آموزش اندیکاتور CMO یا Chande Momentum Oscillator، تمرکز روی قیمت بسته شدن سهام

تکنیکالیست‌ها بر روی تحرکات قیمتی تمرکز و تاکید ویژه‌ای دارند. آن‌ها قیمت را آینه‌ای از وقایع و اتفاقاتی می‌دانند که روی روند حرکتی سهم اثرگذار است. به همین خاطر است که از اندیکاتورها استفاده می‌کنند تا تحرکات قیمتی را با دقتی بالاتر زیرنظر بگیرند و بتوانند بر اساس تحلیل آن به نتایج مفیدی دست پیدا کنند. اندیکاتور CMO یکی از ابزارهای کاربردی در این خصوص است که در این مطلب به آموزش آن خواهیم پرداخت. این اندیکاتور یک دوره زمانی مشخص را در نظر می‌گیرد و سپس روی بالاترین و پایین‌ترین قیمت بسته شدن سهم طی آن دوره تمرکز می‌کند. مجموع این قیمت‌ها در مقایسه با تحرکات کلی سهم در آن بازه ناگفته‌هایی را بیان می‌کند که قطعا برای تحلیل‌گر کاربردی است. اما این ناگفته‌ها چیست و سیگنال‌هایی که می‌توان از این اندیکاتور به دست آورد کدام‌اند. پاسخ این سوالات را می‌توان در چند خط پایین‌تر یافت.

اندیکاتور CMO چیست؟

اندیکاتور CMO در سال ۱۹۹۴ به دنیا معرفی شد. آقای Tushar Chande که یک تحلیل‌گر تکنیکال است، در این سال کتابی به نام «معامله‌گر تکنیکال جدید» منتشر کرد. او در این کتاب از اندیکاتور CMO رونمایی کرد. نام این ابزار نیز برگرفته از نام سازنده آن، یعنی مخفف عبارت Chande Momentum Oscillator است. پس قرار است در مورد یکی دیگر از اسیلاتورهای مومنتوم در این مطلب حرف بزنیم.

در این اندیکاتور بر اختلاف میان سود و ضررهای اخیر تمرکز شده است. به این ترتیب که ابتدا مجموع سودها و سپس مجموع ضررهای اخیر در یک بازه زمانی مشخص به دست می‌آید. سپس حاصل بر کلیه تحرکات قیمتی که در این بازه زمانی اتفاق افتاده است، تقسیم می‌شود.

این اندیکاتور در محدوده ۱۰۰+ و ۱۰۰- نوسان می‌کند. زمانی که آن را روی نمودار یک دارایی اعمال می‌کنیم، به صورت یک خط در پایین نمودار ظاهر می‌شود. اندیکاتور CMO نیز از برخی جنبه‌ها به سایر اسیلاتورهای مومنتوم هم‌چون RSI و استوکاستیک شباهت دارد. البته در این اندیکاتور خبری از هموار کردن نتایج نیست و صرفا روزهایی که قیمت‌ها بالا و پایین هستند، در نظر گرفته می‌شود. 

نکته

توجه کنید که در بازارهای رنج نمی‌توان از این اسیلاتور توقع عملکرد خوبی داشت. در واقع زمانی که توانستید روندی (چه صعودی و چه نزولی) را در دارایی مشاهده کنید، می‌توانید از این ابزار برای دریافت سیگنال‌های مختلف استفاده کنید.

هم‌چنین باید دوره زمانی خود را نیز مشخص کنید. در بیشتر سامانه‌های معاملاتی معمولا دوره به صورت پیش‌فرض ۹روزه در نظر گرفته می‌شود اما شما به عنوان یک معامله‌گر با توجه به استراتژی معاملاتی خود بهتر است که دوره‌های مختلفی را بیازمایید. چرا که برخی از تحلیل‌گران دوره‌های بلندمدت را به دوره‌های کوتاه‌مدت ترجیح می‌دهند. پس از انجام آزمون، می‌توانید دوره موردنظر خود را برگزینید. در تصویر زیر می‌توانید ببینید که در یک نمودار از دو اندیکاتور ۹ و ۲۸ روزه به صورت هم‌زمان استفاده شده است.

