تشریح کاهش اضافه برداشت بانک ها و دلیل بازخرید اوراق توسط بانک مرکزی
مدیر اداره عملیات بازار باز بانک مرکزی کاهش اضافه برداشت بانک ها و دلیل بازخرید اوراق توسط بانک مرکزی را تشریح کرد.
به گزارش توان تحلیل، به نقل از خبرگزاری فارس، محمود نادری، مدیر اداره عملیات بازار باز بانک مرکزی با اشاره به دلیل بازخرید اوراق توسط بانک مرکزی، گفت: با توجه به افزایش ذخایر در بازار بین بانکی، بانک مرکزی علاوه بر کاهش مانده توافق بازخرید در عملیات بازار باز، در اردیبهشت امسال نسبت به فروش اوراق موجود در پرتفوی خود به ارزش ۶.۹ هزار میلیارد تومان در بازار سرمایه اقدام کرده است.
به طور کلی روند اضافه برداشت بانک‌ها و ریپوی معکوس در سال جاری نسبت به سال گذشته چگونه بوده است؟
نادری: از اسفند ماه سال قبل تاکنون باوجود کاهش حجم عملیات بازار باز، نه تنها افزایش اضافه برداشت رخ نداده است، بلکه با توجه به اقدامات انجام یافته، حجم اضافه برداشت بانک‌ها و موسسات اعتباری غیربانکی کاهش قابل ملاحظه‌ای یافته است. همچنین در دوره مزبور ریپوی معکوس (جذب ذخایر از شبکه بانکی) مورد اقدام قرار نگرفته است.
با توجه به پیش‌بینی بانک مرکزی از وضعیت نقدینگی در بازار بین بانکی، موضع عملیاتی بانک مرکزی در این هفته به مانند ماه‌های گذشته، توافق بازخرید بود، اما ارزش سفارش‌های پذیرفته شده (توافق بازخرید) ۷۵۰ هزار میلیارد ریال بوده است، این در حالی است که ارزش سفارش‌های پذیرفته شده در هفته گذشته آن ۸۳۸.۵ هزار میلیارد ریال بوده است. از نظر شما کاهش در ارزش توافق بازخرید نشانه چیست؟
نادری: حجم عملیات بازار باز از ۹۴.۵ هزار میلیارد تومان در انتهای سال گذشته به ۷۵ هزار میلیارد تومان در آخرین حراج برگزار شده (مورخ ۱۴۰۱/۰۳/۰۲) کاهش یافته است. به عبارت دیگر، میزان تزریق ذخایر از سوی بانک مرکزی حدود ۲۰ هزار میلیارد تومان کاهش داشته است.
کاهش حجم تزریق ذخایر بانک مرکزی به شبکه بانکی در قالب عملیات بازار باز به واسطه افزایش ذخایر در بازار بین بانکی و تامین نقدینگی بانک‌ها و موسسات اعتباری غیربانکی از بازار مزبور بوده است. لازم به ذکر است که با توجه به افزایش ذخایر در بازار بین بانکی، بانک مرکزی علاوه بر کاهش مانده توافق بازخرید در عملیات بازار باز، در اردیبهشت ماه سال جاری نسبت به فروش اوراق موجود در پرتفوی خود به ارزش ۶.۹ هزار میلیارد تومان در بازار سرمایه کرده است.
افزایش حجم مبادلات بازار بین بانکی ریالی
آیا این کاهش می‌تواند نشان از انضباط بیشتر بانک‌ها در تامین منابع مورد نیازشان از بازار بین بانکی داشته باشد؟
نادری: حجم مبادلات بازار بین بانکی ریالی از ۵۵ هزار میلیارد تومان در تاریخ ۱۴۰۰/۱۲/۰۲ به ۱۲۶ هزار میلیارد تومان در تاریخ ۱۴۰۱/۰۳/۰۲ افزایش یافته است. در این مدت نرخ سود موزون بازار بین بانکی نیز با حدود ۰.۳ واحد درصد افزایش از ۲۰.۳ درصد به ۲۰.۶ درصد افزایش یافته است.
این نرخ همچنان در کریدور نرخ سود قرار دارد. علت افزایش حجم مبادلات در بازار بین بانکی تزریق ذخایر توسط دولت بابت یارانه‌های معیشتی خانوارها به حساب بانک‌ها و موسسات اعتباری غیربانکی است. این امر موجب افزایش ذخایر در بازار بین بانکی و به تبع آن کاهش اتکاء بانک‌ها و موسسات اعتباری غیربانکی به منابع بانک مرکزی (ریپو و اضافه برداشت) آن‌ها شده است.
آیا این امر می‌تواند نشان از کاهش استقراض بانک‌ها از بانک مرکزی و حرکت بانک‌ها به سمت تامین منابع از طریق عملیات بازار باز و متعاقب آن کاهش سرعت خلق نقدینگی باشد؟
نادری: با توجه به رفتار مالی دولت در سال جاری که منجر به افزایش منابع در بازار بین بانکی شده است رجوع بانک‌ها به استفاده از منابع بانک مرکزی کاهش یافته است.
کاهش استفاده بانک‌ها از منابع بانک مرکزی
آیا کاهش ارزش سفارش‌های پذیرفته شده (توافق بازخرید) (۷۵۰ هزار میلیارد ریال) می‌تواند نشان از کاهش اضافه برداشت بانک‌ها در این زمینه تلقی شود؟ چرا که بانک مرکزی اخیرا سخت‌گیری‌هایی را در زمینه کنترل نقدینگی و کنترل رشد مقداری ترازنامه‌ها داشته است و در همان حالی اضافه برداشت منوط به اخذ وثیقه از بانک‌ها شده است؟ آیا این امر منجر به انضباط فعالیت شبکه بانکی در بازار بین بانکی می‌شود؟
نادری: کاهش میزان تزریق ذخایر از سوی بانک مرکزی در کنار کاهش میزان اضافه برداشت بانک‌ها و موسسات اعتباری غیربانکی نشان‌دهنده واکنش بانک مرکزی به افزایش تزریق ذخایر توسط دولت است. همچنین مجموعه اقدامات بانک مرکزی علاوه بر کاهش استقراض بانک‌ها و موسسات اعتباری غیربانکی، موجب التزام آن‌ها به رفع کمبودهای خود از بازار بین بانکی است.
در مجموع با توجه به رفتار مالی دولت در سال جاری که منجر به افزایش منابع در بازار بین بانکی شده است، رجوع بانک‌ها به استفاده از منابع بانک مرکزی کاهش یافته است.
