باورهای نادرست تحلیل تکنیکال که نباید آن‌ها را پذیرفت

برخی از معامله‌گران و سرمایه‌گذاران، تحلیل تکنیکال را به سطحی‌نگری در نمودارها و الگوها بدون کسب نتایج سودآور، قطعی یا ملموس و عینی محکوم می‌کنند. در سمت مقابل برخی دیگر بر این باورند که تحلیل تکنیکال همان شاه‌کلید موفقیت است. شیوه‌ای که با تسلط بر آن سودهای قابل توجهی نصیب افراد خواهد شد. این نگرش‌های متضاد موجب شده‌اند تا برداشت‌های نادرستی در خصوص تحلیل تکنیکال و شیوه‌ی استفاده از آن رواج پیدا کند. نظرات مختلفی در این میان وجود دارد که از جانب موافقان و مخالفان این شیوه بیان می‌شود. اما کدام‌یک از باورهای تحلیل تکنیکال درست است و کدام نادرست؟ در ادامه این مطلب از توان تحلیل، این موارد را با هم بررسی خواهیم کرد.

باورهای نادرست تحلیل تکنیکال

تمرکز تحلیل تکنیکال بر تحلیل روند‌های قیمتی و الگوهای نموداری است که موجب ایجاد فرصت‌های معاملاتی می‌شوند؛ به این ترتیب تحلیل تکنیکال قادر خواهد بود روان‌شناسی و احساسات بازار را با تکیه بر این موارد به تصویر بکشد. تحلیل تکنیکال بر خلاف تحلیل بنیادی، لزوما به شرکت‌های پشت‌پرده که سهام‌شان در بورس معامله می‌شود و یا سودآوری آن شرکت‌ها اهمیت نمی‌دهند. اما برخی از تصورات و باورهای نادرست در خصوص تحلیل تکنیکال، به دلیل اساس و مبنای آموزشی است. مثلا معامله‌گری که تنها یاد گرفته است از تحلیل بنیادی استفاده کند، ممکن است هیچ اعتقاد و اعتمادی به تحلیل تکنیکال نداشته باشد. اما این به آن معنا نیست که اگر کسی تحلیل تکنیکال را فرا گرفته باشد نمی‌تواند از تحلیل بنیادی به شیوه‌ای سودآور و کاربردی بهره‌مند شود.

سایر فرضیه‌های تحلیل تکنیکال نیز به تجربیات بدی برمی‌گردد که افراد به خاطر می‌آورند. مثلا در صورت استفاده‌ی نادرست از اندیکاتورهای تحلیل تکنیکال، معامله‌گران معمولا متضرر می‌شوند. باز هم نباید با خواندن این جمله چنین تصور شود که این شیوه‌ی تحلیل اشتباه است. بلکه معامله‌گر به تمرین و یادگیری بیشتری نیاز دارد. احساسات منفی نسبت به تحلیل تکنیکال حتی ممکن است با تبلیغات پرزرق و برق نیز تشدید شود. مثل مواقعی برخی افراد با وعده‌ی یک‌شبه ثروت‌مند شدن اقدام به تبلیغ اندیکاتوری خاص می‌کنند. اما آیا با یک اندیکاتور می‌توان این کار را کرد؟

با این مقدمه به سراغ هشت باور رایج نادرست در خصوص تحلیل تکنیکال می‌رویم و توضیح می‌دهیم که چرا این باورها غلط هستند.

۱- تحلیل تکنیکال تنها برای معاملات کوتاه‌مدت یا روزانه مناسب است

این یکی از همان باورهای نادرست رایج در خصوص تحلیل تکنیکال است که افراد زیادی به آن عقیده دارند. آن‌ها گمان می‌کنند تحلیل تکنیکال تنها در معاملات کوتاه و معاملاتی که با کامپیوتر انجام می‌شود قابل استفاده است؛ مانند معاملات روزانه و معاملات با فرکانس بالا.

بسیاری از مخالفان تحلیل تکنیکال افرادی هستند که باورهای رایج و نادرست مربوط به این شیوه‌ی تحلیلی را باور دارند.

تحلیل تکنیکال پیش از رواج کامپیوترها وجود داشت و انجام می‌شد. برخی از پیشگامان تحلیل تکنیکال،‌ سرمایه‌گذاران و معامله‌گران بلندمدت بودند نه معامله‌گران روزانه. این شیوه‌ی تجزیه و تحلیل را می‌توان در تمام تایم فریم‌ها از نمودارهای یک دقیقه‌ای گرفته تا نمودارهای هفتگی و ماهانه پیاده کرد.