آموزش محاسبه اندیکاتور CMO به همراه فرمول

در آموزش اندیکاتور CMO نیز هم‌چون سایر اندیکاتورها باید گفت که نیازی به انجام محاسبات نیست. ما در اینجا تنها برای درک بهتر سازوکار و عملکرد این ابزار است که طریقه محاسبه فرمول آن را بیان می‌کنیم. در تصویر زیر می‌توانید فرمول اندیکاتور CMO را مشاهده کنید.

پارامترهای این فرمول عبارت‌اند از:

• sH: که نشان‌گر مجموع قیمت‌های بسته شدن بالاتر (higher closes) در طی N دوره است.
• sL: که نشان‌گر مجموع قیمت‌های بسته شدن پایین‌تر (lower closes) در طی N دوره است.

به منظور محاسبه اندیکاتور CMO لازم است که شش گام زیر را طی کنید:

1. مجموع قیمت‌های بسته شدن بالاتر را در طی N دوره به دست آورید.
2. مجموع قیمت‌های بسته شدن پایین‌تر را در طی N دوره به دست آورید.
3. اعداد به دست آمده در مرحله یک و دو را از هم تفریق کنید.
4. اعداد به دست آمده در مرحله یک و دو را با هم جمع کنید.
5. عدد حاصل از مرحله سه را بر مرحله چهار تقسیم کنید. نتیجه را در عدد ۱۰۰ ضرب کنید.
6. آن‌چه به دست می‌آید، برابر است با میزان اندیکاتور CMO.

sH را می‌توان به گونه دیگری هم تعریف کرد. بر این اساس sH برابر است با مجموع اختلاف میان قیمت بسته شدن فعلی و قبلی در روزهای UP یا بالا در یک دوره زمانی معین. منظور از روزهای Up روزهایی است که در آن قیمت بسته شدن فعلی از قیمت بسته شدن قبلی بیشتر است. به همین ترتیب sL به مجموع اندازه مطلق اختلاف میان قیمت بسته شدن فعلی و قبلی در روزهای Down یا پایین در یک بازه زمانی معین اشاره دارد. منظور از روزهای Down روزهایی است که در آن قیمت بسته شدن فعلی از قیمت بسته شدن قبلی کمتر است. البته توجه کنید در شرایطی که قیمت بسته شدن فعلی با قیمت بسته شدن قبلی برابر باشد، باید آن را نادیده گرفت.

تفسیر و دریافت سیگنال از اندیکاتور CMO چگونه است؟

سیگنال‌های مختلفی را می‌توان از این اندیکاتور دریافت کرد. در ادامه با چند سیگنال و هم‌چنین کاربرد این اندیکاتور آشنا خواهید شد و می‌توانید از آن‌ها در تحلیل سهام خود بهر‌ه‌مند شوید.

تعیین نقاط اشباع خرید و فروش

یکی از مهم‌ترین کاربردهای این اندیکاتور شناسایی نقاط اشباع خرید و فروش است. حرکت نوسان‌گر در نواحی بالای ۵۰+ و نزدیک شدن آن به ۱۰۰+ به منزله اشباع خرید است. این نقطه برای انجام معامله شورت مطلوب به نظر می‌رسد. در سمت مقابل اگر قیمت دارایی افت کند و نوسان‌گر اندیکاتور CMO به نواحی زیر ۵۰- حرکت کند، شاهد اشباع فروش خواهیم بود.

