فساد مالی در شرکت‌های بورسی؛ محال یا ممکن؟
اگر در بازار سرمایه فعال باشید احتمالا افراد مختلفی سوالات زیادی از شما می‌پرسند. از «بورس چیست؟» گرفته تا «چه سهمی بخرم؟» و «کی بخرم و کی بفروشم؟». اما یکی از مهم‌ترین سوال‌ها در مورداعتماد به شفافیت بازار سرمایه و احتمال فساد مالی در شرکت‌های بورسی است. خیلی از افرادی که حتی اکنون هم در این بازار فعالیت دارند، نمی‌دانند تا چه میزان می‌توانند به این شرکت‌ها اعتماد کنند. اما واقعا آیا اختلاس در شرکت‌های بورسی امکان دارد؟
احتمال فساد مالی در شرکت‌های بورسی چقدر است؟
باید بگوییم این احتمال خیلی کم است. چرا که سازمان بورس به شکلی مستمر بر روی شرکت‌های مختلف بورسی نظارت می‌کند. این سازمان با سخت‌گیری‌های فراوانی که در بررسی صورت‌های مالی دارد، موجب شده است فساد در شرکت‌های مالی تقریبا غیرممکن به نظر برسد. تاکید سازمان بر شفافیت اطلاعات با اهمیت است. به همین دلیل است که شرکت‌ها وقایع مختلف و مرتبط را به اطلاع سهام‌داران می‌رسانند. به عنوان یکی از نخستین شروط، یک شرکت باید صورت‌های مالی‌اش شفاف باشد تا بتواند در بازار بورس پذیرش شود.
البته نباید از این مطلب غافل شویم که این نظارت‌ها محدود و نسبی است. یعنی با توجه به جایگاه شرکت‌ها و سهام، متفاوت است. به این مسئله دقت کنید که شرکت بورس و فرابورس هر یک برای پذیرش شرکت‌ها، معیارهای مختلفی دارند. یعنی فاکتورها و ملاک‌های آن‌ها با هم متفاوت است. به عنوان مثال میزان سرمایه ثبتی شرکت‌ها یا تعداد سهام آن‌ها در این دو بازار با هم فرق دارد. قضیه به این‌جا ختم نمی‌شود. حتی بازار اول و دوم بورس نیز با هم تفاوت‌هایی دارند. شرکت‌هایی که در تابلوی اصلی و فرعی بازار بورس قرار می‌گیرند، مانند هم نیستند. به عنوان مثال افشای اطلاعات و شفافیت شرکت‌ها در بازار اصلی بورس امری بسیار حساس است. اما در بازار پایه فرابورس این حساسیت در کمترین میزان است.
این حرف‌ها اما به این معنا نیست که فساد مالی در شرکت‌های بورسی کاملا محال است. وقوع تخلف در بورس ممکن است، اما کار آسانی نیست. چرا که اگر یک شرکت اختلاس کند یا فسادی انجام دهد، موجب بدنامی‌اش خواهد شد.
شرکت‌های فاسد بورسی چطور مجازات می‌شوند؟
در صورتی که در شرکت‌های بورسی فساد مالی رخ دهد، این شرکت‌ها موظف به پرداخت جریمه‌های زیادی خواهند شد. به این ترتیب این مسائل منجر به افت قیمت سهام شرکت مذکور می‌شود.
یکی از نمونه‌های مجازات مربوط به فساد مالی در شرکت‌های بورسی، اخراج شرکت به رده‌های پایین‌تر است. مثلا ممکن است شرکتی در بازار بورس فعال بوده و به دلیل نقض قوانین به فرابورس منتقل شود.
جمع‌بندی
احتمال اختلاس در شرکت‌های بورسی به دلیل نظارت‌های فراوان بسیار کم است. شرکتی که تخلف می‌کند جریمه می‌شود و متخلفان مجازات می‌شوند. هیچ شرکتی نمی‌خواهد این اتفاق برایش بیفتد. تمام شرکت‌هایی که در بورس پذیرفته می‌شوند، باید سهامی عام باشند. سرمایه‌گذاران بلافاصله پس از خرید سهام، در سود یا زیان شرکت سهیم خواهند بود. آن‌ها حتی با توجه به اندازه سهامی که خریده‌اند می‌توانند در انتخاب هیئت مدیره نیز موثر باشند.
سازمان بورس سخت‌گیری‌ها و نظارت‌های محکمی را در دستور کار قرار داده است. از این رو شرکت‌های بورسی نمی‌توانند در خصوص اطلاعات مالی به سهام‌داران دروغ بگویند. آن‌ها باید طبق مقررات سازمان عمل کنند. در غیر این صورت جریمه و مجازات خواهند شد.
