درآمد غیرفعال چیست؟ در خواب هم درآمد کسب کنید!

خیلی از ما در برهه‌ای از زندگی از اینکه ساعات متوالی را باید کار کنیم شکایت داریم. آن هم در شرایطی که فکر می‌کنیم به اندازه‌ی حق‌مان درآمد نداریم. این یکی از مشکلات درآمد فعال است. مشکلاتی از این دست کم نیستند که سرانجام افراد را به سمت ایجاد و کسب درآمد غیرفعال (Passive Income) سوق می‌دهند. اما اصلا منظور از درآمد غیرفعال چیست و انواع آن کدام است؟ منبع درآمد غیرفعال چیست؟ یا بهترین درآمد غیرفعال از چه طریقی حاصل می‌شود؟ با مطالعه‌ی این مقاله از توان تحلیل، به جواب این سوالات می‌رسید و ذهن‌تان نسبت به این شیوه‌ی کسب درآمد روشن‌تر می‌شود.

درآمد غیرفعال یا منفعل چیست؟

درآمد غیرفعال یا Passive Income از آن دست مفاهیمی است که معمولا به درستی نمی‌دانیم چیست و در ذهن بسیاری از ما به غلط جا افتاده است. خیلی ساده می‌توان گفت که درآمد غیرفعال شیوه‌ای است که از طریق حضور در دفتر کار یا اداره آن هم با ساعات کاری فراوان حاصل نمی‌شود. بلکه آنچه اهمیت دارد این است که بتوانیم با کمترین ساعات حضور، بیشترین درآمد را داشته باشیم.

خب این تعریف دقیقا منشا همان ذهنیت نادرستی است که گفتیم. یعنی افراد فکر می‌کنند می‌توانند در خانه‌شان بشینند و هیچ کاری نکنند ولی پول‌های فراوانی روانه‌ی حساب‌شان بشود! به همین خاطر درآمد غیرفعال تبدیل شده است به خواب و خیال‌شان. اما چند نکته‌ی اصلی را باید همین ابتدا مدنظر قرار دهیم: هوشمندانه کار کردن، ایجاد خدمت و خلق ارزش برای ایجاد و کسب درآمد غیرفعال. حالا این‌ها چه معنایی دارند؟

خودتان را مالک یک مغازه در نظر بگیرید. وقتی ملک‌تان را اجاره می‌دهید آیا لازم است هر روز راس ساعت مشخصی در محل مشخصی به اسم اداره یا دفتر حاضر شوید تا مستاجر ماهانه پولی را تحت عنوان اجاره‌بها به شما بپردازد؟ مطمئنا نه. این نمونه‌ای از درآمد غیرفعال است. ارزشی که این میان شما از آن سود می‌برید، همان مغازه است. سهام‌داری یا فروش محصولات به صورت آنلاین هم همین‌طور است. یعنی این‌طور نیست که شما باید حتما فعالیت مشخصی انجام بدهید تا پول بگیرید. مادامی‌که آن ارزش یا خدمت پابرجاست، حقوق و درآمد شما هم پابرجا خواهد بود.

مقایسه درآمد فعال و غیرفعال

در مقابل Passive Income درآمد فعال را داریم. در تعریف درآمد فعال باید گفت که شما در حقیقت دارید زمان‌تان را می‌فروشید. یعنی با توجه به میزان ساعت کاری یا عملکردتان، پول می‌گیرید. یک کارمند ساعات مشخصی در اداره است و کار می‌کند. اگر در اداره نباشد و کارش را انجام ندهد خبری از حقوق نخواهد بود. اما در درآمد غیرفعال نیازی نیست شما ساعات خاصی را به کار اختصاص دهید. مثلا کسی که مغازه‌ای را به فرد دیگری اجاره داده است، نیازی نیست که هر روز برود و مغازه را بررسی کند. او می‌تواند به معنای واقعی در خانه بنشیند و سر ماه کرایه‌اش را دریافت کند.

