آشنایی با بازار اوراق قرضه

آشنایی با اوراق قرضه

برای بسیاری از فعالان بازار ارز بخصوص کسانی که به روش های فاندامنتال اهمیت بیشتری می دهند اطلاع و آگاهی از بازار اوراق قرضه اهمیتی دو چندان دارد چرا که بازار سهام و بازدهی اوراق قرضه رابطه ای معکوس داشته و این رابطه به وسیله نرخ بهره فدرال امریکا تعیین و تنظیم می شود. در این مقاله سعی می گردد تا تصویری کلی و روشن از بازار اوراق قرضه در امریکا نشان داده شود:

ورقه قرضه (‌Bond) یک سند بدهی است.زمانیکه شما یک ورقه قرضه می خرید در واقع شما پولتان را به دولت ،شهرداري ،يك شركت سهامي،موسسات فدرال يا ديگر موسساتي كه بعنوان منتشر كننده شناخته شده اند ، قرض مي دهيد و در ازاي اين وام ، ناشران اوراق قرضه متعهد به پرداخت بهره اي مشخص در طول زمان اوراق قرضه و همچنين اصل آن در زمان سررسيد مي باشند در اين ميان انواع اوراق قرضه اي كه شما مي توانيد انتخاب كنيد عبارتند از:اوراق قرضه دولتي امريكا ، اوراق قرضه شهرداري ها ، اوراق قرضه شركتها ،اوراق قرضه با پشتوانه دارايي يا رهني ، اوراق قرضه موسسات فدرال و اوراق قرضه دولت هاي خارجي.

نکته :اوراق قرضه در کشور آمریکا بنام BOND در کشور آلمان بنام BUND و در کشور انگلیس بنام GILT شناخته می شود.

انواع اوراق قرضه و ناشران آن:

اوراق قرضه خزانه داري امريكا(U.S. Treasury ):زمانیکه هزینه های دولت فدرال امریکا از مالیات هاي دریافتی بیشتر می شود جبران این کسری توسط انتشار اوراق خزانه داری امریکا صورت می پذیرد.اين اوراق خود به سه دسته تقسيم مي شوند:

• اوراق خزانه (T-bills): در سررسیدهای چند روزه تا 52 هفته ای منتشر می شوند و معمولا با كسر (تخفيف) فروخته مي شوند و اختلاف آن با مبلغ اسمي معرف بهره آن مي باشد.
• اسناد خزانه (T-notes): در سررسیدهای 2 ، 3 ،5 ، 7 و 10 سال منتشر مي شوند و بهره آن در هر 6 ماه پرداخت مي گردد.قیمت این اوراق در حراج ممکن است با صرف ، كسر و يا همان ارزش اسمي فروخته شود.
• اوراق قرضه خزانه(T-bonds): معمولا در سررسيد 30 ساله منتشر مي گردد و بهره آن نيز هر 6 ماه پرداخت مي گردد.قیمت این اوراق در حراج ممکن است با صرف ، كسر و يا همان ارزش اسمي فروخته شود.

نوع خاص ديگري از اوراق قرضه نيز توسط دولت امريكا منتشر مي شود كه بنام اوراق قرضه ضد تورم (TIPS)شناخته مي شود سررسيد اين نوع اوراق 5 ، 10 و 20 ساله مي باشد كه بهره آن هر 6 ماه يكبار پرداخت مي گردد . اصل مبلغ با توجه به نرخ بهره در هر سال اصلاح مي گردد.

نكته جالب در مورد اين اوراق اين است كه تمامي آنها به صورت الكترونيكي بوده و همانند روش فيزيكي يا كاغذي مانند اوراق مشاركتي كه در داخل ايران منتشر مي شود نمي باشد.

حداقل خريد اين اوراق در امريكا 100دلار و حداکثر آن 5 میلیون دلار می باشد.از مزایای این اوراق عاری از ریسک بودن آنها می باشد. قیمت این اوراق بر مبنای عدد 100 و با 6 رقم اعشار نشان داده می شود برای آگاهی از چگونگی فروش این اوراق با صرف یا کسر به جدول زیر توجه کنید:

شرایط	نوع اوراق	بازده در حراج	نرخ بهره	قیمت	توضیح
با تخفیف	30-year bond	4.35%	4.25%	98.333317	Below par price required to equate to 4.35% yield
با صرف	30-year bond	3.99%	4.25%	104.511963	Above par price required to equate to 3.99% yield

اوراق قرضه شهرداری(Municipal Securities): بیش از 50هزار ايالت ،دولت محلی و آژانس هاي وابسته به آنها در امريكا وجود دارند كه جهت ساخت ، بهبود و تعميرات مدارس ، خيابانها ، بزرگراهها،بيمارستانها ، پل ها ،خانه هاي ارزان قيمت،سيستم آب و فاضلاب،بنادر ، فرودگاهها و بسياري ديگر از مكان هاي عمومي اقدام به انتشار اوراق قرضه و تدارك وجوه مي نمايند.

