نقوی: تا پایان سال گواهی های سپرده بر حامل های انرژی منتشر میشود
مدیرعامل بورس انرژی از انتشار گواهی های سپرده بر حامل های انرژی گوناگون تا پایان سال خبر داد و اعلام کرد که فاز نخست بازار آتی نفتا و متانول موفقیتآمیز بود
به گزارش توان تحلیل، به نقل از خبرگزاری مهر، علی نقوی، مدیرعامل بورس انرژی با بیان اینکه گواهی سپرده حامل های انرژی و انتشار آن در بورس انرژی ایران یکی از مسائلی است که چندین سال پیگیر آن بودیم، گفت: یکی از بزرگترین موانع انتشار این اوراق بحث مالیات بر ارزش افزودهای بود که طبق تفسیر سازمان مالیاتی برای هر معامله از گواهی سپرده کالایی میتوانست تعلق بگیرد.
نقوی اظهار کرد: خوشبختانه این موضوع با پیگیریهای مستمری که توسط سازمان بورس و بورسهای کالا و انرژی انجام شد در بودجه ۱۴۰۱ رفع شد و به تصویب مجلس رسید. بر همین اساس، معاملات سپرده کالایی معاف از مالیات بر ارزش افزوده شدند.
وی ادامه داد: امسال نیز پیگیری انجام دادیم تا گواهیهای سپرده روی حاملهای انرژی گوناگون منتشر شوند. اما باید توجه داشت حاملهای انرژی پیچیدگیهای بیشتری در ذخیرهسازی، نگهداری و تحویل نسبت به سایر کالاها دارند.
تفاوت گواهیهای سپرده بر حاملهای انرژی با عرضههای فیزیکی
مدیرعامل بورس انرژی در رابطه با تفاوت این ابزار مالی با عرضههای فیزیکی مثل طرح عرضه مستقیم نفت خام که در سال ۹۸ انجام شد، بیان کرد: در عرضههای فیزیکی، حاملهای انرژی در احجام و شرایطی که در اطلاعیه عرضه اعلام میشود، عرضه میشوند و معاملات ثانویه نیز نخواهند داشت. عرضههای فیزیکی صرفاً برای تحویل در مقاصد صادراتی یا مصرف داخلی هستند.
وی افزود: در حالی که ماهیت گواهی سپرده حاملهای انرژی بر این اساس است که برای حامل انرژی سپرده شده به انبار قبضی صادر میشود و این قبض امکان معامله ثانویه دارد و حجم آن هم بهنسبت عرضه فیزیکی متفاوت است.
نقوی با بیان اینکه حجم هر گواهی میتواند خُرد باشد، توضیح داد: به عنوان مثال فرض کنید که برای هر بشکه میعانات گازی یا هر لیتر فرآورده یک گواهی صادر شود. البته چون هنوز این موضوع نهایی نشده است، نمیتوان بیش از این به جزئیات آن پرداخت. حقیقت این است که حاملهای انرژی گوناگون هستند و پیچیدگیهایی در مخازن و محلهای نگهداری دارند که با سایر کالاها متفاوت است.
مدیرعامل بورس انرژی ایران در خصوص اینکه چرا هنوز نفت خام به شکل مستمر در بورس انرژی ایران عرضه و معامله نمیشود، تصریح کرد: باید در نظر داشت که در دنیا بیش از معاملات فیزیکی نفت خام، معاملات مشتقه انجام میشود. درخصوص معاملات مشتقه باید مجموعههای تصمیمگیر سیاستی را تنظیم کنند تا ایران از طریق بورس انرژی ایران شاخص قیمتی نفت مخصوص به خود را داشته باشد.
وی با اشاره به اینکه برای انجام این مهم باید برنامه زمانبندیشدهای وجود داشته باشد، تشریح کرد: به عنوان مثال، در دوره نخست معاملات آتی بورس انرژی ایران را به میزان ۱۰ درصد در فرمولهای قیمتگذاری خود برای نفت خام لحاظ کند و سالانه این درصد را به صورت تصاعدی افزایش دهد.
