تحلیل کاهش تولید روزانه نفت اوپک پلاس | افزایش قیمت نفت به دنبال این اعلامیه
اعضای اوپک پلاس (Opec+) با انتشار اعلامیه کاهش یک میلیون بشکه‌ای تولیدات روزانه نفت، شوک بزرگی را به بازار معاملاتی این کالا وارد کردند. افزایش قیمت نفت و ایجاد تنش در میان متحدان غربی، از جمله پیامد‌های سریع این رویداد بود. اما دلیل کاهش تولید روزانه نفت اوپک پلاس چه بود و این اقدام برای بازار کلان این کالا چه معنایی را به دنبال دارد؟ در این مقاله با توان تحلیل همراه باشید تا دلیل این تصمیم‌گیری کشور‌های عضو اوپک پلاس و پیامد‌های این رویداد را مورد بررسی و ارزیابی قرار دهیم.
کاهش تولید روزانه نفت اوپک پلاس | عواقب و پیامد‌های این اعلامیه
به دنبال انتشار اعلامیه کاهش تولید نفت عربستان سعودی، قیمت نفت در روز دوشنبه مورخ ۱۴ فروردین ۱۴۰۲ افزایش یافت. گلدمن ساکس (Goldman Sachs) نیز در پی انتشار ناگهانی اعلامیه کاهش تولید روزانه نفت اوپک پلاس (Opec+)، پیش‌بینی خود از قیمت پایان سال نفت برنت را افزایش داد.
بنچمارک قیمت نفت برنت بین‌المللی تا ۸.۴ درصد افزایش یافت و در اوایل ساعات معاملاتی آسیا در روز دوشنبه به ۸۶.۲۲ دلار برای هر بشکه رسید. این در حالی بود که هر بشکه نفت اینترمیدیت تگزاس غربی آمریکا با رشد ۸ درصدی به ۸۱.۶۹ دلار رسید.
نفت برنت و اینترمیدیت تگزاس غربی (WTI) نیز به ترتیب به میزان ۵.۱ و ۵.۳ درصد رشد کرده و به ۸۳.۹۵ و ۷۹.۶۷ دلار برای هر بشکه رسیدند. قرارداد‌های آتی بنزین آمریکا نیز رشد ۲.۳ درصدی را تجربه کرده و به ۲.۷۴ دلار برای هر گالن رسید.
سهام شرکت‌های انرژی اروپا نیز پس از انتشار اعلامیه کاهش تولید نفت عربستان سعودی افزایش یافته و شاخص انرژی Euro Stoxx 600 به میزان ۳.۷ درصد افزایش پیدا کرد. این در حالی بود که شاخص FTSE 100 که وزن بیشتری از کمپانی‌های انرژی را نسبت به سایر شاخص‌ها پوشش می‌دهد، ۰.۷ درصد افزایش پیدا کرد.
ارزش سهام شرکت نفت و گاز Harbour Energy نیز در راس شاخص یورو به میزان ۶.۸ درصد افزایش پیدا کرد. شرکت‌های بزرگ نفتی TotalEnergies و BP نیز هر کدام رشد ۴.۵ درصدی را تجربه کردند.
این افزایش شدید ارزش سهام شرکت‌های نفت و انرژی پس از انتشار اعلامیه «کاهش داوطلبانه» تولید نفت خود به میزان کمتر از ۵ درصد، یا ۵۰۰ هزار بشکه در روز صورت گرفت. این اعلامیه با هماهنگی برخی از کشور‌های دیگر عضو اوپک و کشور‌هایی که عضو اوپک نبودند اجرا شد.
رویکرد‌های مختلف کشور‌های عضو اوپک پلاس
روسیه که یکی دیگر از کشور‌های عضو اوپک پلاس است نیز اعلام کرد که تولیدات فعلی نفت خود را تا پایان سال و به میزان ۵۰۰ هزار بشکه در روز کاهش خواهد داد.
افزایش قیمت نفت ممکن است به پیچیده‌تر کردن تلاش‌های بانک مرکزی اروپا در راستای پایدار نگه داشتن قیمت‌های عرصه انرژی منجر شود. سرمایه‌گذاران نیز در حال حاضر به دنبال تثبیت پیش‌بینی خود در راستای افزایش ۰.۲۵ درصدی نرخ بهره در جلسه بعدی فدرال رزرو در ماه می هستند.