درآمد غیرفعال به معنای آن است که تلاش کنید تا ساختار یا سیستمی بسازید که بدون نیاز به حضور مستمرتان درآمدزا باشد. پس لازمه‌ی کسب درآمد غیرفعال، تلاش اولیه برای ساخت همچین سیستمی است.

در واقع در سیستم سرمایه‌گذاری فعال فرد از زمانی که استخدام می‌شود درآمد دارد. اما در سرمایه گذاری به روش منفعل شما با استارت کار و کلید خوردن برنامه‌های‌تان، درآمدی دریافت نمی‌کنید. بلکه پس از گذشت زمان، در حالی که آن شخصی که درآمد فعال دارد هنوز دارد روی خطی مستقیم راه می‌رود و حقوقی ثابت می‌گیرد، شیب منحنی درآمد شما افزایش پیدا می‌کند و به سرعت رشد می‌کند.

حالا تا حدودی می‌شود فهمید که فرق درآمد فعال و غیرفعال در چیست. موارد زیر هم می‌تواند به درک بیشتر این مسئله کمک کند:

• درآمد فعال به نوسانات کوتاه‌مدت واکنش نشان می‌دهد در حالی که درآمد غیرفعال چنین نیست.
• افق دید سرمایه‌گذاران غیرفعال معمولا بلندمدت است و سرمایه‌گذاران فعال دیدی کوتاه‌مدت دارند.
• درآمد فعال نیازمند صرف زمانی در روز است. روز ۲۴ ساعت است. آیا می‌توانید ۲۴ ساعت مداوم کار کنید؟ قطعا نه. اگر هم به فرض محال شدنی باشد، دیر یا زود از پا در می‌آیید. پس درآمدتان هم محدود است. اما در شیوه‌ی غیرفعال قضیه فرق دارد. وقتی کارتان روی روال بیفتد، می‌توانید درآمدهایی کسب کنید که شاید اصلا فکرش را هم نمی‌کردید.

انواع درآمد غیرفعال

انواع درآمد غیرفعال را می‌توانیم با توجه به بودجه‌ی موردنیاز برای راه‌اندازی مشخص کنیم. با این حساب دو نوع درآمد غیرفعال داریم. یکی که به سرمایه‌ی کمتری نیاز دارد و طبیعتا بازدهی آن‌ هم کمتر است. مثلا همکاری در فروش از این دست است.

در سمت مقابل گاهی درآمد غیرفعال تنها با وجود سرمایه‌های بیشتر امکان‌پذیر است. مواردی مانند سرمایه گذاری در سهام از همین نوع هستند. شما پول بیشتری را سرمایه‌گذاری می‌کنید، ریسک بیشتری را تحمل می‌کنید و اگر واقعا تحلیل‌گر خوبی باشید و بتوانید احساسات و عواطف خودتان را کنترل کنید، می‌توانید درآمد بسیار خوبی با بازدهی عالی به دست بیاورید.

منظور از درآمد غیرفعال، کسب درآمد از فعالیت‌هایی است که قبلا انجام داده‌اید و حالا نوبت به آن رسیده است که از ثمره‌ی آن‌ها بهره‌مند شوید.

ممکن است برخی، از سرمایه‌ی دیگران به عنوان منبع درآمد غیرفعال استفاده کنند و سیستم‌شان را گسترش بدهند. اما برخی دیگر یک مرتبه محصول یا خدمتی را تولید می‌کنند و بارها از آن پول به دست می‌آورند. به عنوان مثال مجموعه‌ی آموزشی بورس که به صورت فایل‌های ویدئویی یا صوتی تهیه می‌شود تنها یک بار تدوین می‌شود، اما هر بار که کسی پولی را برای خرید آن پرداخت کند، سودش نصیب شما می‌شود. یعنی یک مرتبه کار و چندین مرتبه کسب درآمد. تا زمانی که آن آموزش در اینترنت موجود باشد، امکان کسب درآمد هم وجود دارد.