درست است که تعیین نواحی اشباع خرید و فروش به کمک اندیکاتورها در میان بسیاری از معامله‌گران از محبوبیت زیادی برخوردار است، اما همیشه هم با نتایج صحیحی همراه نیست. در واقع بسیاری از معامله‌گران روزانه با نزدیک شدن به ناحیه اشباع خرید دست به خرید دارایی می‌زنند و در نقاط اشباع فروش اقدام به فروش دارایی می‌کنند. این امر به آن دلیل است که قرار گرفتن دارایی در چنین سطوحی نشان‌گر آن است که حرکت و مومنتوم پرقدرتی در پشت این وقایع وجود دارد.

استفاده از خط سیگنال

خطوط سیگنال می‌توانند به عنوان خطوط راهنما در اندیکاتورها به کار روند. خط صفر یکی از همین خطوط است که در اندیکاتور CMO می‌توان از آن کمک گرفت. اگر اسیلاتور خط صفر را به سمت بالا قطع ‌کند پیش‌بینی می‌شود با افزایش قیمت‌ها مواجه شویم. این امر سیگنالی برای خرید یا حفظ دارایی صادر می‌کند. به همین ترتیب با حرکت اندیکاتور به زیر خط صفر سیگنال خروج صادر می‌شود. یعنی اگر قیمت دارایی در حال افت باشد و اندیکاتور خط صفر را به سمت پایین قطع کند این امر نشان از افزایش فروش دارایی دارد.

یا برخی دیگر از میانگین‌های متحرک به عنوان خطوط سیگنال استفاده می‌کنند. مثلا فرض کنید دو خط میانگین متحرک ۵۰ و ۲۰۰ روزه داریم. اگر سیگنال تقاطع طلایی رخ دهد (یعنی میانگین متحرک ۵۰ روزه، خط ۲۰۰ روزه را رو به سمت بالا قطع کند) می‌توان از تایید شدن سیگنال خرید مطلع شد. در چنین شرایطی خط صفر می‌تواند به منزله تایید سیگنال مورد استفاده قرار گیرد.

واگرایی مثبت و منفی

هم‌چنین از اندیکاتور CMO برای تشخیص واگرایی مثبت و منفی نیز استفاده می‌شود. واگرایی منفی در شرایطی رخ می‌دهد که قیمت دارایی رو به افزایش باشد ولی اندیکاتور حرکتی نزولی داشته باشد. در نقطه مقابل زمانی که اسیلاتور حرکتی صعودی داشته باشد ولی قیمت دارایی افت کند شاهد واگرایی مثبت خواهیم بود. پس به طور کلی اگر شاهد تغییرات مثبت و منفی در قیمت‌ها باشیم ولی اندیکاتور CMO آن‌ها را تایید نکند، در نتیجه واگرایی می‌تواند به منزله تغییر قیمت باشد. برای آشنایی بیشتر با واگرایی لینک زیر را مطالعه کنید.

تعیین قدرت روند

به عنوان یک کاربرد دیگر این اندیکاتور، باید به اندازه‌گیری قدرت روند اشاره کرد. در واقع مقدار اسیلاتور نشان می‌دهد که آیا با یک روند ضعیف سروکار داریم یا روند پیش رو قوی است. مقادیر مطلقِ بیشتر از قدرت روند و مقادیر مطلق، کمتر از ضعف روند خبر می‌دهند.

در ادامه با ارائه دو مثال این بخش را به پایان می‌رسانیم.

مثال

تصویر زیر می‌تواند کاربرد خط صفر را در این اندیکاتور نشان دهد. خط قرمز نقطه‌چین همان خط صفر است. در نقاطی که اندیکاتور بالاتر از خط صفر در حرکت بوده است روند دارایی صعودی است. اما در نقاطی که اندیکاتور به زیر خط صفر نزول کرده است، شاهد افت قیمت دارایی هستیم. به بیان دیگر اگر اندیکاتور خط صفر را به سمت پایین قطع کند، می‌توان از روند نزولی در دارایی مطلع شد. اما قطع شدن خط صفر از سمت پایین به بالا توسط اندیکاتور، نوید افزایش قیمت دارایی را می‌دهد.

