صنایع بورس ایران؛ تقسیم‌بندی شرکت‌های بورسی در گروه‌های صنعتی مختلف
در بازار سرمایه شرکت‌های فراوانی وجود دارند که هر یک از آن‌ها مربوط به حوزه و صنعت خاصی هستند. این حوزه‌ها را در بورس ایران به نام صنایع بورسی شناخته می‌شوند. تعدد این حوزه‌ها گاهی ممکن است موجب سردرگمی سرمایه‌گذاران شود. البته از سویی دیگر این امر موجب می‌شود که افراد فرصت‌های بیشتری برای سرمایه‌گذاری داشته باشند. زیرا آن‌ها می‌توانند با توجه به اوضاع سیاسی و اقتصادی کشور، در بستری سرمایه‌گذاری کنند که چشم‌انداز بهتری دارد. اما یافتن صنایع مناسبی که همیشه بازده خوبی داشته باشد، کار چندان آسانی نیست. از این رو در این مطلب صنایع فعال در بورس ایران را معرفی و جایگاه هر یک از آن‌ها را با یک‌دیگر مقایسه می‌کنیم.
معرفی صنایع بورس ایران
هر روز در تحلیل‌ها و گزارش‌های مربوط به بازار سرمایه درباره صنایع بورسی و نمادهای زیرمجموعه آن‌ها صحبت می‌شود. اما اصلا صنایع بورسی چیست؟ منظور از صنایع بورسی، شرکت‌های مختلفی هستند که هر یک در حیطه‌ای متخصص‌اند و به فعالیت مشغول‌اند. در حال حاضر در بورس اوراق بهادار تهران، ۴۹ صنعت وجود دارد که در مجموع ۶۴۴ شرکت در آن پذیرفته شده‌اند. از میان این تعداد، ۳۳۰ شرکت در بورس فعال هستند و ۱۴۰ شرکت در فرابورس پذیرفته شده‌اند. ۱۷۴ شرکت نیز فعالیت خود را در تابلوهای مختلف بازار پایه فرابورس دنبال می‌کنند.
بیشترین شرکت‌هایی که در بورس پذیرش شده‌اند، مربوط به صنایع محصولات شیمیایی با ۵۸ شرکت هستند. بعد از آن ۴۵ شرکت به مواد و محصولات دارویی مربوط هستند و صنعت سیمان، آهک و گچ با ۴۱ شرکت فعال در رده بعدی قرار دارد. هم‌چنین ۵۱ درصد شرکت‌ها در بورس پذیرفته شده‌اند. سهم بازار پایه از این میان ۲۹ درصد است و ۲۰ درصد شرکت‌ها نیز در بازار اول و دوم فرابورس مشغول هستند. با مراجعه به سامانه بورس اوراق بهادار تهران می‌توانید صنایع فعال در این بازار را مشاهده کنید.
