معاون فناوری بانک مرکزی کارکردها و جزئیات پروژه رمزریال را تشریح کرد

معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی با تشریح کارکردهای رمزریال بانک مرکزی، اعلام کرد که این هدف از راه‌اندازی رمزریال، تبدیل اسکناس به یک موجودیت قابل برنامه‌ریزی و برنامه‌نویسی است.

به گزارش توان تحلیل، به نقل از خبرگزاری تسنیم، مهران محرمیان، معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی، ضمن تشریح کارکردهای اصلی رمزریال بانک مرکزی، گفت:‌ پول دیجیتال بانک مرکزی (central bank digital currency)  برخلاف برداشتی که در ابتدا در ذهن شنونده از آن ایجاد می‌شود، مقوله تازه‌ای به‌حساب نمی‌آید و جالب است بدانیم سال‌هاست در موارد متنوعی مانند سپرده حساب‌هایی که برای بانک‌ها نزد بانک مرکزی افتتاح می‌شود، از رمزریال بانک مرکزی استفاده می‌شود.

محرمیان اظهار کرد: اما بعد از ظهور رمزارزها و توسعه انواع توکن­ها، حوزه پول دیجیتال بانک مرکزی در ادبیات تخصصی این موضوع بسیار توسعه یافت؛ به نحوی که براساس دسته‌بندی بانک تسویه جهانی در حال حاضر حداقل چهار دسته پول دیجیتال بانک مرکزی (CBDC) قابل تفکیک و بررسی است.

وی ادامه داد: نقطه قابل ملاحظه در انواع این شکل از پول، انتشار انحصاری آن از سوی بانک‌های مرکزی است که نقطه تمایز اصلی آن‌ها با سایر توکن­های دارای انواع پشتوانه‌ای است که از سوی ناشرین خصوصی منتشر می‌شود.

معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی بیان کرد: بر این اساس بسته به اینکه پول دیجیتال منتشر شده از سوی بانک مرکزی، در قالب توکن‌های دیجیتال منتشر شود یا بر اساس حساب‌هایی که نزد بانک مرکزی افتتاح می‌شود؛ همچنین بسته به آنکه پول دیجیتال منتشر شده قرار است به صورت عمومی در اختیار کلیه کاربران قرار گیرد یا مقرر است صرفاً برای تسهیل تسویه وجوه کلان در اختیار بانک­ها و موسسات مالی و اعتباری باشد، یکی از چهار گونه متفاوت پول دیجیتال بانک مرکزی خلق خواهدشد.

قابلیت برنامه‌پذیری رمزپول بانک مرکزی

محرمیان تصریح کرد: بر این اساس، در کشورهایی که مهم‌ترین نیازمندی تسهیل پرداخت­های خرد و تنوع بخشی به این بخش از پرداخت­ها است، انتشار پول دیجیتال از سوی بانک مرکزی به صورت توکنایز شده و عرضه عمومی آن برای به کارگیری توسط کلیه اقشار جامعه است که به این شکل از پول دیجیتال بانک مرکزی، رمزپول بانک مرکزی یا CBCC اتلاق می‌شود. نکته قابل توجه در خصوص این شکل از پول دیجیتال، قابلیت برنامه‌پذیری آن است.

وی اضافه کرد: در واقع بعد از رواج رمزارزها و کریپتوکارنسی‌ها، با توجه به توکن بودن این دارایی‌ها (علاوه بر اینکه دیجیتال هستند به صورت رمزشده در قالب توکن‌های دیجیتال صادر می‌شوند)، ظرفیت بسیار مهمی در این حوزه فعال شد که می‌توان از آن به عنوان ظرفیت «پول برنامه‌پذیر» یا «دارای ظرفیت قراردادهای هوشمند» تعبیر کرد؛ گرچه این امکان در پول دیجیتال عادی نیز وجود دارد اما با توجه به هزینه بسیار بالای پیاده‌سازی و اجرا، عملا تحقق آن با چالش روبه‌رو است.

هدف بانک مرکزی از انتشار پول دیجیتال

محرمیان خاطرنشان کرد: از این رو یکی از اهداف اصلی که بانک‌های مرکزی در انتشار پول دیجیتال دنبال می‌کنند، ایجاد و دسترسی به پول توکنایز شده یا همان (central bank crypto currency) است تا امکان استفاده از ظرفیت قراردادهای هوشمند که قابلیت برنامه‌پذیری پول را فراهم می‌کنند، میسر شود.