روش ایجاد درآمد غیرفعال

منبع شما برای کسب درآمد غیرفعال می‌تواند مختلف باشد. شما به سرمایه نیاز دارید. حالا این سرمایه می‌تواند پول باشد یا مهارت و دانش شما. معمولا به چند طریق می‌توانید این کار را انجام بدهید:

• ممکن است سیستمی ایجاد کنید که افراد دیگری در آن فعالیت می‌کنند. مثل سایتی که برای شماست ولی یک تیم روی آن کار می‌کنند. در این حالت شما باید در ابتدا بسیار تلاش کنید تا سیستم به آن نقطه‌ای که مدنظرتان است برسد. در واقع در این حالت سیستم می‌شود همان ارزشی که از طریق آن می‌توانید به درآمد برسید. سیستمی که به راحتی ساخته نشده است و برایش زحمت کشیده‌اید.
• در حالت دیگر ممکن است شما فقط سرمایه داشته باشید و بخواهید از پول‌تان برای به دست آوردن پول بیشتر استفاده کنید. مثل وقتی که به عنوان سرمایه‌گذار به پروژه‌ای پول تزریق می‌کنید و تامین مالی آن را به عهده می‌گیرید.
• اما در حالت دیگر ممکن است پولی نداشته باشید؛ پس از سرمایه‌ی دیگران استفاده می‌کنید. به این ترتیب سیستم‌تان را راه‌اندازی می‌کنید. ولی باید از درآمدتان بخشی را به صاحب سرمایه اختصاص بدهید.

ویژگی های درآمد غیرفعال

آشنایی با خصوصیات درآمد غیرفعال به ما کمک می‌کند تا بهتر بفهیم که روش کسب سود از این طریق چیست. پس بیایید با هم مروری داشته باشیم بر چند ویژگی آن.

• عدم نیاز به انجام کار فیزیکی و حضور مداوم: قرار است سیستم آن‌قدر کارآمد باشد که بدون شما هم بتواند به درآمدسازی‌اش ادامه بدهد.
• نیازمند سرمایه: سرمایه رکن درآمد غیرفعال است. هرچند برخی از افراد از منابع و سرمایه‌ی دیگران برای ایجاد درآمد غیرفعال استفاده می‌کنند. سرمایه هم می‌تواند وجه نقد یا دارایی مالی باشد و هم می‌تواند ایده‌ها و خلاقیت و استعداد شما باشد.
• عدم نیاز به مشارکت مستقیم: قرار نیست مثل درآمد فعال به صورت مستقیم درگیر پروژه باشید تا سودی به شما تعلق بگیرد.
• عدم وابستگی مالی به کارفرما: شاید مهم‌ترین ویژگی‌ای که ما را به سمت این شیوه کسب درآمد سوق می‌دهد، همین گزینه است. این ویژگی درآمد غیرفعال به شما اجازه می‌دهد منبع درآمد مستقیمی داشته باشید و از آن سود کنید.

درآمد فعال درآمدی است که به حضور شما وابسته است. اگر کارمند در محل کارش حاضر نشود، درآمدی هم نخواهد داشت. یعنی در ازای زمانی که صرف می‌کند پول دریافت می‌کند.

ویژگی‌های زیادی را می‌شود برای Passive Income‌ برشمرد. اما اجازه بدهید این موارد را در قالب مزایا و معایب در بخش بعدی بررسی کنیم.

مزایا و معایب درآمد منفعل

اول برویم سراغ مزایای کسب درآمد به روش غیرمنفعل:

• به دلیل دیدگاه بلندمدت فشار کمتری را متحمل خواهید شد.
• ریسک پایین‌تر به آن دلیل که بیشتر مسائل دست خودتان است و جایگاه شغلی‌تان متزلزل نیست.
• می‌توانید چند منبع درآمد را به این روش برای خودتا دست‌وپا کنید.
• می‌توانید در هر ساعت از شبانه‌روز که خواستید کار کنید.
• پس از مدتی ممکن است سیستم بدون نیاز به حضور دائم‌تان به درآمد برسد.
• پتانسیل سوددهی در صورت انتخاب مسیر درست در این روش بالاست.
• افزایش درآمد می‌تواند به صورت تصاعدی با گذر زمان بالا برود.
• امکان انجام کاری دیگر در کنار کار فعلی وجود دارد. چون درآمد غیرفعال نیازمند صرف زمان کامل نیست.

