چگونه زیان خود را در بورس کم کنیم؟
هر فعالیت اقتصادی یا تجارتی را که در نظر بگیرید، قطعا همیشه سودآور نیست و گاهی منجر به زیان می‌شود. بازار بورس هم از این قاعده مستثنا نیست. سود و زیان دو سوی هر معامله‌ای است و از آن گریزی نیست. از این رو باید با برنامه‌ریزی و دید منطقی در روزهای منفی بازار، از میزان زیان خود کم کنیم.
افت شاخص بورس و روند نزولی بازار در روزهای اخیر باعث اضطراب سرمایه‌گذاران تازه‌وارد شد و بسیاری از آنان دغدغه جلوگیری از زیان خود را پیدا کردند و به دنبال راهی برای حفظ سرمایه خود بودند. آن‌چه که موجب نگرانی آن‌ها شد، عدم توجه به این حقیقت بود که سرمایه‌گذاری در بازار سهام باید با دید میان‌مدت یا بلندمدت صورت گیرد و در بازه زمانی کوتاه نباید انتظار سود فراوان داشت. درست است که در کوتاه‌مدت نیز می‌توان به سود رسید اما بهتر آن است که از همان آغاز با دید بلندمدت به سرمایه‌گذاری بپردازیم.
در این‌جا با یک سوال مهم روبه‌رو هستیم؛ چگونه می‌توان جلوی ضرر و زیان‌ها را در بورس گرفت؟
در ادامه این مطلب، سه راهکار ارائه خواهیم کرد تا سرمایه‌گذران را در راستای جلوگیری از ضرر و زیان راهنمایی کند.
راه‌های کاهش زیان در بورس
۱- تعیین استراتژی معاملاتی
این مورد یکی از اصول اولیه سرمایه‌گذاری در بورس است. مبنای این اصل بر اتخاذ تصمیم‌های منطقی و جلوگیری از اقدامات هیجانی و احساساتی استوار است. هر فرد با توجه به میزان ریسک‌پذیری خود، استراتژی متفاوتی را در پیش می‌گیرد. مثلا برخی از افراد روی چندین سهم سرمایه‌گذاری می‌کنند، برخی دیگر حد ضرر مشخص می‌کنند و بعضی هم بخشی از سرمایه خود را به صندوق‌های سرمایه‌گذاری اختصاص می‌دهند. هر یک از این استراتژی‌ها می‌تواند راه‌گشا باشد و منجر به کاهش زیان شود.
۲- ورود و خروج به‌هنگام
در بازار بورس پیش از آن که بخواهیم وارد یک سهم شویم، باید روند آن را مورد بررسی قرار دهیم و با مطالعه رفتار سهم و عملکرد شرکت مربوطه و همچنین توجه به نمودارها و تحلیل‌ها زمان ورود مناسب را تعیین کنیم. اصولا خرید سهم فرآیند ساده‌تری نسبت به فروش آن دارد. چرا که اگر سرمایه‌گذار پس از خرید سهم، با روند صعودی مواجه شود، برای کسب سود بیشتر وسوسه می‌شود که سهم را نگه دارد و این امر موجب می‌شود که نه تنها سودی نصیبش نشود، بلکه دچار زیان نیز بشود. از سویی دیگر، اگر روند نزولی بر سهم حاکم باشد، سرمایه‌گذار منتظر می‌ماند تا سرمایه اولیه‌اش برگردد؛ ولی ارزش سهمش روز به روز کمتر می‌شود.
به همین دلیل است که توجه به استراتژی خرید و فروش و مشخص کردن میزان سود و ضرر از اهمیت زیادی برخوردار است و موجب می‌شود که سرمایه‌گذار تنها با تکیه بر استراتژی خود اقدام به خرید یا فروش سهم کند. فراموش نکنیم که تعصب روی هر سهمی، رفتاری نادرست است و قرار نیست تمام سودهای بازار نصیب ما شود.
۳- کم کردن میانگین
میانگین کم کردن در میان فعالان بازار بورس به عنوان روشی قابل قبول برای جلوگیری از افزایش زیان به شمار می‌رود. این روش به این صورت است که اگر سهمی را خریدید و به هر دلیلی در روند اصلاح قرار گرفت، می‌توانید حجم بیشتری از سهم را در قیمت‌های پایین‌تر خریداری کنید تا قیمت تمام شده برای هر برگه سهم کمتر شود. به این صورت زیان شما کمتر خواهد شد و با برگشت سهم، زودتر به سود مطلوب خود خواهید رسید.
برای مثال فرض کنید که پس از تحلیل و مطالعه در مورد روند یک سهم، اقدام به خرید ۱۰۰۰ سهم در قیمت ۱۷۰۰ تومان می‌کنید. طبق تحلیل‌های موجود، هدف شما در مدت زمان مشخصی ۳۲۰۰ تومان است. پس از مدتی، قیمت سهم مذکور افت می‌کند و تا ۱۲۴۵ تومان پایین می‌آید. در این شرایط اگر روی این قیمت مجددا اقدام به خرید ۱۵۰۰ سهم دیگر کنید، میانگین قیمتی شما به عدد ۱۴۲۷ خواهد رسید و به این ترتیب از میزان ضررتان کاسته خواهد شد.
این روشِ کم کردن میانگین با نام مارتینگل شناخته می‌شود و روال آن به این صورت است که شما سهم را در چندین مرتبه و در قیمت پایین‌تر می‌خرید و میانگین قیمت خرید را کم می‌کنید. در واقع شما مبلغ اولیه سرمایه خود را به بخش‌های نامساوی از توان ۲ تقسیم می‌کنید و در این بازه‌ها و در قیمت‌های پایین‌تر مجددا اقدام به خرید می‌کنید و بر تعداد سهم خود می‌افزایید.
