اندیکاتور DPO چیست؟ حذف روند از قیمت به منظور تشخیص چرخه‌های بازار

شناسایی چرخه‌های قیمتی به ما کمک می‌کند رفتار سهام را در بازارهای مالی بهتر بشناسیم. این مسئله موجب دریافت سیگنال‌های معاملاتی مطلوبی خواهد شد. چرا که چرخه‌های بزرگ‌تر خود متشکل از چندین چرخه‌ی کوچک‌تر باشند و این الگوها در بازارهای مالی به معامله‌گران کمک می‌کنند. می‌توانیم از تکرار آن‌ها به نتایج خوبی دست پیدا کنیم. یکی از ابزاری که با کمک آن می‌توان این چرخه‌ها را شناسایی کرد اندیکاتور DPO نام دارد که در این مقاله از اخبار بورس قصد آموزش آن را داریم. از این اندیکاتور نیز مانند دیگر ابزارهای تحلیل تکنیکال می‌توان استفاده‌های متعددی کرد. هم‌چنین مانند سایر اندیکاتورها نیز باید توجه کرد که نمی‌توان تنها بر مبنای سیگنال‌ گیری از یک اندیکاتور به یک پوزیشن وارد شویم یا از معامله‌ای خارج شویم.

اندیکاتور DPO چیست؟

اندیکاتور DPO از جمله ابزارهای تحلیل تکنیکال است که نام کامل آن Detrended Price Oscillator است. در فارسی ممکن است آن را با عنوان اسیلاتور قیمت کاهش‌یافته نیز بشناسند. مهم‌ترین کاربرد این ابزار آن است که روند را از قیمت حذف و به این ترتیب تشخیص چرخه‌ها را آسان‌تر می‌کند. از آن‌جا که این اندیکاتور با توجه به میانگین متحرک جابه‌جا می‌شود، تا آخرین تاریخ روی نمودار ادامه پیدا نمی‌کند و از آن عقب‌تر قرار می‌گیرد. اگر به تصویر زیر نگاه کنید می‌بینید که آخرین نقطه‌ی ترسیمی توسط اندیکاتور چند گام عقب‌تر از تاریخ فعلی است.

اما این مسئله مشکلی را به وجود نمی‌آورد. چرا که این ابزار یک اسیلاتور مومنتوم به شمار نمی‌رود. بلکه به منظور شناسایی قله‌ها و دره‌های چرخه‌های مختلف و هم‌چنین تخمین مدت‌زمان و عمر چرخه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.

تشریح ساختار و عملکرد اندیکاتور DPO یا Detrended Price Oscillator

در این اندیکاتور میانگین متحرک جابه‌جا شده است. این مسئله موجب متمرکز شدن میانگین متحرک می‌شود. چنین در نظر بگیرید که یک میانگین متحرک ساده ۲۰ روزه، ۱۱ دوره به سمت چپ یا در واقع به عقب رفته است. بیایید به وضعیت موجود نگاه کنیم: جایی که میانگین متحرک در شرایط کنونی قرار گرفته است، نمودار قیمت ۱۰ دوره جلوتر از آن است (با در نظر گرفتن تاریخ روز). ۹ دوره هم قبل از میانگین متحرک داریم. در واقع می‌توان گفت میانگین متحرک در میانه‌ی دوره‌ی بازبینی خود قرار گرفته است. به بیان دیگر تقربیا نیمی از قیمت‌هایی که در محاسبات مورد استفاده قرار می‌گیرند در سمت چپ میانگین قرار گرفته‌اند و نیم دیگر در سمت راست.

برای آن که اندیکاتور DPO را در این آموزش بهتر بشناسیم، به تصویر زیر نگاه کنید.

در این تصویر خط سبز همان SMA‌ با دوره‌ی ۲۰ روزه است و خط صورتی هم به همین شکل است، اما ۱۱ روز جابه‌جا شده است. مقادیر پایانی یکسان هستند؛ یعنی ۱۰۶.۴۸. اما تاریخ پایان میانگین‌ها با هم متفاوت است. میانگین صورتی در ۲۷ اکتبر و میانگین سبز در ۱۱ نوامبر تمام می‌شوند که آخرین تاریخی است که در نمودار به چشم می‌خورد. به این نکته هم توجه کنید که میانگین متحرک متمرکز شده (جابه‌جاشده) یا همان خط صورتی‌رنگ چگونه از نمودار قیمت واقعی پیروی می‌کند.

