تحلیل بنیادی دی – بانک دی

بانک دی

بانک دی در سال 1389 توسط بنیاد شهید تاسیس شد. – الان هم بیشتر سهامداران (حقیقی و حقوقی) وابسته به بنیاد شهید هستند. – سرمایه ثبت شده 640 میلیارد تومن – ارزش بازار حدود 775 میلیارد تومن – تعداد شعب فعال 80 شعبه – تعداد پرسنل 1043 نفر – چند سال اول خوب کار می کرد اما سه سال هست که زیان سنگین می ده.- بورس تا آخر تیر 98 به بانک فرصت داده تا از ماده 141 در بیاد و الا میره بازار پایه

بررسی ترازنامه بانک دی

در تاریخ شهریور 97
این دفعه اول از بدهی ها شروع می کنیم
▪️جمع بدهی ها 29660 میلیارد تومن عمدتا شامل :
سپرده های مدت دار 20197 ملیارد تومن معادل 68درصد جمع کل بدهی ها
بدهی به بانکها 7765 میلیارد تومن معادل 26 درصد جمع کل بدهی ها
👌نکته : اضافه برداشت بانکی 2944 میلیارد تومن داره که بانک مرکزی فشار زیادی میاره که زودتر تسویه کنه.
▪️جمع کل دارایی ها 23683 میلیارد تومن عمدتا شامل :
تسهیلات اعطایی 8508 میلیارد تومن معادل 36 درصد جمع کل دارایی ها
سرمایه گذاری 3598 میلیارد تومن معادل 15 درصد جمع کل دارایی ها
طلب از شرکتهای فرعی و وابسته 4191 میلیارد تومن معادل 17.6 درصد جمع کل دارایی ها
دارایی های ثابت 1371 میلیارد تومن معادل 5.7 درصد جمع کل دارایی ها
سپرده قانونی 2528 میلیارد تومن معادل 10.6 درصد جمع کل دارایی ها
👌چندتا نکته:
1) منهای تسهیلات اعطایی بقیه دارایی ها دارایی ها سمی (فریز شده) هست .درآمد زیادی برای بانک نداره . همین عامل باعث شده بانک به زیان دهی بیافته.
2) بانک تو اعتبار سنجی مشتریان قبل اعطای وام خیلی خیلی ضعیف عمل کرده .تو چند سال اخیر خیلی از وام ها سوخت شده و رفته به زیان انباشته اما با این وجود هنوز هم 54 درصد مانده وام ها طبق آخرین صورتهای مالی معوق و سررسید گذشته هستند. (یعنی از اون 8508 میلیارد تومن مبلغ 4600 میلیارد تومنش مشکل دار هستند) و نکته سیاه ماجرا اینکه بانک بابت وثیقه این وام ها (65 درصدشون)فقط چک و سفته گرفته .یعنی احتمال سوخت بسیار بالاست.
3)از مبلغ سرمایه گذاری ها بیشترش مربوط به برق دماوند هست .با بهای تمام شده 3249 میلیارد تومن . که متاسفانه با بلایی که دولت سر برقی ها آورده سالی بیشتر از 300 میلیارد تومن سود نمی سازه.(سالهای قبل بیشتر بود)
4)طلب از شرکتهای تابعه هم عمدش مال برق دماوند هست.حدودا 2550 میلیارد تومن.
5)بانک حدودا 900 میلیارد تومن املاک تملیک شده (قبلا وثیقه بودن) که بیش از دو سال از تملیک شون گذشته ولی نتونسته واگذار کنه.(خیلی هاشون مشکل سند دارن و فروش شون زمان بر هست)
6)بانک یه شرکت زیر مجموعه داره به اسم توسعه دیدار ایرانیان که تو کار خرید و فروش املاک هست. سرمایه گذاری بانک تو اون شرکت 5 میلیارد تومنه ولی جمع املاک اون بالای 3200 میلیارد تومن . بعدا راجع به این شرکت صحبت می کنیم.
7)بانک شدیدا از طرف بانک مرکزی تحت فشاره که دارایی های اضافه رو واگذار کنه .(قرار بود تا آخر مهر ماه تکلیف روشن بشه که هنوز در جریان هست)
👈👈خلاصه اینکه دخل و خرج بانک باهم نمی خونه از یه طرف سود سپرده گذار رو باید سر وقت به حسابش واریز کنه از طرف دیگه سود ناچیزی در میاره که اونم بی کیفیت هست.(سود بی کیفیت یعنی سودی که مبنای نقدینگی نداره)
▪️ارزش ویژه مبلغ 5977 میلیارد تومن منفی شامل سرمایه 640 و زیان انباشته منفی 6733 میلیارد تومن
👌نکته : زیان انباشته بانک بیش از 10 برابر سرمایه شده – فقط دو راه مونده افزایش سرمایه یا انحلال.طبق نامه شفاف سازی بانک قصد داره از محل فروش دارایی ها (نیروگاه دماوند) و یا تجدید ارزیابی این موضوع رو رفع کنه.