وی ادامه داد: بدیهی است که هزینه اجرای این مدل، به مراتب پایین‌تر از زمانی است که  بخواهیم این امکان را در پول دیجیتال عادی که امروز هم از آن استفاده می شود، فعال کنیم.

معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی بیان کرد: از این واقعیت اما نباید غافل بود که این پول برنامه‌پذیر، خود شمشیری دولبه است اما به هرحال تصور فضای فناوری‌های مالی آینده بدون امکان برنامه‌پذیری پول تقریبا غیر ممکن است؛ خصوصا اینکه امروزه مفاهیمی همچون Decentralized finance در حال تولد است که اساسا مبتنی بر تمرکززدایی است و قطعا لازمه بقا در این فضا در اختیار داشتن پول توکنایز شده برای پاسخگویی به نیازهای چنین محیطی است.

محرمیان تصریح کرد: بدیهی است بانک‌های مرکزی باید بتوانند بعد از توسعه ظرفیت قراردادهای هوشمند در فضای کسب و کار، راهکار و  پاسخ مناسب به نیاز فعالان در این عرصه ارائه دهند؛ چرا که در غیر این صورت به اعتقاد عده‌ای، همان طور که در حال حاضر نیز شاهد آن هستیم، شبکه‌های رمزدارایی‌های جهان‌روا نظیر «اتریوم» این نیاز کاربران مالی را پاسخ می‌دهند، از همین رهگذر بانک‌های مرکزی به تدریج حاکمیت پولی را از دست خواهند داد.

نقش مهم رمزریال بانک مرکزی در ایجاد نقطه تعادل

وی خاطرنشان کرد: البته در پاسخ به این احتمال باید تدابیر بانک‌های مرکزی را خاطر نشان کرد؛ چرا که با اقداماتی که بانک‌های مرکزی دنیا در حال انجام آن هستند، آنچه متصور است این است که به نقطه تعادلی خواهیم رسید و اصولا رمز پول‌های بانک‌های مرکزی نقش مهمی در ایجاد چنین نقطه تعادلی خواهند داشت.

معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی توضیح داد: از سوی دیگر، اگرچه قابلیت‌های فراوان دیگری نیز در مفهوم پول دیجیتال بانک مرکزی مستتر است اما دستیابی به این قابلیت‌ها هیچگاه هدف اصلی نبوده‌اند؛ به عنوان مثال اینکه با انتشار پول دیجیتال، پرداخت یارانه هدفمندتر صورت پذیرد، اگرچه دستاورد جذابی است اما  هدف اصلی بانک‌های مرکزی، ریل‌گذاری برای اقتصاد دیجیتال و فعال کردن ظرفیت قراردادهای هوشمند از این مسیر است.

پول دیجیتال توکنایز شده؛ ابزار مناسب مدیریت نقدینگی

محرمیان بیان کرد: پول دیجیتال توکنایز شده با توجه به هزینه‌های کمتری که دارد، ابزار بسیار مناسبی برای مدیریت نقدینگی توسط بانک‌ها و البته ابزار کاربردی بسیار مطلوبی برای پرداخت‌های خرد است؛ بنابراین باید توجه داشته باشیم که در مورد «رمزریال» بانک مرکزی ایران نیز اساسا هدف‌گذاری بر مبنای حذف بانک‌ها در مسیر تعاملات مالی و تراکنشی نبوده است؛ چرا که بانک‌ها جزء جدایی‌ناپذیر تراکنش‌ها هستند.

وی تاکید کرد: در واقع نقش اصلی بانک‌ها در رمزریال علاوه بر اینکه در فضای توزیع شدگی تایید تراکنش‌ها مشارکت دارند، توسعه قراردادهای هوشمند است که متاسفانه این مهم‌ترین ویژگی ناآگاهانه یا تعمدا از سوی منتقدان مورد غفلت واقع شده است؛ در حالی که این بزرگ‌ترین و مهم‌ترین ظرفیتی است که در این فرآیند برای بانک‌ها دیده شده تا از این طریق، خدمتی ارزنده را در اختیار فضای کسب و کار قرار دهند و به نوعی قراردادهای هوشمند را در فضای اقتصاد توسعه بخشند.