صنایع مختلف موجود در بورس ایران در حال حاضر عبارتند از:
- زراعت و خدمات وابسته
- جنگلداری و ماهيگيری
- استخراج زغال سنگ
- استخراج نفت گاز و خدمات جنبی جز اکتشاف
- استخراج کانه‌های فلزی
- استخراج ساير معادن
- منسوجات، دباغی
- پرداخت چرم و ساخت انواع پاپوش
- محصولات چوبی
- محصولات كاغذی
- انتشار، چاپ و تکثير
- فراورده‌های نفتی، كک و سوخت هسته‌ای
- لاستيک و پلاستيک
- توليد محصولات كامپيوتری الكترونيكی و نوری
- فلزات اساسی
- ساخت محصولات فلزی
- ماشين آلات و تجهيزات
- ماشين آلات و دستگاه‌های برقی
- ساخت دستگاه‌ها و وسايل ارتباطی
- ابزار پزشکی، اپتيکی و اندازه‌گيری
- خودرو و ساخت قطعات
- ساير تجهيزات حمل و نقل
- مبلمان و مصنوعات ديگر
- قند و شكر
- شرکت‌های چند رشته‌ای صنعتی
- عرضه برق، گاز، بخار و آب گرم
- جمع‌آوری، تصفيه و توزيع آب
- محصولات غذايی و آشاميدنی به جز قند و شكر
- مواد و محصولات دارويی
- پيمانكاری صنعتی
- تجارت عمده فروشی به جز وسايل نقليه موتور
- خرده فروشی،به استثنای وسايل نقليه موتوری
- كاشی و سراميک
- تجارت عمده وخرده فروشی وسائل نقليه موتوری
- حمل و نقل هوايی
- انبارداری و حمايت از فعاليت‌های حمل و نقل
- سيمان، آهک و گچ
- ساير محصولات كانی غيرفلزی
- هتل و رستوران
- سرمايه‌گذاری‌ها
- بانک‌ها و موسسات اعتباری
- ساير واسطه گری‌های مالی
- اوراق حق تقدم استفاده از تسهیلات مسکن
- حمل و نقل، انبارداری و ارتباطات
- حمل و نقل آبی
- فعالیت های پشتیبانی و کمکی حمل و نقل
- مخابرات
- واسطه‌گری های مالی و پولی
- بیمه و صندوق بازنشستگی به جز تامین اجتماعی
- فعالیت‌های کمکی به نهادهای مالی واسط
- صندوق سرمایه گذاری قابل معامله
- اوراق تامین مالی
- انبوه سازی، املاک و مستغلات
- فعالیت مهندسی، تجزیه، تحلیل و آزمایش فنی
- رایانه و فعالیت های وابسته به آن
- اطلاعات و ارتباطات
- خدمات فنی و مهندسی
- اوراق بهادار مبتنی بر دارایی فکری
- فعالیت‌های اجاره و لیزینگ
- فعالیت پشتیبانی اجرایی اداری و حمایت کسب
- فعالیت‌های هنری، سرگرمی و خلاقانه
- فعالیت‌های فرهنگی و ورزشی
البته تعدادی از این صنایع هنوز شرکت زیرمجموعه‌ای که در بورس ایران پذیرفته شده باشد، ندارند.
ارزش بازار صنایع بورسی ایران
اما یکی از مهم‌ترین فاکتورهایی که در بررسی صنایع بورسی حائز اهمیت است، ارزش بازار این صنایع است. زیرا این امکان وجود دارد که شرکت‌های کمی در یک صنعت فعال باشند اما ارزش بازار آن‌ها بیشتر از سایر صنایعی باشند که شرکت‌های بیشتری در آن صنعت مشغول به فعالیت‌اند. به این ترتیب صنایع فرآورده‌های نفتی و پالایشگاه‌ها به لحاظ نسبت ارزش به تعداد، در رتبه نخست قرار می‌گیرند. چرا که تنها ۱۴ شرکت در این صنعت مشغول به فعالیت‌اند اما ارزش بازار آن‌ها در رده چهارم قرار دارد. این مسئله به وضوح نشان می‌دهد که این صنعت چه نقش موثری در اشتغال‌زایی کشور ایفا می‌کند.
اما اگر تنها ارزش بازار را در نظر بگیریم، محصولات شیمیایی در رتبه نخست قرار دارند. فلزات اساسی، و بانک‌ها و موسسات اعتباری نیز به ترتیب در رتبه‌های دوم و سوم قرار دارند. کانه‌های فلزی، تولید فلزات گرانبهای غیرآهنی، مخابرات، خودرو، دارویی و فعالیت‌های مرتبط با اوراق بهادار هم در رده‌های پنجم تا دهم این فهرست قرار دارند.
تاثیر صنایع بورس اوراق بهادار تهران بر شاخص
هر یک از صنایع موجود در بورس ایران، می‌توانند با توجه به ارزش بازاری که دارند روی شاخص کل اثر بگذارند. به همین ترتیب صنایعی که ارزش بازار آن‌ها بیشتر است، با نام صنایع شاخص‌ساز شناخته می شوند. نوساناتی که در این صنایع رخ می‌دهد، اثر بیشتری روی شاخص کل می‌گذارد.