از مزایای این اوراق معافیت مالیاتی آنها می باشد.

اوراق قرضه شركتها(Corporate Bond ):این اوراق توسط شرکتها براي افزايش سرمايه جهت تامین مالی در امکانات ، تجهيزات ،تحقيق ، توسعه،تكنولوژي هاي جديد و توسعه عمومي تجارت منتشر مي شوند.

از مزایای این اوراق بالاتر بودن نرخ بهره آن نسبت به اوراق قرضه دولتی می باشد.

ابزارهاي بازار پول(Money Market Instruments):اغلب اوراق قرضه جهت تامین مالی پروژه های بلند مدت منتشر می شوند چنانچه این اوراق به صورت کوتاه مدت انتشار یابد تحت عناوین زیر قرار می گیرند:

• برات های تضمین شده بانکی( bankers acceptances)
• اوراق تجاری(commercial paper)
• گواهی های سپرده(certificates of deposit ) یا همان CDs ها

اوراق قرضه با پشتوانه رهنی (Mortgage-backed securities )یا MBS:این اوراق توسط موسسات دولتی مانند  Ginnie Mae یا موسسات مورد حمايت دولت مانند  Fannie Mae و Freddie Mac منتشر مي شوند در واقع اين موسسات اين اوراق را به پشتوانه مجموعه از وام هاي رهني بخش مسكن(كه ممكن است اين وام ها را خود داده باشند يا آنها را از ديگر بانكها خريده باشند) كه در ترازنامه خود دارند منتشر مي كنند (فرایند تبدیل وام به اوراق قرضه یا securitizing)و پس از فروش آنها به سرمايه گذاران وجوه حاصله را مجددا وارد چرخه پرداخت وام مسكن مي كنند .در واقع با اين اقدام وجوه لازم جهت پرداخت به متقاضيان وام مسكن فراهم مي گردد.

از مزاياي خريد اين اوراق بازگشت قسمتي اصل و فرع آن در پايان
هر ماه مي باشد در حاليكه در ساير اوراق قرضه اصل مبلغ فقط در سررسيد قابل دريافت است.

اوراق قرضه با پشتوانه دارايي (Asset-Backed Securities) یا ABS:فرایند وجودی اين اوراق همانند MBS است با این تفاوت که به جاری پشتوانه “رهن يا وام مسكن”از دارایی های دیگری از قبیل بدهی کارت اعتباری،وام هاي پرداختي بابت خودرو،وام هاي پرداختي بابت لوازم منزل،ليزينگ تجهيزات،حسابهاي دريافتني ،وام هاي پرداختي به موسسات تجاري كوچك و ساير وام ها استفاده مي شود.ناشران اين اوراق موسسات مي باشند.

اعتبار اوراق قرضه:

در امریکا سه شرکت وجود دارند که اوراق قرضه را درجه بندی می کنند و به اصطلاح به آنها اعتبار می دهند.این سه شرکت عبارتند از Moody’s Investor Service، Standard and Poor’s Ratings Servicesو Fitch IBCA .بطور كلي رابطه اعتبار اوراق قرضه با نرخ بهره آن رابطه ای معکوس است یعنی هر چه اعتبار اوراق قرضه بیشتر باشد نرخ بهره آن کمتر است و بالعکس. جدول زیر شامل علائم مورد استفاده برای اعتبار دهی می باشد:

FITCH	S & P	MOODY’S	اعتبار ریسک
AAA	AAA	Aaa	رتبه اول
AA	AA	Aa	عالی
A	A	A	بالاتر از متوسط
BBB	BBB	Baa	پایین تر از متوسط
BB	BB	Ba	دارای ریسک
B, CCC, CC, C	B, CCC, CC, C	B, Caa	بسیار ریسکی
DDD, DD, D	D	Ca, C	نکول در سررسید

قیمت اوراق قرضه :

برای برای آگاهی از قیمت انواع اوراق قرضه می توانید به سایت بلومبرگ مراجعه کنید.

دلایل افزایش و کاهش در بازدهی اوراق قرضه خزانه داری:

دلایل افزایش نرخ بازدهی

·        فروش اوراق قرضه بعلت خريد سهام و دارايي هاي پر ريسك (ریسک پذیری)

·        فروش اوراق قرضه بخاطر انتظارات تورمی

·        پیش بینی افزايش نرخ بهره توسط بانك مركزي (سیاست انقباضی)

دلایل کاهش نرخ بازدهی

•  خرید اوراق قرضه بعلت شرایط ریسک گریزی
• پیش بینی کاهش نرخ بهره بانک مرکزی (سیاست انبساطی)