۲- تنها معامله‌گران فردی از تحلیل تکنیکال استفاده می‌کنند

در حالی که معامله‌گران فردی از تحلیل تکنیکال استفاده می‌کنند، صندوق‌های پوشش ریسک و بانک‌های سرمایه‌گذاری نیز به میزان زیادی از تحلیل تکنیکال بهره می‌برند. بانک‌های سرمایه‌گذاری از تیم‌های تجاری اختصاصی بهره می‌برند که در انجام امور خود از تحلیل تکنیکال کمک می‌گیرند. معاملات با فرکانس بالا نیز که حجم قابل توجهی از معاملات را در بازارهای بورس به خود اختصاص داده‌اند به میزان زیادی به مفاهیم تکنیکال وابسته هستند.

۳- تحلیل تکنیکال درصد پیروزی پایینی دارد

۴- تحلیل تکنیکال سریع و ساده است

اگر کمی در اینترنت جستجو کنید می‌بینید که دوره‌های بسیاری در حال برگزاری هستند که وعده‌ی موفقیت در معاملات را می‌دهند. اگرچه بسیاری از افراد نخستین معاملات‌شان را بر اساس اندیکاتورهای ساده‌ی تحلیل تکنیکال انجام می‌دهند و وارد این دنیای تازه می‌شوند، اما تداوم موفقیت در معاملات نیازمند یادگیری عمیق، مدیریت صحیح دارایی و البته نظم و انضباط است. این کار به زمان، دانش و دقت و توجه زیادی نیاز دارد. تحلیل تکنیکال را باید تنها یک ابزار دانست؛ یک تکه از یک پازل بزرگ که تکه‌های دیگری نیز دارد.

۵- نرم‌افزارهای آماده‌ی تحلیل تکنیکال می‌توانند به معامله‌گران کمک کنند تا به آسانی کسب درآمد کنند

متاسفانه این مسئله هم یکی از باورهای نادرست تحلیل تکنیکال است که اتفاقا بسیار هم رایج است. تبلیغات فراوانی برای نرم‌افزارها چه ارزان و چه گران انجام می‌شود. این تبلیغات ادعا می‌کنند می‌توانند تمام تحلیل‌ها را برای شما انجام دهند. افزون بر این مسئله، معامله‌گران کم‌تجربه گاهی ابزارهای تحلیل تکنیکال را که در نرم‌افزارهای معاملاتی کارگزاران به کار گرفته می‌شود با مدل‌های تجاری که سود را تضمین می‌کنند اشتباه می‌گیرند.  

۶- اندیکاتورهای تحلیل تکنیکال را می‌توان در تمامی بازارها اعمال کرد

در حالی که تحلیل تکنیکال را می‌توان در تمام بازارهای مالی پیاده کرد، در برخی از کلاس‌های دارایی مشخص برای اعمال شیوه‌ی تحلیل باید الزامات خاصی برآورده شود. سهام، قراردادهای آتی، اختیار معاملاتی، کالا و اوراق قرضه همگی با هم تفاوت‌هایی دارند. ممکن است برخی الگوها وابسته به زمان باشند؛ هم‌چون معاملات با نوسان بالا در بازارهای آتی و اختیار خرید و فروش‌های نزدیک به زمان انقضا یا الگوهای فصلی در بورس کالا.

باورهای نادرست و رایجی که در خصوص تحلیل تکنیکال وجود دارد بیان می‌کنند که این شیوه تنها برای معاملات روزانه استفاده می‌شود و فقط معامله‌گران فردی از آن بهره می‌برند. باورهای دیگری نیز وجود دارد که می‌گوید تحلیل تکنیکال سریع و آسان است و در آن تمام تصمیمات به عهده‌ی نرم‌افزار است.