اندیکاتور DPO تفاوت میان قیمت گذشته و میانگین متحرک را اندازه‌گیری می‌کند. باید به یاد داشته باشید که DPO به سمت چپ جابه‌جا شده است. اندیکاتور با توجه به حرکت قیمت به بالا یا پایینِ میانگینِ متحرکِ جابه‌جا شده ممکن است در بالا یا در زیر صفر قرار گیرد. بهتر است باز هم یک نمودار دیگر را بررسی کنیم. تصویر زیر به ما کمک می‌کند که آموزش اندیکاتور DPO را بهتر پیش ببریم.

در این نمودار میانگین متحرک ۲۰ روزه را با جابه‌جایی ۱۱ روزه می‌بینیم. اندیکاتور DPO‌ با دوره‌ی ۲۰ روزه نیز در پنجره‌ی پایینی نمودار مشخص است. می‌توان مشاهده کرد که وقتی قیمت از میانگین متحرک با جابه‌جایی ۱۱ دوره‌ای بالاتر قرار می‌گیرد، DPO مثبت است. هم‌چنین زمانی که قیمت زیر میانگین متحرک جابه‌جا شده حرکت می‌کند، مقدار اندیکاتور DPO منفی خواهد بود.

به طور کلی از این اندیکاتور به منظور حذف روندها استفاده می‌شود. این کار موجب می‌شود که بتوان چرخه‌های اصلی را راحت‌تر شناسایی کرد. این اندیکاتور تقریبا مشابه نمودار قیمت حرکت می‌کند. اما صعودها و ریزش‌ها را کمتر از حد واقعی نشان می‌دهد. این همان فیلترینگی است که در این اندیکاتور می‌توان آن را دید.

روش محاسبه اندیکاتور DPO به همراه فرمول

بد نیست در این بخش از آموزش اندیکاتور DPO فرمول آن را نیز بررسی کنیم. برای محاسبه فرمول این اسیلاتور به روش زیر عمل می‌کنیم:

DPO = قیمت (X/2 + 1) دوره قبل – SMA با X دوره

که در این فرمول X برابر است با تعداد دوره‌هایی که برای محاسبه‌ی این اسیلاتور به آن توجه کرده‌ایم. این دوره را با نام دوره‌ی بازنگری مشخص می‌کنیم که در واقع نگاهی به عقب دارد. با احتساب این فرمول، DPO با ۲۰ دوره از SMA با دوره‌ی ۲۰ روزه استفاده می‌کند که ۱۱ دوره جابه‌جا و به عقب کشیده شده است. یعنی مطابق فرمول (۲÷۲۰) + ۱ = ۱۱. این جابه‌جایی ۲۰ روزه SMA را ۱۱ روز به سمت چپ منتقل می‌کند. یعنی اندیکاتور را در میانه‌ی دوره‌ی بازنگری قرار می‌دهد. پس از آن ارزش SMA بیست روزه از قیمت میانه‌ی دوره‌ی بازنگری کم می‌شود. به طور خلاصه DPO بیست دوره‌ای برابر است با قیمت ۱۱ روز پیشین منهای SMA بیست روزه.

سیگنال گیری با استفاده از اندیکاتور DPO

بخش مهم آموزش اندیکاتور DPO به سیگنال‌ گیری از آن مربوط است. حال که با فرمول و نحوه محاسبه و سازوکار این ابزار آشنا شده‌ایم، می‌توانیم به این مسئله‌ی مهم نیز بپردازیم. مهم‌ترین نکته‌ای که باید همین ابتدا آن را در نظر گرفت این است که این اندیکاتور برای سیگنا‌ل‌های مومنتوم طراحی نشده است. میانگین متحرک جابه‌جا شده در گذشته تنظیم می‌شود و به همین دلیل DPO نیز در گذشته نشان داده می‌شود. حتی با وجود این جابه‌جایی نیز می‌توان از قله‌ها و دره‌های DPO برای تخمین طول عمر چرخه‌ها استفاده کرد. DPO روندهای طولانی‌تر را به منظور تمرکز بر چرخه‌های کوتاه‌تر فیلتر می‌کند.