اما نمی‌شود از چند عیب این شیوه‌ی درآمدزایی غافل شد:

• ممکن است در ابتدا با چشم‌داشت به کسب درآمد بسیار زیاد، سرمایه‌ی فراوانی را وارد کاری کنید ولی نتیجه‌اش مطلوب نباشد. مثل افرادی که با رویای کسب درآمدهای نجومی در بازار ارز دیجیتال سرمایه‌گذاری می‌کنند و تمام دار و ندارشان را از دست می‌دهند.
• در آغاز راه ممکن است این شیوه از شما وقت، انرژی و هزینه‌ی زیادی بخواهد.
• زمان بازدهی معمولا طولانی است.
• در این شیوه چون همه‌چیز به خودتان مربوط است. همان‌قدر که این یک مزیت است، عیب هم هست. پس احتمال دارد استرس‌های فراوانی هم نصیب‌تان شود.
• عدم محدودیت در زمان می‌تواند زندگی و برنامه‌ی روزانه‌تان را مختل کند.
• درآمد بیشتر مسئولیت بیشتر هم دارد. اگر شما مسئول یک آنلاین‌شاپ هستید که باید در موعد مقرر سفارش‌های زیادی را به دست صاحبان‌شان برسانید، پس مستلزم این هستید که حتی روز تعطیل هم کار کنید. حتی اگر شما خودتان مستقیم کار نمی‌کنید، به هر حال باید مجموعه‌ای را که برای شما کار می‌کنند مدیریت کنید.

معرفی چند منبع درآمد غیرفعال

منظور از منبع درآمد غیرفعال در واقع بسترهایی هستند که می‌توانیم در آن‌ها فعالیت کنیم. تا بسترمان را انتخاب نکنیم نمی‌توانیم هدف‌مان را مشخص کنیم. برخی از این منابع عبارت‌اند از:

• املاک و مستغلات:‌ که در قالب اجاره می‌تواند درآمد مشخصی را برای شما تولید کند.
• ماشین‌آلات و تجهیزات: اجاره ماشین‌آلاتی مانند بیل مکانیکی یا لودر و تجهیزاتی از این دست می‌تواند به عنوان منبع درآمد غیرفعال برای بسیاری از افراد منجر به کسب درآمد شود.
• سرمایه گذاری: که می‌تواند شامل سرمایه‌گذاری در انواع بازارهای مالی باشد. ممکن است یکی در بورس ایران یا فارکس سرمایه‌گذاری کند و دیگری در ارز دیجیتال. البته این حوزه گسترده است و خودش شامل چندین زیرمجموعه برای ایجاد و کسب درآمد غیرفعال است.
• نرم‌افزار و مالتی‌مدیا: این حوزه هم خودش دنیایی بزرگ است که می‌توان در زمینه‌ی طراحی اپلیکیشن، طراحی سایت، طراحی گرافیک، تولید انیمیشن، ویدئو و … در آن فعالیت کرد.
• شبکه‌های اجتماعی: شبکه‌های اجتماعی نظیر اینستاگرام، توئیتر، تیک تاک و … را می‌توان به عنوان منبع درآمد غیرفعال در نظر گرفت که اتفاقا در عصر حاضر بسیار هم پررونق است.

پیش نیازهای کسب درآمد غیرفعال چیست؟

برای کسب درآمد غیرفعال بهتر است با خودتان صادق باشید و داشته‌های‌تان را در طبق اخلاص بگذارید. اول ببینید چقدر سرمایه دارید. این سرمایه می‌تواند حکم قلاب ماهیگیری را داشته باشد که قرار است با آن ماهی‌های زیادی را صید کنید. البته که سرمایه فقط پول نیست. آیا ایده‌ای دارید؟ می‌‌توانید خدمات یا محصولی ارائه کنید که از طریق آن به ایجاد درآمد غیرفعال برسید؟ مطمئنا باید محصول‌تان آن‌‌قدر جذاب باشد که مردم بخواهند به خاطرش به شما پول بدهند.