بررسی صورت سود و زیان بانک دی

همانطور که در بررسی ترازنامه اشاره شد دارایی ها اغلب سمی بوده و درآمد حاصله کفاف هزینه سود سپرده ها رو نمی ده.این اتفاق طی دو سال اخیر که بانک مرکزی قوانین سختگیرانه وضع کرده بوجود اومده و متاسفانه وضعیت رو به وخامت هست.
▪️سود پرداختی به سپرده گذاران : سال 95 مبلغ 1350 ، سال 96 مبلغ 4662 ، 6 ماهه سال 97 مبلغ 2579 میلیارد تومن .
👌بانک اجبارا باید سود رو پرداخت کنه تا سپرده گذار رو از دست نده.بخاطر همین موضوع با تمدید سپرده ها مبلغ سود بطور مرکب افزایش پیدا می کنه.سود سال 97 احتمالا 10 درصد بیشتر از سال 96 میشه.
▪️درآمد حاصل از سرمایه گذاری ها: سال 95 مبلغ 2736 ، سال 96 مبلغ 1976 ، 6 ماهه سال 97 مبلغ 684 میلیارد تومن .
👌کاملا مشخصه که روند نزولیه . اگه درآمد 6 ماهه سال 97 ضرب در دو کنیم حتی به سال 96 هم نمی رسه.این یعنی بزرگتر شدن زیان.
▪️دو آیتم بالا رو اگه از هم کم کنیم میشه زیان یا سود بانک برای هر سال : سال 95 مبلغ 949 ، سال 96 مبلغ 2685 و 6 ماهه 97 مبلغ 1895 میلیارد تومن. احتمالا سال 97 زیان 1.4 برابر سال 96 میشه.
👌دقت داشته باشید که این زیان مربوط به عملیات بانکی هست.که به اصطلاح مشاع گفته میشه. در واقع سپرده گذار هم تو این زیان شریک هست ولی طبق عرف هیچ بانکی زیان رو به سپرده گذار منتقل نمی کنه. (یعنی زیان فقط به سهامدار می رسه).
▪️متاسفانه در آمار 9 ماهه ،بانک مبلغ 4241 میلیاردتومن هزینه سود داده ولی فقط 825 میلیارد تومن درآمد داشته . بعبارتی زیان عملیات بانکی در نه ماهه شده 3416 میلیارد تومن😔
▪️زیان خالص : سال 95 مبلغ 1350 ، سال 96 مبلغ 3088 ، 6 ماهه 97 مبلغ 2362 میلیارد تومن . که با توجه زیان بانکی 9 ماهه احتمالا برای سال 97 مبلغ 5000 میلیارد تومن زیان می سازه.(حدودا سهمی 780 تومن زیان )
🔴 خب وضعیت بانک بحرانی تر از اونی هست که فکرش رو می کردیم .زمان کاملا به ضرر بانک جلو می ره .هر ثانیه تعلل در تصمیم گیری حتی آخرین فرصت ها رو هم از بین می بره.