در این نمودار می‌توانید ببینید که DPO بیست دوره‌ای در پنجره‌ی مخصوص اندیکاتورها قرار گرفته است. به قله‌ها و دره‌ها نگاه کنید. می‌توان دید که در این نمودار یک چرخه‌ی ۲۰ روزه با پایین‌ترین کف در اوایل ماه‌های سپتامبر، اکتبر، نوامبر و دسامبر وجود دارد. بین این کف‌های قیمتی تقریبا ۲۰ روز فاصله وجود دارد. در نهایت همان‌طور که در تصویر هم مشخص است، چرخه‌ی مذکور در اوایل ماه ژانویه به پایان رسیده است.

در تمام تصاویر می‌بینید که در این اندیکاتور یک خط محوری یا همان خط صفر وجود دارد. زمانی که اندیکاتور این خط را به سمت بالا قطع می‌کند و اسیلاتور در ناحیه‌ی اشباع فروش قرار دارد، می‌توان سیگنال خرید دریافت کرد. این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که روند نزولی هم در اسیلاتور و هم در نمودار قیمت به پایان رسیده باشد. برعکس این شرایط نیز منجر به صدور سیگنال فروش می‌شود. یعنی وقتی خط صفر به سمت پایین قطع شود و اسیلاتور در ناحیه‌ی اشباع خرید باشد و در یک تغییر روند به روند کنونی خود خاتمه دهد، می‌توان دریافت که زمان فروش فرارسیده است.

مثال

در این بخش، قصد داریم آموزش اندیکاتور DPO را با استفاده از یک مثال از بازار بورس ایران دنبال کنیم. این مثال را روی سهم بانک سپه پیاده می‌کنیم.

خط‌چین نارنجی‌رنگ همان خط صفر است. می‌توانید در گوشه‌ی سمت چپ پنجره‌ی اندیکاتور، روی علامت تنظیمات کلیک کنید تا پنجره‌ای مطابق شکل بالا باز شود. در این پنجره دو سربرگ Style و Inputs داریم. در سربرگ Inputs می‌توانید تعداد دوره‌ها را تنظیم کنید که به صورت پیش‌فرض روی ۲۱ قرار دارد. هم‌چنین اگر تیک گزینه‌ی IsCentered را فعال کنید، اندیکاتور DPO یازده روز به عقب برمی‌گردد که در تصویر نیز قابل مشاهده است.

در سربرگ Style‌ هم می‌توانید رنگ و ضخامت خطوط را مشخص کنید. پس از انجام این تنظیمات باید آماده‌ی سیگنال‌ گیری با اندیکاتور DPO‌ باشید. در تصویر زیر می‌بینید که با برقراری شروطی که در بالا به آن‌ها اشاره شد، می‌توان سیگنال‌های خرید و فروش را دریافت کرد.

می‌بینید در شرایطی که اسیلاتور خط صفر را به سمت بالا قطع می‌کند سیگنال خرید صادر می‌شود. در سمت مقابل کراس خط صفر از بالا به پایین با صدور سیگنال فروش همراه خواهد بود. می‌بینید که این سیگنال‌ها به چه اندازه درست عمل کرده‌اند. اما همیشه هم این‌طور نیست. پس بهتر است از یک اندیکاتور دیگر نیز کمک بگیریم.

جمع بندی

اندیکاتور DPO‌ یکی از ابزارهای تحلیل تکنیکال است که به شناسایی چرخه‌های بازار کمک می‌کند. در این اندیکاتور محاسباتی انجام می‌شود که بر اساس آن خط اسیلاتور چند دوره به عقب کشیده می‌شود. این کار موجب حذف روند و در نتیجه شناسایی بهتر چرخه‌های قیمت می‌شود. خط مرکزی یا خط صفر در این اندیکاتور معیار ما محسوب می‌شود. کراس خط اسیلاتور با این سطح می‌تواند سیگنال‌های خرید و فروش را صادر کند. اگر کراس از پایین به بالا اتفاق بیفتد سیگنال خرید و اگر از بالا به پایین اتفاق بیفتد سیگنال فروش خواهیم داشت. رفتار این اندیکاتور را می‌توان با یک میانگین متحرک ساده مقایسه کرد. میانگینی که چند دوره عقب‌تر حرکت می‌کند. هر زمان قیمت بالاتر از این میانگین قرار گیرد، روند صعودی است و DPO نیز این مسئله را با کراس صعودی نشان می‌دهد. در روند نزولی هم شرایط معکوس خواهد بود.

سوالات متداول با پاسخ‌های کوتاه