و اما مثالی برای واگرایی. به نمودار زیر نگاه کنید. در این تصویر می‌توانید ببینید که دو کف جدید در نمودار قیمت تشکیل شده است. اما اندیکاتور نتوانسته است این مسئله را تایید کند. از این رو در نقاط متناظر در اندیکاتور شاهد واگرایی هستیم.

روش تایید سیگنال‌های اندیکاتور CMO با RSI

CMO قدرت نسبی را از طریق الگوهایی مشابه با اندیکاتور RSI محاسبه می‌کند. این کار با در نظر گرفتن موقعیت نسبی میان قیمت‌های بالا و پایین انجام می‌شود که رویکرد بلندمدت نزولی یا صعودی را تعیین می‌کند. باید توجه داشت که استفاده از RSI به تایید سیگنال‌ها کمک می‌کند و به این ترتیب اعتبار سیگنال‌ها بیش از پیش خواهد بود.

در این استراتژی که ترکیبی از این دو اندیکاتور است یک سیگنال فروش زمانی صادر می‌شود که هر دو اندیکاتور به مرحله اشباع خرید برسند. یعنی لازم است RSI به ناحیه ۷۰ و CMO به ناحیه ۵۰+ وارد شود. این امر می‌تواند به منزله یک افت قیمت شدید در دارایی تلقی شود. در تصویر زیر می‌توانید به خوبی این مسئله را مشاهده کنید.

به این مسئله توجه کنید که قرار نیست به محض ورود اندیکاتور به ناحیه اشباع خرید، بدون دلیل و به صورت کورکورانه اقدام به فروش کنیم. چرا که در برخی موارد ممکن است اندیکاتور در ناحیه اشباع خرید قرار گیرد و مدتی آن‌جا بماند. از این رو از دو اندیکاتور برای تایید سیگنال استفاده می‌کنیم. پس بهتر است پیش از فروش دارایی، منتظر سیگنال برگشت قیمت باشیم.

سیگنال برگشت قیمت زمانی صادر می‌شود که اندیکاتورها در حال خروج از ناحیه اشباع خرید باشند.

برای تایید سیگنال خرید نیز هر دو اندیکاتور باید وارد ناحیه فروش بیش از حد شوند. یعنی RSI باید در ناحیه زیر ۳۰ و CMO در نواحی زیر ۵۰- قرار گیرد. در تصویر زیر می‌توانید ببینید که چگونه قرار گرفتن این دو اندیکاتور در ناحیه اشباع فروش یک سیگنال خرید قوی در همان ابتدا صادر کرده است. مجددا باید توجه داشت که نمی‌توان صرفا و به محض ورود اندیکاتور به ناحیه اشباع فروش، دست به خرید دارایی زد.

روش تایید سیگنال‌های اندیکاتور CMO با EMA

برخی از تحلیل‌گران تکنیکال از یک (یا دو) میانگین متحرک در این اندیکاتور استفاده می‌کنند و از آن به عنوان خط سیگنال کمک می‌گیرند. تقاطع اندیکاتور و این خط موجب ایجاد سیگنال خواهد شد. زمانی که خط اندیکاتور خط سیگنال را به سمت بالا قطع می‌کند، می‌توان از حرکت صعودی در سهم باخبر شد. حرکت اندیکاتور در زیر خط سیگنال نیز به منزله حرکت نزولی سهم است.

در سامانه معاملاتی تریدینگ ویو می‌توان به آسانی از یک میانگین متحرک در بالای اندیکاتور CMO استفاده کنید. در تصویر زیر می‌توانید ترکیب این دو اندیکاتور را با هم ببینید. خط نارنجی همان خط سیگنال یا میانگین متحرک است.