نیل بیرل (Neil Birrell)، مدیر ارشد سرمایه‌گذاری در Premier Miton، اظهار کرد: اجتناب از بحران مالی و ایستادگی در برابر تورم در کنار عدم کند شدن روند پیشرفت، فرایند بسیار دشواری بود. این روند با در نظر داشتن کاهش میزان تولید، که خود به افزایش قیمت‌ها و نرخ تورم منتهی می‌شود، دشوارتر نیز شده است و چالش دیگری بر سر راه فدرال رزرو محسوب می‌شود.
اعلامیه کاهش تولید روزانه نفت اوپک پلاس به صورت همزمان با افزایش ابهامات در مورد چشم‌انداز تقاضای جهانی نفت منتشر شد. این رویداد پس از رد شدن علنی خرید نفت خام جدید برای تکمیل ذخایر استراتژیک آمریکا صورت گرفت. تمام این ماجرا در حالی بود که آمریکا به عربستان سعودی قول داده بود که در صورت کاهش میزان ذخایر خود، نفت بیشتری را خریداری خواهد کرد.
به گفته تحلیلگران، ممکن است اعلامیه کاهش غیرمنتظره تولید نفت که خارج از برنامه‌ها و ملاقات رسمی اعضای اوپک پلاس منتشر شد، به دنبال نگرانی‌های ناشی از بحران‌های اخیر در بخش بانکداری و احتمال کاهش میزان تقاضا برای نفت خام منتشر شده باشد.
اقتصاددانان فعال در گلدمن ساکس در واکنش به کاهش میزان تولیدات نفت، پیش‌بینی قیمت پایان سال این بانک برای نفت خام برنت را به میزان ۵ دلار افزایش داده و قیمت هر بشکه را در محدوده ۹۵ دلار پیش‌بینی کرده‌اند. دلیل این امر نیز کاهش تولید روزانه حدود ۱.۱ میلیون بشکه نفت در روز بود. این بانک همچنین پیش‌بینی‌های حیطه قیمت هر بشکه نفت خام برنت در پایان سال ۲۰۲۴ را به ۱۰۰ دلار برای هر بشکه افزایش داد.
دان استرویون (Daan Struyven)، اقتصاددان ارشد انرژی در گلدمن ساکس، در همین رابطه اظهار کرد: اوپک پلاس با توجه به سهم بازار بالا، عرضه غیرنعطف غیراوپک ذخایر عرضه و میزان تقاضای غیرمنعطف، از قدرت قیمت‌گذاری قابل توجهی برخوردار است.
استرویون گفت که این اقدام نشان‌دهنده «کاهش محتاطانه تولید» بوده و رویکردی مشابه با آنچه کارتل نفت در اکتبر سال ۲۰۲۲ (اواسط مهر ۱۴۰۱) انجام داد، تلقی می‌شود. همچنین افزود: این در حالیست که با توجه به بهبود قدرتمندانه وضعیت اقتصادی چین، برخلاف اکتبر سال ۲۰۲۲ میزان تقاضای جهانی برای نفت خام نه تنها کاهش نمی‌یابد، بلکه افزایش نیز پیدا خواهد کرد.
این رویداد تاثیرات متفاوتی را در سراسر بازار سهام اروپا از خود به جا گذاشت. سهام Stoxx 600 در این منطقه به میزان ۰.۱ و سهام German Dax به میزان ۰.۳ درصد افت را تجربه کردند و French Cac 40 به میزان ۰.۳ درصد رشد کرد. در بازار معاملاتی آسیا، شاخص Topix ژاپن به میزان ۰.۷ درصد رشد کرد و شاخص Seng هنگ‌کنگ هیچ تغییری نداشت. این در حالی بود که شاخص CSI 300 چین به میزان ۱ درصد رشد کرد.
چرا اوپک پلاس تصمیم گرفت تا تولید روزانه نفت را کاهش دهد؟
واضح است که کشور‌های عضو اوپک پلاس از جمله عربستان سعودی و روسیه که از جمله بزرگ‌ترین اعضای این گروه هستند، با هدف تقویت جایگاه نفت و افزایش ارزش قیمت این کالا چنین تصمیمی گرفته‌اند.
در طول ماه گذشته، قیمت نفت برنت بر اساس معیار بین‌المللی، برای مدت کوتاهی به محدوده ۷۰ دلار در ازای هر بشکه رسید. دلیل این امر را به هرج و مرج حاصل از بحران پدید آمده در بخش بانکداری و فروش پرریسک سهام و دارایی‌های این حیطه می‌توان نسبت داد. این در حالی بود که ارزش هر بشکه نفت برنت در بازه‌های طولانی سال گذشته به میزان ۱۰۰ دلار بود.