۷- تحلیل تکنیکال می‌تواند پیش‌بینی دقیقی از قیمت ارائه کند

بسیاری از تازه‌کارهای بازارهای مالی توقع دارند که پیش‌بینی‌های تحلیل‌گران و یا الگوهای نرم‌افزاری کاملا و ۱۰۰٪ درست از آب در بیاید. به عنوان مثال معامله‌گران کم‌تجربه ممکن است انتظار شنیدن چنین جمله‌ای را در پیش‌بینی‌ها داشته باشند: «سهم X طی مدت ۲ ماه به قیمت ۳۵,۰۰۰ تومان خواهد رسید.» با این‌همه تحلیل‌گران تکنیکالی که تجربه‌های بیشتری دارند معمولا قیمت‌ها را به شکلی دقیق بیان نمی‌کنند و از بیان تارگت‌های مشخص اجتناب می‌کنند. به جای آن پیش‌بینی‌های خود را در قالب چنین جملاتی بیان می‌کنند: «سهم X می‌تواند طی سه ماه آینده در محدوده‌ی ۳۰,۰۰۰ تا ۳۵,۰۰۰ تومان حرکت کند.»

اما آن دسته از معامله‌گران که توصیه‌ها و سیگنال‌های تحلیل تکنیکال را قطعی می‌دانند و با سرمایه‌ی خود روی معاملات‌شان شرط می‌بندند باید بدانند که تحلیل تکنیکال تنها محدوده‌ها را پیش‌بینی می‌کند و عدد دقیقی ارائه نمی‌کند. تحلیل تکنیکال علم احتمالات است و چیزی را تضمین نمی‌کند. اگر موردی وجود دارد که در بیشتر موارد به خوبی عمل می‌کند و جواب می‌دهد (حتی اگر همیشه هم چنین نباشد) هم‌چنان می‌تواند در کسب سود بسیار کارآمد و موثر باشد.

۸- درصد پیروزی در معاملات با استفاده از تحلیل تکنیکال باید بالاتر باشد

یکی از باورهای رایج میان مردم این است که برای سودمند بودن نیاز به درصد موفقیت بالایی داریم. هرچند همیشه هم این‌گونه نیست. بیایید مثالی را با هم بررسی کنیم. چنین در نظر بگیرید که شخص الف پنج معامله انجام می‌دهد که چهار مورد آن با پیروزی به پایان می‌رسد. شخص ب هم پنج معامله انجام می‌دهد اما تنها در یک معامله موفق است. به نظر شما کدام‌یک موفق‌تر هستند؟ اکثر افراد در پاسخ به این سوال شخص الف را موفق‌تر می‌دانند. اما تا زمانی که جزئیات معاملات را ندانیم نمی‌توانیم به این سوال پاسخ بدهیم. سودآوری ترکیبی از درصد پیروزی و نسبت سود به زیان است.

برخی از افراد انتظاری بی‌جا دارند که تحلیل تکنیکال قیمت را به صورتی دقیق پیش‌بینی کند و در تمام بازارهای مالی کارایی یکسانی و مناسبی داشته باشد.

اگر شخص الف از هر یک از بردهای خود ۲۰۰ هزار تومان کسب کند و آن یک باخت به تنهایی ۸۰۰ هزار تومان به او ضرر بزند در نهایت بازدهی او صفر خواهد بود. حال اگر شخص ب بابت یک پیروزی‌اش ۵۰۰ هزار تومان سود کند و به ازای هر باخت ۱۰۰ هزار تومان ضرر کند، در نهایت ۱۰۰ هزار تومان برایش باقی می‌ماند. می‌بینید که شخص ب حتی با تعداد بردهای کمتر وضعیتی به مراتب بهتر از شخص الف دارد. ساختار معاملاتی صحیح امکان سودآوری را حتی با تعداد برد کم نیز فراهم می‌کند.

جمع‌بندی

تحلیل تکنیکال مجموعه‌ای عظیم از ابزارها و مفاهیم را برای انجام معاملات در اختیار افراد می‌گذارد. معامله‌گران موفقی در این میان وجود دارند که از این مجموعه استفاده نمی‌کنند و البته معامله‌گران موفقی هم هستند که از این ابزار بهره می‌برند. برخی بر این عقیده‌اند که تحلیل تکنیکال بهترین شیوه برای معامله کردن است در حالی که سایرین ادعا می‌کنند که این شیوه‌ی تحلیل نادرست است و فاقد مبانی نظری است.

در نهایت این مسئله به هر معامله‌گر بستگی دارد که آیا تحلیل تکنیکال را برای معاملات خود مناسب بداند یا خیر. این شیوه‌ی تحلیل سود آنی یا دقت ۱۰۰٪ را تضمین نمی‌کند؛‌ اما برای آن دسته از افرادی که مفاهیم را با پشتکار و تلاش تمرین و پیاده می‌کنند این امکان را فراهم می‌کند که در بستری واقعی نیز به خوبی معامله کنند.