بررسی سناریو های مختلف بانک برای خروج از بحران

1) افزایش سرمایه از محل آورده
2)فروش دارایی های غیر مولد و پوشش زیان
3) تجدید ارزیابی دارایی ها و افزایش سرمایه
4) ترکیبی از سه سناریوری فوق
5) انحلال بانک یا ادغام در بانک دیگر

▪️افزایش سرمایه از محل آورده : خودتون فکرش رو بکنید کدوم سهامدار حاضره از دوباره هر سهم 100 تومن (600 درصد یعنی 600 تومن) پول زبون بسته رو بده دست مدیران بانک .بنابراین وقوع این روش به تنهایی احتمالش نزدیک به صفر هست.
▪️فروش دارایی های غیر مولد: بهترین روش هست . به شرطی که دارایی ها فروش بره و نقد بشه.تاکید مدیران بانک رو این روش هست .
👌نکته: فروش دارایی به ارزش روز منجر به سود میشه . سود حاصله زیان انباشته رو کم یا از بین می بره . بنابراین در این صورت افزایش سرمایه نخواهیم داشت.بنابراین برای قیمت سهام جذابیتی نداره.
▪️تجدید ارزیابی دارایی ها :کوتاه مدت امکان داره بانک از ماده 141 خارج بشه . ولی به سرعت زیان انباشته بالاتر میره . با تجدید ارزیابی نقدینگی وارد بانک نمیشه . فقط ثبت های حسابداری هست که تو دفاتر اوضاع رو درست می کنن. بنابراین این روش ظاهر خوبی داره و باطنا تاثیری در فعالیت نداره.
👌نکته: بعد از تجدید ارزیابی مازاد الزاما بایستی به سرمایه منتقل بشه.بنابراین فقط در این صورت هست که قیمت سهام در بازار بورس جذاب میشه.
و نکته بعدی اینکه در این روش زیان انباشته همچنان در حقوق صاحبان سهام هست . و اگر هنوز بیشتر از نصف سرمایه باشه معنیش اینکه شرکت هنوز مشمول ماده 141 هست.بنابراین سرمایه باید دو برابر زیان انباشته بالا بره تا از ماده 141 خارج بشه . یعنی حداقل 2000 درصد.
👌توضیح : افزایش سرمایه موجب رقیق شدن سهام شرکت‌ها (کاهش EPS هرسهم) می‌شود و کاهش قیمت سهم را به دنبال دارد (که با افزایش تعداد سهام سهامداران قبلی تاثیری در ثروت سهامدار ندارد). اما کاهش قیمت بازار سهام از نظر روانی موثر است. مطابق نظریات علم مالی رفتاری، موجب خطای سهامداران و ناهماهنگی شناختی می‌شود، به این معنا که باوجود عدم تغییر در ارزش شرکت به دلیل پایین آمدن قیمت بازاری، سهامداران دچار خطا شده و سهام را ارزان تصور می‌کنند.
▪️روش ترکیبی : احتمال وقوع این روش زیاده. ممکنه بخشی از دارایی ها(املاک) فروش بره .زمین های نیروگاه(193 هکتار) تجدید ارزیابی بشه . و با بازارگردانی سهام در بورس ، قیمت سهام افزایش داده بشه تا انگیزه سرمایه گذاری (20 تا نهایتا 50 درصد )از محل آورده توجیه پذیر بشه.
▪️انحلال بانک یا ادغام : تا به الان هیچ بانکی منحل نشده و بحث ادغام هم یک فرآیند طولانی هست به عمر حیات این بانک قد نمی ده.بنابراین وقوع این گزینه رد میشه.

👈تا اینجای کار ارزیابی و فروش دارایی ها گزینه مشترک راه حل های احتمالی هست . بنابراین مجبوریم دارایی های بانک رو بررسی کنیم.

بررسی دارایی های بانک دی

دارایی های بانک به دو دسته بزرگ تقسیم میشه : 1- پرتفوی سهام 2- املاک
1) پرتفوی سهام شامل سه شرکت برق دماوند ، سرمایه گذاری بوعلی ، بیمه دی و سبد خرد سهام.جمعا بهای تمام شده 3500 میلیارد تومن.
2) املاک بانک عمدتا تو شرکتهای تابعه (توسعه دیدار ایرانیان) متمرکز شده .جمعا 3800 میلیارد تومن .

