مروری بر گزارشگری شرکتهای کشاورزی و دامپروری
مروری بر گزارشگری شرکتهای کشاورزی و دامپروری
گزارشگری شرکتهای کشاوری بدلیل داشتن احشام و درختان که به نوعی دارایی های زنده محسوب می شوند با شرکتهای تولیدی متفاوت هست . این شرکتها مشمول استاندارد حسابداری شماره 26 هستند.
🔺در ترازنامه دو سرفصل جدید در مورد این شرکتها داریم :
1)طبقه دارایی های غیر جاری – دارایی های زیستی مولد : دام های شیری ، مرغ های تخم گذار ، درختان میوه
2)طبقه دارایی های جاری – دارایی های زیستی غیر مولد : یا بعنوان دارایی زیستی به فروش می روند ( مانند گاو های گوشتی ، ماهی پرورشی) و یا بعنوان محصولات کشاورزی برداشت می شوند ( مانند گندم و ذرت).
▪️در مورد دارایی های زیستی مولد همانند سایر دارایی های ثابت رفتار می شود یعنی به قیمت تمام شده ثبت و هر ساله مستهلک می شوند .
دارایی های زیستی مولد همانند دارایی های ثابت در دو طبقه عادی و در جریان طی جدولی گزارش می شوند .طبقه عادی شامل گاو های بالغ و شیرده و درختان مثمر و طبقه ی در جریان شامل گوساله های ماده ( یا تلیسه) و نهال درختان میوه هستند. زماینکه گوساله ها به مرحله زایش و شیردهی رسیدند و یا درختان به مرحله میوه دهی رسیدند به طبقه عادی منتقل و مستهلک می شوند.
👈 دام های گاو شیری معمولا 3 سال و درختان میوه 15 ساله مستهلک می شوند.
👈گوساله های نر ( چون مولد نیستند) برای پرورش گوشت و فروش آن به سرفصل دارایی های غیر مولد منتقل می شوند.
▪️در مورد دارایی های زیستی غیر مولد موضوع قدری پیچیده تر است . طبق استاندارد محصولات که به مرحله برداشت می رسند در زمان برداشت کاری به هزینه های که انجام دادیم نداریم ( یعنی کاری به قیمت تمام شده نداریم) بلکه ارزش بازار (در اصلاح حسابداری ارزش منصفانه گفته می شود) محصولات را ملاک قرار داده و تفاوت با تمام شده را سود شناسایی می کنیم ( حتی اگر محصول را نفروخته باشیم) .
به همین دلیل است که در صورت سود و زیان سرفصلی با عنوان ارزش منصفانه تولیدات کشاورزی و دامپروری داریم . این سرفصل در واقع کل تولیدات سال (یا دوره ) است که به ارزش روز نشان داده شده .
🔺در صورت سود و زیان سه سرفصل جدید داریم :
1) ارزش منصفانه تولیدات کشاورزی و دامپروری : قبلا توضیح دادیم که همان ارزش روز تمامی تولیدات سال (یا دوره مورد گزارش) است . صرف نظر از اینکه این محصول فروش رفته باشد یا نه .
👈یکی از مزایایی استاندارد این است که کل تولیدات را به ارزش روز منعکس می کند و اگر موجودی فروش نرفته در پایان سال داشته باشیم به ارزش روز گزارش و سود آن در همان سال شناسایی و به سال بعد منتقل نمی شود . از این نظر شرکتهای کشاورزی از لحاظ گزارش دهی در شرایط تورمی شرایط بسیار بهتری نسبت به سایر شرکت های تولیدی دارند. ( بطور مثال شرکهای معدنی مانند مس و روی ممکن است احجام زیادی از محصولات تولیدی را به سال بعد منتقل کنند)
2)خالص ارزش منصفانه دارایی های زیستی غیر مولد : معمولا محصولات کشاورزی عمر بسیار کوتاهی دارند و به سال بعد منتقل نمی شود اما ممکن است محصولات دامی ( مانند گوساله های نر) برای پرورش بیشتر به عنوان موجودی به سال بعد منتقل شود . فرض کنید گوساله های نر طی سه سال هر سال به سال بعد منتقل شوند ما به التفاوت ارزش روز گوساله ها نسبت به مبلغ قبلی که در دفاتر ثبت شده در صورت سود زیان تحت سرفصل یاد شده گزارش می شوند.
3) بهای تمام شده انتسابی : زمانی که محصولات فروخته می شوند به قیمت روز تاریخ فروش ثبت می شوند . بنابراین قیمت بازار ( منصفانه ) قبلی که در دفاتر ثبت شده بعنوان رقم کاهنده از فروش در صورت سود و زیان نشان داده می شود. این ارزش منصفانه که در زمان برداشت محصول ثبت شده بود با عنوان بهای تمام شده انتسابی شناخته می شود.
👈 معمولا مابه التفاوت فروش و بهای تمام شده انتسابی ، اعداد با اهمیتی نیست زیرا هر دو به نوعی ارزش بازار محصولات فروخته شده را نشان می دهند (یکی در زمان برداشت مثلا شهریور ماه و دیگری در زمان فروش مثلا آبان ماه) . اگه فرض بگیریم که در یک اقتصاد تورم اصلا وجود نداشته باشد ( تورم صفر) مبلغ فروش برابر با مبلغ بهای تمام شده انتسابی خواهد بود.
97/12/03