بیشتر بخوانید
اما نباید از این مسئله غافل شد که نوسانات قیمتی در نمادهای مختلف، مانند هم نیستند. بلکه شرکت‌های مختلف با توجه به نوع فعالیت و هم‌چنین عملکردشان بازدهی متفاوتی دارند. با مقایسه شرکت‌ها در گروه صنعت و هم‌چنین با توجه به پارامترهای تحلیل بنیادی، می‌توان از عملکرد شرکت‌های بورسی مطلع شد. به این ترتیب می‌توان در بازار سرمایه به شکلی موثرتر فعالیت و سرمایه‌گذاری کرد.
سبد سهام عدالت از کدام صنایع تشکیل شده است؟
در اردیبهشت سال ۱۳۹۹ بود که سهام عدالت آزادسازی شد. اما چقدر از صنایع موجود در این سبد اطلاع دارید؟ بیش از ۵۰ درصد سهام این سبد به صنایع فلزات اساسی و محصولات شیمیایی مربوط است. باقی صنایع موجود در این سبد عبارت‌اند از: فرآورده‌های نفتی، بانک‌ها و موسسات اعتباری، کانه‌های فلزی، خدمات فنی و مهندسی، مخابرات، حمل و نقل و انبارداری و ارتباطات، خودرو و ساخت قطعات و دیگر صنایع بورس ایران.
از میان ۴۹ شرکتی که در سبد سهام عدالت حضور دارند، ۳۶ شرکت در بورس پذیرفته شده‌اند. ارزش این شرکت‌ها در زمان واگذاری، ۲۲۷ هزار میلیارد ریال بوده است. با توجه به تورم اقتصادی و شرایط حاضر، ارزش این سهام نیز در شرایط مختلف تغییر می‌کند.
سهام ۱۳ شرکت غیربورسی نیز در این سبد وجود دارد که ارزش آن‌ها در زمان واگذاری برابر با ۳۵ هزار میلیارد بوده است. بدیهی است که اکنون این ارزش نیز تغییر کرده است.
اهمیت صنعت محصولات شیمیایی
همان‌گونه که پیش‌تر اشاره شد، محصولات شیمیایی به لحاظ نسبت ارزش بازار به تعداد شرکت‌های پذیرفته‌شده، لقب بزرگ‌ترین صنعت را در میان صنایع بورس ایران از آن خود کرده است. این صنعت ۵۷ شرکت دارد که ارزش آن‌ها در حدود ۴۸۷ هزار میلیارد تومان است. این عدد نشان می‌دهد که ۲۳ درصد از ارزش کل بازار به این صنعت اختصاص دارد. هم‌چنین به لحاظ اشتغال‌زایی و ارزآوری نیز این صنعت حرف اول را در کشور ما می‌زند. شرکت‌های فعال در صنعت شیمیایی علاوه بر تامین نیازهای داخل کشور، بسیاری از تولیدات خود را به سایر کشورهای دنیا صادر می‌کنند.
جمع‌بندی
در بازار سرمایه شرکت‌های فراوانی وجود دارند که هر یک از آن‌ها مربوط به حوزه و صنعت خاصی هستند. این حوزه‌ها را در بورس ایران به نام صنایع بورسی شناخته می‌شوند. در حال حاضر در بورس اوراق بهادار تهران، ۴۹ صنعت وجود دارد که در مجموع ۶۴۴ شرکت در آن پذیرفته شده‌اند. از میان این تعداد، ۳۳۰ شرکت در بورس فعال هستند و ۱۴۰ شرکت در فرابورس پذیرفته شده‌اند. ۱۷۴ شرکت نیز فعالیت خود را در تابلوهای مختلف بازار پایه فرابورس دنبال می‌کنند.