در پایان هفته گذشته شاهد بازیابی قیمت هر بشکه نفت برنت در محدوده ۸۰ دلار بودیم، و این در واقع محدوده میانگین قیمت معاملات نفت برنت در طول اکثر ۲۰۲۳ محسوب می‌شود و از نظر استاندارد‌های تاریخی، قیمت پایینی نیز حساب نمی‌شود. بنابر تمام این تفاسیر، تصمیم کاهش تولید روزانه نفت اوپک پلاس از دید تحلیلگران یک اقدام تدافعی از جانب این کارتل محسوب شده و رویکردی قاطعانه از جانب اعضایی مثل عربستان سعودی به حساب می‌آید.
شایان ذکر است، اوپک پلاس هیچ نگرانی در زمینه واگذاری سهم بازار خود به رقبا را ندارد. برخلاف دهه گذشته، تولیدات نفتی آمریکا با سرعت بالایی رشد نمی‌کنند و بنابر همین امر، کارتل نفتی اوپک پلاس اطمینان دارد که شکاف پدید آمده از تصمیم این اتحادیه به آسانی توسط رقبا پوشش داده نخواهد شد.
آیا اوپک پلاس به منظور اجتناب از رکود بازار نفت این اعلامیه را منتشر کرد؟
این امکان وجود دارد که کاهش تولید روزانه نفت اوپک پلاس به دلیل ترس این کارتل از فرا رسیدن دوران رکود بازار نفت باشد. نشانه‌هایی از تضعیف میزان تقاضا برای نفت در محدوده‌ای پایین‌تر از پیش‌بینی‌های صورت گرفته وجود دارد. به ویژه در کشور‌های توسعه‌یافته و در ماه‌های اول سال ۲۰۲۳ شاهد این رویداد بودیم.
اوپک چنین تصمیمی را تحت عنوان «اقدامی پیشگیرانه» و با هدف «ایجاد ثبات» در بازار نفت نام‌گذاری کرده است.
تحلیلگران Citigroup به رهبری اد مورس (Ed Morse) گفته‌اند که کاهش تولیدات روزانه نفت با هدف تقویت بازاری است که به صورت روزافزون در حال از دست دادن بخشی از قدرت خود است. البته شایان ذکر است که این بازار در حالتی سریع‌تر از حالت معمول در حال بهبود وضعیت سهام خود در سه ماه اول سال ۲۰۲۳ بوده است.
این در حالیست که ترس از فرا رسیدن دوران رکود این بازار از شش ماه گذشته گسترش پیدا کرده و دلیل این امر نیز، کاهش قیمت انرژی، به ویژه کاهش شدید قیمت گاز طبیعی اروپا بوده است.
آژانس بین‌المللی انرژی پیش از انتشار اعلامیه کاهش تولید روزانه نفت اوپک پلاس ، کسری تلویحی بین ۱ تا ۱.۵ میلیون بشکه نفت در روز را در نیمه دوم سال ۲۰۲۳ پیش‌بینی می‌کرد.
سخن پایانی
انتشار اعلامیه کاهش تولید روزانه نفت اوپک پلاس تاثیرات گسترده‌ای را بر روی بازار سهام اروپا و آسیا داشت و دوشنبه مورخ ۱۴ فروردین ۱۴۰۱ را به روز خبرسازی مبدل کرد. به عقیده بسیاری از منتقدان، چنین اقدامی به منزله اجتناب این کارتل نفتی از رکود بازار نفت بوده و به عقیده برخی دیگر، کاهش قیمت انرژی و اقدامات آمریکا برای محدود‌سازی قدرت نفتی اوپک پلاس به چنین تصمیمی منتهی شده است. کاهش میزان تولیدات نفت به افزایش قیمت انرژی منجر شده و در آینده بلند مدت انتظار می‌رود تا تمامی اقدامات بانک مرکزی اروپا به منظور ایجاد تعادل در قیمت‌ها با شکست مواجه شود. سرمایه‌گذاران نیز بر روی افزایش ۰.۲۵ درصدی نرخ بهره در ملاقات بعدی فدرال رزرو در ماه می تمرکز دارند و ممکن است این اقدام اوپک پلاس به افزایش تورمی که برای جلوگیری از آن تلاش‌های زیادی صورت گرفته است نیز منجر شود. نظر شما در مورد پیامد‌های این اعلامیه اوپک پلاس چیست؟ آیا در آینده شاهد افزایش میزان تورم خواهیم بود؟