این مقام مسئول اضافه کرد: لازم است که به یک برنامه زمانبندی مشخص پایبند باشد و دو الی سه سال، مبنای قیمتگذاری نفت خام را فروش بازار مشتقه بورس انرژی ایران قرار دهد. در این صورت است که بازار شکل میگیرد. ما بررسی کردهایم که در بسیاری از بورسهای انرژی معتبر دنیا که مشتقات نفت معامله میشود، نهاد متولی انرژی رابطه تنگاتنگ همکاری با بورس انرژی آن کشور دارد.
فاز نخست بازار آتی نفتا و متانول موفقیتآمیز بود
نقوی با اشاره به اینکه فاز نخست راهاندازی بازار آتی نفتا و متانول در بورس انرژی ایران که اسفند ماه سال ۱۴۰۰ انجام شد، موفقیتآمیز بوده است، گفت: بازار آتی نفتا و متانول را در فاز نخست به صورت آزماشی راهاندازی کردیم. باید توجه داشت که میان تولیدکنندگان نفتا و متانول آشنایی با بازار آتی وجود ندارد و از لحاظ مقررات نیز با محدودیتهایی مواجه هستیم.
مدیرعامل بورس انرژی خاطرنشان کرد: همچنین برخی از پالایشگاههای کشور و شرکتهای تابعه وزارت نفت بیان میکنند که اگر بر مبنای اخذ موقعیتهایی که در بورس میگیرند اقدام به خرید یا فروش کنند، ممکن است این قیمتگذاری را برخی نهادهای نظارتی تأیید نکنند. از دیگر دشواریهای پیش روی بازار آتی این است که گفته میشود محدودیتهای مقرراتی اجازه اخذ موقعیت و یا شناسایی زیان ناشی از تغییرات قیمتها را به شرکتها نمیدهد.
نقوی با بیان اینکه در حال پیگیری رفع این محدودیتها هستیم، اظهار کرد: از نظر ما مرحله آزمایشی بد نبود. البته شرکت سپردهگذاری مرکزی باید زیرساختی را آماده کند تا کارگزاریها راحتتر وارد این بازار شوند. چون محاسبه وجه تضامین در سطح مشتری باید باشد و این زیرساختها و تکنولوژی باید در شرکت سپردهگذاری مرکزی طبق دستوالعملها آماده باشد.
معامله ۴۲۷ قرارداد نفتا و متانول
وی ادامه داد: در اسفند ماه سال گذشته که این بازار را ایجاد کردیم ۴۸ قرارداد به ارزش بالغ بر ۸۰۰ میلیون تومان معامله بود و در سه ماهه نخست امسال ۴۲۷ قرارداد به ارزش ۷ میلیارد تومان مورد معامله قرار گرفت.
مدیرعامل بورس انرژی ایران با تاکید بر اینکه اگر بخواهیم موضوع مهمی مثل فروش نفت و فرآوردههای نفتی را از مسیر سنتی به مسیر شفاف و مدرن بیاوریم، نمیتوان سریع و لحظهای این کار را انجام داد، گفت: ما یک تجربه بسیار خوب در عرضه و صادرات بنزین، نفتگاز، گاز مایع و نفتا داریم. در سالهای گذشته شرکت پالایش و پخش فرآوردههای نفتی مسیر شفاف بورس را برای عرضه انتخاب کرد و موانعی که برای عرضه بورسی فرآوردهها وجود داشت را در زیرمجموعههای خود مرتفع کرد. همین اقدام سبب شد که ایران به صادرکننده بنزین تبدیل شود. اکنون نیز رویکردی که شرکت ملی نفت در یک سال اخیر و با تغییر دولت اتخاذ کرده است، رویکرد بسیار مثبتی است.
نقوی در پایان خاطرنشان کرد: در حال حاضر بحثهای گوناگونی را با دوستان شرکت ملی نفت پیش میبریم تا بتوانیم سازوکارهای بهتری را برای انجام معاملات فرآوردههای نفتی در بورس انرژی ایران داشته باشیم. با این حال رویکردی که در سال اخیر در بین الملل وزارت نفت شکل گرفته و کارگروهی که در شرکت ملی نفت ایران ایجاد کردهایم، در حال مذاکره هستیم و پیچیدگیهای کار را بررسی میکنیم. انشاءالله بعد از جمعبندی و به سرانجام رسیدن موضوع، آن را اعلام میکنیم.