به ناحیه شماره یک نگاه کنید. در این تصویر می‌بینید که اندیکاتور CMO خط EMA را به سمت بالا قطع کرده است. اگر به ناحیه متناظر آن در نمودار قیمت نگاه کنید، حرکت صعودی سهم را در آن محدوده خواهید دید. در سمت مقابل در دایره شماره دو، اندیکاتور CMO خط EMA را به سمت پایین قطع کرده است. این عمل از نزولی شدن روند سهم خبر می‌دهد که در تصویر مشخص است.

به عنوان یک نکته به این مسئله توجه کنید که به صورت پیش‌فرض، EMA روی نمودار قیمت قرار می‌گیرد. برای این‌ که این اندیکاتور را مانند تصویر بالا روی نمودار CMO قرار دهید، کافی است مراحل زیر را دنبال کنید.

اندیکاتور CMO با استوکاستیک چه فرقی می‌کند؟

پیش‌تر هم اشاره کردیم که میان اندیکاتور CMO و استوکاستیک تفاوت‌ها و شباهت‌هایی وجود دارد. استوکاستیک موج‌های قیمتی موزون بیشتری را تشکیل می‌دهد. موج‌هایی که به شکل متناوب نواحی اشباع خرید و فروش را مشخص می‌کنند.

می‌توان گفت بزرگ‌ترین تفاوت موجود این است که اندیکاتور استوکاستیک از دو خط تشکیل شده است. یعنی در این اندیکاتور همیشه خط دومی افزون بر خط اصلی اندیکاتور به نام خط سیگنال وجود دارد. ولی در اسیلاتور CMO تنها یک خط را داریم و اگر بخواهیم می‌توانیم به صورت جداگانه از میانگین متحرک به عنوان خط سیگال استفاده کنیم.

تفاوت مهم دیگر در محاسبات این دو اندیکاتور است. در استوکاستیک با کم‌ترین و بیشترین قیمت سهم در طی دوره و هم‌چنین آخرین قیمت بسته شدن سهم سروکار داریم. اما در رابطه با فرمول اندیکاتور CMO گفتیم که مجموع قیمت‌های کمتر و بیشتر در هنگام بسته شدن سهم برای ما مهم است. 

اگر بخواهیم به شباهت میان این دو ابزار نیز اشاره‌ای داشته باشیم باید بگوییم که به کمک هر دو اندیکاتور CMO و استوکاستیک می‌توان محدوده‌های اشباع خرید و فروش، واگرایی و تقاطع‌ها را شناسایی کرد و به این ترتیب سیگنال‌های معاملاتی به دست آورد. به علاوه هم در اندیکاتور CMO و هم در اندیکاتور استوکاستیک می‌توان از RSI‌ برای اعتباربخشی به سیگنال‌ها استفاده کرد.

جمع بندی

اگر بخواهیم خلاصه‌ای از سازوکار اندیکاتور CMO ارائه کنیم باید بگوییم این ابزار با اندازه‌گیری اختلاف میان مجموع قیمت‌های بالا و پایین بسته شدن سهام در دوره‌ای خاص و مقایسه آن با تحرکات قیمتی در همان دوره سعی در اندازه‌گیری قدرت روند دارد. CMO به صورت یک خط در پایین نمودار قیمت ظاهر می‌شود. محدوده حرکت این اندیکاتور ۱۰۰- تا ۱۰۰+ است. خط صفر نیز به عنوان خط سیگنال در نظر گرفته می‌شود. اما در توضیح اندیکاتور CMO باید به دو نکته مهم اشاره کنیم؛ نخست آن که هنگام استفاده از آن، مطمئن باشید بازار دارای روند است چرا که این ابزار در شرایط رنج نمی‌تواند عملکرد خوبی داشته باشد. دومین نکته انتخاب یک دوره مناسب است که با توجه به استراتژی خود باید آن را برگزینید. به مرور زمان و با کسب تجربه می‌توانید بهترین و مناسب‌ترین دوره زمانی را برای خود انتخاب کنید.

سوالات متداول همراه با پاسخ‌های کوتاه