعدی را مطالعه کنید.
کاربرد صفر تابلو
صفر تابلو در بورس در کنار قیمت آخرین معامله مسئله‌ای مهم است. فرض کنید قیمت پایانی یک سهم در نقطه صفر تابلو همان روز باشد، اما قیمت آخرین معامله بیشتر باشد. این چه معنایی دارد؟ این اتفاق نشان از آن دارد که سهام‌داران تمایل زیادی به خرید این دارایی نشان می‌دهند. به طوری که حاضر شده‌اند سهم را در قیمتی بالاتر از صفر تابلو روز بعد خرید کنند.
با توجه به اختلاف قیمت پایانی و اختلاف قیمت آخرین معامله ممکن است افراد سهام را بالاتر یا پایین‌تر از قیمت صفر تابلو فردا معامله کنند. برعکس آن‌چه که در بالا به آن اشاره کردیم هم ممکن است. یعنی اگر قیمت آخرین معامله کمتر از قیمت پایانی باشد نشان میدهد که افراد حاضر شده‌اند سهم خود را پایین‌تر از قیمت صفر تابلو روز آینده بفروشند که باعث می‌شود سهم در روز بعدی به احتمال زیاد با کاهش قیمت مواجه شود. این موارد نشان می‌دهند که کاربرد صفر تابلو چیست و چطور می‌توان خرید را بر این اساس انجام داد.
مثالی از صفر تابلو در بورس
در این بخش هم یک مثال از بازار بورس را بیان می‌کنیم و این مفهوم را روی آن بررسی می‌کنیم. تصویر زیر تابلو روز سهم سایپا را با نماد خساپا نشان میدهد.
قیمت پایانی که در تصویر می‌بینید قیمت صفر تابلو این سهم در روز بعد است. یعنی این عدد مبنا به اندازه‌ی دامنه نوسان در روز بعدی کم یا زیاد می‌شود (البته باز هم تاکید می‌کنیم حجم مبنا هم در این مسئله دخالت دارد.) پس معاملات روز بعد در این سهم از قیمت ۱,۶۴۶ شروع می‌شود. قیمت دیروز روی تابلو سهم نیز نشان از آن دارد که قیمت پایانی دیروز ۱,۶۳۷ بوده است که نشان میدهد این عدد قیمت صفر تابلو امروز بوده است.
جمع بندی
صفر تابلو در بورس یکی از اطلاعاتی است که در تابلو سهم قابل مشاهده است. این عدد همان قیمت پایانی امروز است. این معیار به ما نشان میدهد که قیمت مبنای سهم در روز بعدی چه عددی است. با توجه به دامنه نوسان این عدد می‌تواند در یک محدوده‌ی مشخص حرکت و تغییر کند. تفاوت میان قیمت پایانی و آخرین معامله می‌تواند به معامله‌گران اطلاعات مهمی بدهد. مثلا اگر قیمت آخرین معامله بالاتر از قیمت پایانی باشد می‌توان فهمید که سهام‌داران از سهم استقبال کرده‌اند و دارند آن را در قیمتی بالاتر از قیمت آغازین فردا معامله می‌کنند.
سوالات متداول با پاسخ‌های کوتاه
صفر تابلو عددی است که در تابلوخوانی اهمیت دارد. این عدد که برابر است باقیمت پایانی روز گذشته، در تابلو هر سهم مشخص و قابل مشاهده است.
به کمک این عدد می‌توانیم بفهمیم بازه‌ی قیمت معاملات در روز بعد در چه محدوده‌ای است و بیشترین و کمترین قیمت ممکن چقدر خواهد بود.
اگر صفر تابلو فردا (قیمت پایانی امروز) کمتر از قیمت آخرین معامله باشد، نشان از آن دارد که سهم به احتمال زیاد مستعد رشد قیمت است. اما اگر قیمت پایانی بیشتر از قیمت آخرین معامله باشد نشان از آن دارد که معاملات در قیمتی پایین‌تر از صفر تابلو انجام می‌شود که می‌تواند دلیلی محتمل برا کاهش قیمت در روز بعد باشد.