نیروگاه دماوند

🔸بزرگترین نیروگاه سیکل ترکیبی (گاز و بخار) در ایران و خاورمیانه -12 واحد گاز و 6 واحد بخار- سال 91 به بهره برداری کامل رسید . با ظرفیت 2500 مگاوات برق- بیش از 4 درصد برق کشور رو تامین می کنه- از آنجایی که تازه ساخت هست راندمان نزدیک 50 درصد داره (سایرین 40 درصد).

🔸سهام نیروگاه از سال 89 تا 91 طی سه مرحله از طرف دولت بابت رد دیون به بنیاد شهید به مبلغ 800 میلیارد تومن واگذار میشه. قیمت واگذاری مهم نیست چون همون موقع هم خیلی ها به این موضوع اعتراض کردن که این قیمت یعنی مفت واگذار شد. به هر حال توافقی بود که بنیاد شهید شده بود.
🔸اول قرار بود نیروگاه فروخته شود و منابع به ایثارگران پرداخت ولی بعدا تصمیم گرفته شد سهام به بانک دی فروخته و سهام بانک دی به ایثارگران داده شود.این شد که نیروگاه در سال 94 به مبلغ 3200 میلیارد تومن (نقد و اقساط) به بانک دی واگذار شد.
🔸در حال حاضر بهای تمام شده نیروگاه در دفاتر بانک مبلغ 3250 میلیارد تومن هست .ارزش بازار دماوند در بورس 4300 میلیارد تومن که به مدد حمایت بانک دی از شهریور 97 به این رقم رسیده.(شهریور 2200 میلیارد تومن بود)
🔸طبق گفته بانک سال 96 نیروگاه مبلغ 13.000 میلیارد تومن ارزیابی کارشناسی قیمت شده.
🔸طبق اسناد ساخت ، نیروگاه با مبلغ 2 میلیارد یورو ساخته شده .با نرخ یورو نیما (حدودا 9500 تومن ) به ارزش جایگزینی 19000 میلیارد تومن می رسیم.
🔸سود سالانه نیروگاه 300 میلیاردتومن. با توجه به ارزش جایگزینی می شه نتیجه گرفت برای خریدار خصوصی نمی صرفه 13000 میلیارد تومن سرمایه گذاری کنه سالی 300 میلیارد سود بگیره. (زیر 3 درصد در سال). حتی با ارزش روز بورس هم میشه سالی 7 درصد.( ضمن اینکه گرفتاری های خودش رو هم داره مثل نسیه فروشی برق به دولت ، بیمه ، مالیات ، مسائل کارگری و …. )
🔸خلاصه اینکه اگه کسی پیدا بشه این 13000 میلیارد تومن رو هم داشته باشه اگه پا پیش بزاره اول دستگیر و بازداشت بعد یک ماه هم به جرم سلطان برق اعدام میشه😃😃.
🔸گزینه خریدار خارجی هم کلا رد میشه . به لحاظ امنیتی 30 درصد برق تهران دست خارجی ها باشه .اصلا و ابدا 😜😜.
🔸شاید یه ارگان داخلی (اونم دولتی یا وابسته به دولت) بصورت شرایط 10 درصد نقد 90 درصد اقساط این نیروگاه رو دستوری بخره .
👈نکته مهم: خب کاری به اینکه کی و چطوری نیروگاه رو می خره نداریم . فرض رو می زاریم این کار باید انجام بشه و میشه.
اگه بین سه تا نرخی که داریم (یعنی 19 و 13 و 4.3 هزار میلیارد تومن) میانگین بگیریم میشه 12100 میلیارد تومن.فرض می گیریم این عدد ارزش معامله نیروگاه باشه .
ارزش فروش 12100 میلیارد تومن
بهای تمام شده 3250 میلیارد تومن
مازاد 8850 میلیارد تومن
♣️این عدد کل زیان انباشته رو در مقطع فعلی پوشش میده .اگر به صورت نقد هم که باشه بانک کاملا متحول میشه.فقط نکتش اینکه این مازاد بعنوان سود شناسایی میشه و کاهنده زیان انباشته هست .بنابراین موضوع افزایش سرمایه چند برابری منتفی میشه.(فقط به اندازه مازاد سود بر زیان انباشته می تونه افزایش سرمایه بده).
👌نکته: همانطور که قبلا هم گفتیم فقط از روش تجدید ارزیابی هست که سرمایه افزایش پیدا می کنه و باعث جذابیت قیمت سهام میشه.