حالا باید به این سوال جواب بدهید که آیا قرار است در این مسیر تنها باشید؟ یا می‌خواهید از کسی کمک بگیرید؟ برنامه‌ریزی کنید و ببینید که انتظار دارید چه مدت پس از شروع می‌توانید نتایج اولیه را بگیرید.

شخصیت شما هم به عنوان فردی که به دنبال Income Passive است اهمیت دارد. هیچ‌کسی بهتر از شما نمی‌داند که ویژگی‌ها و مهارت‌های مهم شما چیست. همین مهارت‌ها هم به نوعی سرمایه‌ی اولیه‌ی شما محسوب می‌شوند. سرمایه‌ای که می‌تواند در ساخت همان سیستم پول‌ساز به کمک شما بیاید. زمان و هزینه‌ای که برای ساخت این سیستم می‌پردازید، قرار نیست دور ریخته شود. شما با این کار دارید پایه‌های ایجاد منبع درآمد غیرفعال را می‌چینید.

هم‌چنین بازار هدف را هم باید به خوب رصد کنید. محصول، خدمت یا سیستمی که در حال ایجاد آن هستید، کدام بازار را نشانه می‌گیرد؟ بازار ملک؟ سهام؟ نرم‌افزار؟ آیا به اندازه‌ی کافی از ویژگی‌ این بازارها مطلع هستید؟

با پاسخ دادن به پرسش‌هایی از این دست، می‌توانید کارتان را شروع کنید و خودتان را برای یک برهه‌ی جدید در زندگی شغلی‌تان آماده کنید.

چند ایده برای کسب درآمد غیرفعال

اگر مطالب بالا را مطالعه کرده باشید دیگر می‌دانید که درآمد غیرفعال چیست اما ممکن است ذهن‌تان هنوز آن‌قدر آماده نباشد که بخواهید ایده‌هایی را برای شروع پیدا کنید. ما به شما کمک می‌کنیم رایج‌ترین ایده‌هایی را که منجر به کسب درآمد غیرفعال می‌شوند پیدا کنید. قرار نیست چشم بسته فقط این ایده‌ها را کپی کنید. بلکه این گزینه‌ها جرقه‌هایی را در ذهن شما فعال می‌کند تا خودتان مسیر بهتری را پیدا کنید. اول چند مورد از این ایده‌ها را مرور می‌کنیم و سپس در مورد بعضی از آن‌ها توضیح می‌دهیم.

• سرمایه گذاری در بازارهای مالی
• ساخت نرم‌افزار
• تاسیس سایت
• همکاری در فروش
• برگزاری کلاس‌های آنلاین
• عکاسی
• تولید محتوا
• طراحی گرافیک
• طراحی و ساخت اپلیکیشن
• فعالیت‌ در یوتیوب و ساخت ویدئو
• سرمایه‌گذاری در یک کسب‌وکار به صورت شراکتی و بدون دخالت مستقیم
• مشاوره

سرمایه گذاری در بازارهای مالی

اصلا فکر نکنید که این کار راحت است و فقط به سرمایه نیاز دارد. اتفاقا برعکس، اگر فقط پول داشته باشید و دانش نداشته باشید، نه تنها درآمد غیرفعالی کسب نخواهید کرد، بلکه داشته‌های‌تان را هم از دست خواهید داد. حالا ممکن است این بازار، بازار بورس باشد؛ یا بازار ارز دیجیتال یا اوراق قرضه و یا هر بازار دیگری که بتوانید در آن معامله کنید.

به غیر از این در این روش معمولا هرچقدر سرمایه‌تان بیشتر باشد سودتان هم بیشتر خواهد بود. پس به همین خاطر شاید این روش خیلی برای همه مناسب نباشد. می‌توانید گزینه‌های دیگر را امتحان کنید.

