چطور تحلیل‌گر سهام خود باشیم و از روی دست بقیه کپی نکنیم؟

اگر شما هم یک سرمایه‌گذار هستید و دوست دارید روی پای خودتان بایستید، باید به تحلیل‌گر اختصاصی سهام خود تبدیل شوید. وقتی می‌خواهید از تحلیل‌گران دیگر کمک بگیرید، معمولا در خصوص اعتبار آن‌ها مردد هستید. پس چه بهتر آن‌که خودتان دست‌به کار شوید و به تحلیل‌ سهام‌تان بپردازید. در ادامه این مطلب به شما می‌گوییم که چطور می‌توانید به این هدف مهم دست پیدا کنید. در مطلب بررسی می‌کنیم که چطور تحلیل‌گر سهام خود باشیم و از روی دست بقیه کپی نکنیم.

تحلیل سهام یک فرآیند است

شما به عنوان یک سرمایه‌گذار بورس ممکن است دنبال رشد سهام باشید یا ارزش آن. در هر صورت برای آن‌ که مثل یک تحلیل‌گر سهام فکر کنید، قدم نخست آن است که یک ذهن پرسش‌گر و کاوش‌گر پرورش دهید. باید درک کنید که می‌خواهید چه چیزی را به چه قیمتی بفروشید یا بخرید. تحلیل‌گران معمولا روی یک صنعت یا بخش خاص متمرکز می‌شوند. سپس در همان بخش خاص به بررسی شرکت‌های منتخب می‌پردازند. آن‌ها در این میان از تحلیل‌ تکنیکال یا بنیادی سهام استفاده می‌کنند.

هدف یک تحلیل‌گر سهام این است که در مورد شرکت‌هایی که در فهرست آن صنعت جا خوش کرده‌اند به شکلی عمیق تحقیق و بررسی کند. تحلیل‌گران این کار را با بررسی صورت‌های مالی و سایر اطلاعات موجود مربوط به آن شرکت انجام می‌دهند.

تحلیل‌گران برای بررسی متقابل حقایق، امور مربوط به تامین‌کنندگان شرکت، مشتریان و رقبا را بررسی می‌کنند. هم‌چنین برخی از تحلیل‌گران از شرکت بازدید می‌کنند و با مدیریت مجموعه تعامل برقرار می‌کنند. هدف از این کار به دست آوردن درک مستقیمی از عملکرد شرکت و سهام آن در بورس است. تحلیل‌گران رفته‌رفته تمام نقاطی را که در جریان بررسی‌های خود به دست آورده‌اند، به هم متصل می‌کنند تا تصویری کامل از شرکت به دست آورند.  

پیش از انجام هرگونه سرمایه‌گذاری در بورس لازم است که تحقیقاتی را به شخصه در مورد شرکت موردنظرتان انجام دهید. معمولا بهترین کار آن است که چند سهم را در همان صنعت بررسی کنید تا بتوانید به یک تحلیل مقایسه‌ای دست پیدا کنید. بزرگ‌ترین محدودیتی که در تبدیل شدن به یک تحلیل‌گر سهام با آن مواجه خواهید شد، مسئله زمان است، نه دسترسی به اطلاعات. سرمایه‌گذاران خرد که معمولا سرشان با امور مختلفی سرگرم است، ممکن است نتوانند که مانند یک تحلیل‌گر حرفه‌ای بورس وقت زیادی را به این کار اختصاص دهند.  

با این تفاسیر مطمئنا می‌توانید در ابتدای مسیر یک یا دو شرکت را انتخاب کنید. به این ترتیب قادر خواهید بود خودتان را در امر تجزیه‌و‌تحلیل محک بزنید. این مسئله به شما کمک می‌کند که به درک خوبی از این فرایند برسید. اگر تجربه و زمان بیشتری در اختیار داشته باشید، می‌توانید عملکرد تعداد بیشتری سهام را زیر ذره‌بین تحلیل‌تان قرار دهید.

از همان‌جا که هستید شروع کنید

بررسی کردن گزارش‌های تحلیل‌گران دیگر بهترین راهی است که به شما کمک می‌کند تا خودتان تجزیه‌و‌تحلیل را آغاز کنید. به این طریق شما می‌توانید با کم کردن امور مقدماتی و ابتدایی، زمان زیادی را صرفه‌جویی کنید. قرار نیست با چشمانی بسته توصیه‌های مربوط به خرید و فروش سایر سهام‌داران را دنبال کنید. اما می‌توانید گزارش‌های تحقیقی آن‌ها را مطالعه کنید تا یک دید کلی و برآوردی سریع نسبت به شرکت و عملکرد آن در بورس به دست آورید. می‌توانید به این ترتیب نقاط قوت و ضعف شرکت، رقبای اصلی‌ آن، برآیند صنعت و چشم‌اندازهای آینده را شناسایی کنید.