املاک توسعه دیدار ایرانیان

صد درصد سهام توسعه دیدار برای بانک دی هست . سرمایه ثبت شده 5 میلیارد تومن – سال 96 حدودا 200 میلیارد تومن سود داشته . برای اساس ترازنامه تلفیقی جمع املاک شرکت بالغ بر 3200 میلیارد تومن در پایان سال 1396 بوده . طبق آگهی مزایده شرکت ، بخشی از املاک مازاد در شهریور 97 به مبلغ 2350 میلیارد تومن آگهی شده. از آنجایی که ترازنامه ای از شرکت در کدال موجود نیست ارزشگذاری دقیق شرکت ممکن نیست . اما با توجه به اینکه قیمت املاک در سال جاری حدود 100 درصد رشد داشته میشه تا حدودا 1000 میلیارد تومن سود شرکت رو برآورد کرد.

سایر شرکت های بانک

سرمایه گذاری بوعلی : بانک دی با زیر مجموعه ها جمعا 80 درصد وبوعلی رو داره . ناو وبوعلی 182 تومن هست قیمت فعلی 150 تومن که با 82 درصد ناو در حال معامله است. ارزش بازار وبوعلی 240 میلیارد تومن که اگه 100 درصد ناو حساب کنیم میشه 291 میلیارد تومن ضرب در 80 درصد حاصل برابر با 233 میلیارد تومن سهم بانک دی. قیمت تمام شده وبوعلی برای کل گروه بانک دی 125 میلیارد تومن هست که با فرض فروش کامل 108 میلیارد تومن سود شناسایی میشه.
سایر شرکتهای پرتفوی بورسی که جمعا حدودا 80 میلیارد تومن برآورد میشه.

🔵دارایی ها تملیک شده: جمعا به ارزش 900 میلیارد تومن. این املاک طبق گزارش حسابرس مشکلات زیادی دارن و اغلب بدون سند و درگیر مسائل دادگاهی و مشکلات حقوقی هستند.بنابراین برای این بخش از دارایی ها مابه التفاوت در نظر نمی گیریم.

🔵سایر املاک : اگه از سرجمع املاک در صورتهای مالی (یعنی عدد 3783 میلیاردتومن ) رقم مربوط به توسعه دیدار رو کم کنیم . به سایر املاک می رسیم یعنی 583 میلیاردتومن .که دو رقم عمده تو دلش یکی پروژه تفریحی صدر بمبلغ 430 میلیارد تومن که 40 درصد پیشرفت فیزیکی تا آخر سال 96 داشته و دیگری 125 میلیارد تومن املاک شرکت مسکن آباد دی که عمدتا قمیت تمام شدش مال قبل سال 95 هست . بقیه ارقام (که میشه 27 میلیاردتومن) مربوط به وبوعلی و لیزینگ دی و.. هست که خیلی قابل محاسبه نیست. برای این املاک بهترین روش محاسبه تجدید ارزیابی هست برای اینکه فروش پروژه معمولا بدترین کار هست. بنابراین اگه بخوایم فقط ارزیابی داشته باشیم .بطور کاملا محافظه کارانه تا سقف یک برابر بهای تمام شده مازاد در نظر می گیریم یعنی 586 میلیارد تومن مازاد ناشی از سایر املاک

دارایی های ثابت بانک 

تمام شده دارایی های ثابت (زمین، ساختمان ، اثاثیه و.. ) 1484 میلیارد تومن استهلاک 109 میلیارد تومن ارزش دفتری 1375 میلیارد تومن .(29 اسفند 96) . سهم زمین از دارایی ها 1144 میلیارد تومن.اگر فقط زمین رو بخوایم لحاظ کنیم حداقل مازاد 1000 میلیاردتومنی در نظر می گیریم.
🔴خب سایر اعداد اینقدر ناچیز هست که در کلیت برآورد ما دیگه تاثیری نداره بنابراین تا همیجا بسنده می کنیم.

