مفهوم هندسی منحنی بازدهی اوراق قرضه

تشريح مفهوم هندسی منحنی بازدهی اوراق قرضه(Bonds Yield curve geometry‌)

برای کسانی که علاقه دارند تا از تحلیل بین بازاری (اثر بازار اوراق قرضه و بازار سهام بر باراز ارز)در فارکس استفاده کنند درک و فهم منحنی بازدهی بسیار اهمیت دارد در این مقاله من سعی می کنم تا مفهوم منحنی بازدهی اوراق قرضه را برای شما باز کنم.

منحنی بازدهی چیست؟

منحني بازدهي نموداريست كه  رابطه بين بازدهي اوراق قرضه و سالهاي مانده به سررسيد آن را نشان می دهد و معمولا از يك ماه تا 30 سال درجه بندي مي شوند.اگرچه مي توان اين منحني را براي هر نوع اوراق قرضه رسم كرد اما اين اصطلاح معمولا به اوراق قرضه خزانه داری اشاره مي كند.شكل منحني از تمایلات سرمايه گذاران در اوراق قرضه پیروی مي کند و اطلاعاتي درباره بازدهي كوتاه مدت در مقاسيه با بلند مدت را فراهم مي كند.سرمايه گذاران مي توانند با تحليل و تفسير شكل منحني بازدهي درك بهتري براي جهت آينده نرخ ها و اقتصاد داشته باشند.

بطور کلی سه نوع منحنی بازدهی وجود دارد:

1. عادی (normal)
2. صاف(flatten)
3. معکوس(inverted)

الف ) نوع عادی:

زمانی که شما به کسی وام می دهید اگر این وام بلند مدت باشد بازپرداخت بیشتری را هم  می خواهید زیرا زمان بیشتر مستلزم پذیرش ریسک بیشتر از طرف شما می باشد از طرفی نیز خطر تورم اوراق قرضه بلندمدت را بیشتر تهدید می کند بنابراین بطور کلی می توان گفت که نرخ های بهره اوراق قرضه کوتاه مدت (مانند bill و note) از نرخ های بهره اوراق بلند مدت تر (مانند bond) کمتر است و بالعکس. نتیجتا منحنی بازدهی در این حالت از سمت چپ به راست صعودی خواهد بود

اما به طور طبیعی حرکت این منحنی به چه صورت باید باشد؟ زمانیکه فدرال رزرو نرخ بهره خود را افزایش می دهد (همان نرخ بهره پایه که فدرال رزور بر اساس آن به دیگر بانکها وام می دهد) تمام منحنی به طرف بالا حرکت می کند و بالعکس.

 یکی از کاربرد های منحنی بازدهی پیش بینی آینده نرخ بهره است. برای این کار باید به شیب منحنی توجه کنید هر چقدر شیب منحنی تند باشد نشان از تمایلات بازار به افزایش نرخ بهره می باشد از آنجایی که نرخ های بهره بلند مدت بر اساس نظریه انتظارات بر اساس نرخ های بهره کوتاه مدت شکل می گیرد بنابراین نرخ های بهره کوتاه مدت و بلندمدت حرکت صعودی خود را به موازات هم انجام می دهند

ب) نوع صاف:

چنانچه فدرال رزور نرخ های بهره کوتاه مدت را افزایش دهد (برای مقابله با تورم)اما نرخ های بهره اوراق قرضه بلند مدت کاهش یابد باعث بوجود آمدن منحنی بازدهی صاف می گردد بدین ترتیب تفاوت نرخ های بلند مدت و کوتاه مدت کم و کمتر می گردد در واقع بازار به سرمایه گذاران بلند مدت بابت ریسک شان پاداشی نمی دهد شاید یکی از دلایل این حالت انتظار بازار از کاهش مجدد نرخ بهره باشد. در این حالت قیمت های اوراق قرضه افزایش و در نتیجه بازده آنها کاهش می یابد.

ج) نوع معکوس:

اگر نرخ های کوتاه مدت افزایش یابد اما نرخ های بلندمدت تمایلی به افزایش نداشته باشند و یا حتی کاهش نیز یابند منحنی بازدهی معکوس بوجود خواهد آمد.این یک حالت غیر عادی محسوب می شود که نرخ های کوتاه مدت از بلند مدت بالا تر باشد و اغلب این حالت را یکی از علائم وقوع بحران اقتصادی می شناسند اما نمی توان 100 درصد نسبت به درستی آن ادعا کرد کما اینکه در سال 2000 و 1989 زمانی که منحنی معکوس بوجود آمد بلافاصله بحران اقتصادی اتفاق افتاد اما در سال 1998 این اتفاق نیافتاد.

زمانی که منحنی بازدهی به شکل معکوس (نزولی) در می آیند نشان از تمایلات بازار به کاهش نرخ بهره می باشد(سیاست انقباضی بانک مرکزی)