گزارش‌های تحلیل‌گران پر از اطلاعات هستند. مطالعه هم‌زمان گزارش‌های تحلیل‌گران مختلف می‌تواند به شما کمک کند تا عناصر و المان‌های مشترک میان آن‌ها را شناسایی کنید. ممکن است عقاید این تحلیل‌گران با هم متفاوت باشد اما در تمام گزارش‌های آنان، حقایق اساسی مشترک به چشم می‌خورند.

افزون بر این مسئله می‌توانید که نگاهی جزئی‌تر به پیش‌بینی‌های درآمدی که از جانب چند تحلیل‌گر سهام مختلف ارائه شده است بیندازید. همین پیش‌بینی‌ها هستند که اساس توصیه‌های مربوط به خرید و فروش را از سوی این افراد شکل می‌دهند. تحلیل‌گران مختلف ممکن است اهداف قیمتی متفاوتی را برای یک سهم مشخص در نظر بگیرند. همیشه وقتی در حال مطالعه گزارش‌های تحلیل‌گران دیگر هستید، به دنبال دلایل آن‌ها هم باشید. حالا نوبت شماست که پاسخ دهید: اگر شما هم همین اطلاعات را در دست داشتید، چه نظری در مورد سهام موردنظر داشتید؟ این‌جا جایی است که باید به مرحله بعدی بروید.

یک تحلیل‌گر سهام چه چیزی را باید تجزیه‌و‌تحلیل کند؟

برای این که به یک نتیجه قابل قبول در مورد سهام موردنظرتان برسید، نیازمند آن هستید که گام‌های مختلف تحلیل سهام در بورس را بشناسید. برخی از تحلیل‌گران از رویکرد بالا به پایین استفاده می‌کنند. به این معنا که ابتدا صنعتی را برمی‌گزینند و سپس یک شرکت موفق را در آن نشانه‌گذاری و دنبال می‌کنند. اما برخی دیگر رویکردی کاملا متفاوت برمی‌گزینند. یعنی تحلیل را از پایین به بالا انجام می‌دهند. آن‌ها ابتدا یک شرکت مشخص را انتخاب می‌کنند و سپس در مورد چشم‌انداز صنعت مربوطه اطلاعاتی به دست می‌آورند. شما می‌توانید ترتیب دل‌خواه خود را چه از بالا به پایین و چه از پایین به بالا انتخاب کنید. اما کل فرآیند باید به آرامی و بدون هیچ‌گونه دشواری انجام شود. هر فرآیند تجزیه‌و‌تحلیل سهام در بورس شامل گام‌های زیر است:

تجزیه‌وتحلیل صنعت

تقریبا برای هر صنعت می‌توان از منابع اطلاعاتی که در دسترس عموم است استفاده کرد. اغلب گزارش‌های سالانه یک شرکت نمای قابل قبولی از آن ارائه می‌کند. این گزارش چشم‌اندازی از رشد آینده صنعت فراهم می‌کند. گزارش های سالانه رقبای اصلی و فرعی را در یک صنعت خاص معرفی می‌کنند. مطالعه هم‌زمان گزارش‌های سالانه دو یا سه شرکت می‌تواند تصویر واضح‌تری را برای یک تحلیل‌گر سهام فراهم کند. شما هم‌چنین می‌توانید در مجلات و سایت‌های تجاری‌ای عضو شوید که اطلاعاتی را برای یک صنعت خاص جمع‌آوری می‌کنند. به این ترتیب می‌توانید آخرین وقایع صنعت مورد نظر را رصد کنید.

تجزیه‌وتحلیل مدل کسب‌وکار

لازم است که روی نقاط قوت و ضعف یک شرکت تمرکز کنید. این امکان وجود دارد که یک شرکت قوی در دل یک صنعت ضعیف فعالیت کند. یا یک شرکت در یک صنعت قوی عملکردی ضعیف داشته باشد. قدرت شرکت اغلب در مواردی مانند هویت برند منحصر به‌فردش، محصولاتش، مشتریان و تامین‌کنندگانش نمود پیدا می‌کند. می‌توانید از طریق گزارش سالانه، وب‌سایت‌ها و مجله‌های تجاری از مدل کسب‌وکار یک شرکت مطلع شوید.

تجزیه‌وتحلیل قدرت مالی

چه دوست داشته باشید قدرت مالی یک شرکت را درک کنید چه دوست نداشته باشید، این امر اساسی‌ترین گام تحلیل سهام به شمار می‌رود. بدون درک این مسئله شما واقعا نمی‌توانید مانند یک تحلیل‌گر سهام بیندیشید. شما باید قادر به درک ترازنامه، صورت سود و زیان و صورت‌های جریان وجوه نقدی شرکت باشید. اغلب مواقع اعدادی که در صورت‌های مالی درج می‌شوند، اطلاعات واضح‌تری نسبت به گزارش‌های سالانه در اختیار شما قرار می‌دهند. اگر با اعداد و ارقام چندان میانه خوبی ندارید ولی می‌خواهید یک تحلیل‌گر سهام شوید، دیگر هیچ‌وقت نمی‌توانید موقعیت خوبی را مثل همین الان برای یادگیری و کنار آمدن با آن‌ها به دست آورید. پس بهتر است یک بار برای همیشه این کار را انجام دهید.