طراحی و ساخت نرم‌افزار

نرم‌افزار را می‌توان کالایی دانست که مصرف‌کنندگان به آن نیاز دارند. برای ساخت نرم‌افزار در ابتدا باید هم هزینه‌ کنید و هم وقت بگذارید. این دقیقا همان ویژگی مهم درآمد غیرفعال است که به ما می‌گوید ایجاد یک سیستم پول‌ساز بدون فراهم کردن پیش‌زمینه و پیش‌نیازهای لازم مقدور نیست.

عکاسی

خب پیش خودتان می‌گویید که مگر عکاسی کردن هم یک روش برای ایجاد درآمد فعال است؟ بله هست ولی می‌توانید آن را به یک منبع درآمد غیرفعال تبدیل کنید. فروش آثار هنری و برگزاری نمایشگاه می‌تواند یکی از کارهایی باشد که یک عکاس می‌تواند از طریق آن درآمد منفعل کسب کند.

هرکدام از روش‌هایی که بالاتر گفتیم ویژگی‌های خاصی دارد. قبلا هم اشاره کردیم که باید نسبت به خودتان شناخت داشته باشید تا بتوانید وارد مسیر درستی شوید.

چند نکته مهم در مورد Passive Income

• برخی از افراد به محض اینکه به فکر ایجاد درآمد غیرفعال می‌افتند، منبع درآمد فعال‌شان را حذف می‌کنند. در حالیکه تا زمانی‌که از منابع غیرفعال‌تان به درآمد نرسیده‌اید، انجام چنین کاری منطقی به نظر نمی‌آید.
• یک‌شبه پولدار شدن با کسب درآمد غیرفعال فرق دارد.
• بسیاری فکر می‌کنند که درآمد غیرفعال درآمدی است که با کار نکردن به دست می‌آید! بارها در طول مقاله گفتیم که این درآمد نیازمند حضور مستمر و فعالیت‌های فراوان فیزیکی نیست. اما قبل از آن باید فعالیت کرده باشید تا بتوانید روی دستاوردتان حساب باز کنید.
• برخی از کارها ممکن است به صورت ترکیبی هم درآمد فعال تولید کنند و هم درآمد غیرفعال. یعنی بخشی از فعالیت‌ها نیازمند حضور مستمر شماست و بخشی از آن نه.
• درآمد غیرفعال هم تحت هر شرایطی همیشگی نیست، اشتباه نکنید. ممکن است به هر دلیلی کالا یا خدمت‌تان از ارزش بیفتد. پس در این رو کسب درآمد باید همیشه به روز باشید و همراه با تغییرات دنیا تغییر کنید.
• درآمد غیرفعال ممکن است در برهه‌ای از زمان بازدهی بالایی داشته باشد و در برخی مواقع چنین نباشد. مثلا در اوج همه‌گیری کرونا اپلیکیشن‌ها و سامانه‌های دورکاری و گفتگوی آنلاین به شدت رونق پیدا کردند. اما این دلیل نمی‌شود همیشه این‌طور باشد.

جمع بندی

درآمد غیرفعال یعنی درآمدی که در آن نیاز به فعالیت‌های مستمر ندارید. البته قرار هم نیست هیچ کاری نکنید و به درآمد برسید. باید به جایگاهی برسید که می‌دانید تلاش‌های‌تان به ثمر نشسته و حالا می‌توانید حتی در خواب هم درآمد کسب کنید. چطور؟ مثل وقتی که یک پکیج آموزشی تهیه کرده‌اید و فردی به صورت آنلاین آن را می‌خرد. در حالی‌که شما ماه‌ها پیش آن پکیج را تدوین کرده‌اید، در هر مرتبه خرید هم‌چنان سود می‌کنید. این روش مزایای فراوانی دارد که مهم‌ترین‌شان استقلال مالی و کسب درآمد نامحدود است. هرچند تمام این‌ها بستگی به این دارد که چقدر در این مسیر انرژی و زمان و هزینه‌تان را استفاده کنید و چقدر ثابت‌قدم و صبور باشید.

سوالات متداول با پاسخ های کوتاه