اگر جمع مازاد رو تا اینجا حساب کنیم :
مازاد ناشی از سهام دماوند 8850 میلیارد تومن
مازاد ناشی از املاک شرکت توسعه دیدار 1000 میلیارد تومن
مازاد ناشی از فروش سهام وبوعلی 108 میلیارد تومن
مازاد ناشی از تجدید ارزیابی سایر املاک و پروژه ها 586 میلیارد تومن
مازاد ناشی از تجدید ارزیابی زمین خود بانک 1000 میلیارد تومن
جمعا 11544 میلیارد تومن.

👌نکته خیلی مهم: نص صریح آیین نامه اجرایی ماده 17 قانون حداکثر استفاده از توان تولیدی …. اشاره به افزایش سرمایه از محل دارایی های ثابت (مشهود و نامشهود) داره اما در تبصره ماده 6 دو پهلو به سهام هم اشاره کرده. شرکت سایپا سال 1394 از همین تبصره استفاده کرد و افزایش سرمایه از محل مازاد تجدید ارزیابی سرمایه گذاری های بلندمدت داد.بنابراین چنانچه اگر اون تبصره هنوز معتبر باشه بانک دی می تونه سهام دماوند رو تجدید ارزیابی و از این محل افزایش سرمایه بده.و نکته بعدی اینکه خود دماوند هم بایستی افزایش سرمایه از محل مازاد داشته باشه.

🔹با توضیحی که بالا دادم چنانچه در مدت زمان کوتاهی بانک نتونه برای دماوند مشتری پیدا کنه روش استفاده از تجدید ارزیابی برق دماوند بشدت قوت می گیره بنابراین بانک می تونه هم از محل سهام دماوند و هم از محل دارایی های خودش بحث تجدید ارزیابی رو جلو ببره و همراه با فروش املاک شرکت های زیر مجموعه و همچنین مبلغی از محل آورده (معادل طلب بنیاد شهید از بانک) به صورت ترکیبی پلن افزایش سرمایه و خروج ازماده 141 رو اجرایی کنه .

بررسی روند قیمت سهم

تیر ماه 97 نماد سهم بعد از دو سال توقف در قیمت 69 تومن باز شد. قیمت بسته شده قبلی 139 تومن بود. قیمت تا کف 57 تومن هم ریزش کرد و در اواسط شهریور ماه همراه با بازار گاوی شروع به رشد تا سقف 145 تومن در اواسط مهر ماه کرد. همراه با اصلاح کلی بازار قیمت تا کف 105 تومن اصلاح و در حال حاضر (97/10/12) در محدوده 121 تومن در نوسان هست. حمایت بازارگردان از سهم می تونه این احتمال رو تقویت کنه که سهم برای یک افزایش سرمایه از محل آورده آماده میشه.

جمع بندی و نتیجه گیری

معضل اصلی بانک زیان سنگین و مداوم در عملیات جاری بانکیست . سهم درآمد های غیر مشاع در بانک بسیار ناچیز هست . مقایسه کنید با وتجارت که علی رغم اینکه عملیات جاری با زیان مواجه هست ولی درآمد های غیر مشاع بسیار بالاست. بنابراین مشکل بانک با نسخه های کوتاه مدتی از قبیل تجدید ارزیابی حل نخواهد شد. زیان انباشته با ضریبی تصاعدی در حال رشد هست.فروش سهام دماوند بهترین گزینه برای ادامه حیات بانک در بلندمدت و تجدید ارزیابی بهترین گزینه در کوتاه مدت و مورد قبول بیشتر سرمایه گذاران بورس هست. بنابراین از این منظر و با قبول درجه ریسک بالا می تونه گزینه خوبی برای ورود باشه.ضمن اینکه فضای گروه بانکی نیز این روزها به مدد افزایش شدید نرخ ارز و تورم دوباره مساعد شده ♣️ و اما توصیه بهتر اینکه بنا بر مدل اجرایی سایپا که پس از تجدید ارزیابی سرمایه گذاری ها تمام شرکتها از محل تجدید ارزیابی افزایش سرمایه دادند پس برای دماوند هم منتظر یه افزایش سرمایه سنگین باشیم.
97/10/13