کیفیت مدیریت

کیفیت مدیریت نیز یکی دیگر از فاکتورهای اصلی در تحلیل سهام است. معمولا چنین گفته می‌شود که چیزی به اسم شرکت خوب یا بد وجود ندارد. بلکه تنها مدیران خوب و بد وجود دارند. مدیران اجرایی اصلی مسئولیت آینده شرکت را به عهده دارند. شما می‌توانید از طریق جستجو در اینترنت کیفیت هیئت مدیره و مدیریت شرکت را ارزیابی کنید. در اینترنت می‌توانید در مورد هر شرکت سهامی عام اطلاعات فراوانی به دست آورید.

تجزیه‌وتحلیل میزان رشد

قیمت سهام از درآمد شرکت‌ها تبعیت می‌کند. پس برای درک بهتر تغییرات قیمت سهام در آینده، نیازمند آن هستید که بدانید آینده درآمدهای شرکت چگونه خواهد بود. متاسفانه فرمول سریعی وجود ندارد که به شما بگوید دقیقا باید چه انتظاری از درآمد در آینده داشته باشید. تحلیل‌گران با توجه به اعداد و ارقام مربوط به رشد فروش و حاشیه سود که در گذشته اتفاق افتاده است و هم‌چنین با تکیه بر روند سودآوری در صنعت خاص اقدام به تخمین و برآورد درآمد در آینده می‌کنند.

این امر وقایع گذشته را به انتظارات آینده متصل می‌کند. پیش‌بینی‌های دقیق درآمد به منزله آزمونی نهایی برای سنجش میزان توانایی شما در تبدیل شدن به یک تحلیل‌گر سهام خواهد بود. چرا که این امر به خوبی نشان‌گر آن است که شما تا چه میزان قادر به درک شرکت‌ها و صنایع در بازار بورس هستید.

ارزیابی ارزش شرکت

زمانی که درآمدهای آینده شرکت را درک کردید، گام بعدی شناسایی ارزش شرکت است. ارزش سهام شرکت چقدر خواهد بود؟ تحلیل‌گران نیاز دارند تا متوجه شوند قیمت فعلی سهام شرکت تا چه اندازه با ارزش آن مطابقت دارد. چیزی به نام ارزش صحیح وجود ندارد و تحلیل‌گران مختلف از پارامترهای متفاوتی در ارزش‌گذاری استفاده می‌کنند. سرمایه‌گذارانی که به دنبال ارزش سهام هستند، به ارزش ذاتی آن نگاه می‌کنند. اما سرمایه‌گذارانی که چشم به رشد سهام دارند، به پتانسیل شرکت برای کسب درآمد توجه می‌کنند. زمانی که سهام یک شرکت در قیمتی بالاتر از نسبت P/E معامله می‌شود، باید با قیمتی بیشتر به رشد خود ادامه دهد تا قیمت کنونی‌اش برای سرمایه‌گذاران توجیه‌پذیر باشد.

قیمت هدف

گام نهایی در تحلیل سهام به تعیین یک قیمت هدف مربوط است. زمانی که شما با راه‌های مختلف پیش‌بینی درآمدهای آینده آشنا می‌شوید و آن‌ها را درک می‌کنید، می‌توانید قیمت‌های هدف بالا و پایین را با ضرب کردن سود برآوردشده برای سهام (EPS) در نسبت P/E بالا و پایین برآوردشده به دست آورید. قیمت هدف بالا و پایین محدوده قیمتی را نشان می‌دهد که احتمال می‌رود سهم در آینده در واکنش به درآمدهای موردانتظار در آن بازه حرکت کند. با دانستن قیمت هدف، می‌توانید به خوبی از آن برای رسیدن به مقاصد خود کمک بگیرید.

جمع‌بندی

هدف نهایی هر سرمایه‌گذار آن است که به سود دست پیدا کند. اما هر سرمایه‌گذار یا تحلیل‌گر سهام در رسیدن به این مهم به خوبی عمل نمی‌کند. هرگز توصیه‌های دیگر تحلیل‌گران را کورکورانه نپذیرید و خودتان در مقام یک تحلیل‌گر و به صورت اختصاصی دست به تحقیق و بررسی بزنید. هرچند همه نمی‌توانند یک کارشناس سرمایه‌گذاری شوند اما شما همیشه می‌توانید دانش تحلیلی خود را در خصوص سهام بهبود بخشید.