شاخص نرخ بهره شبانه سواپ OIS چیست؟

OIS از اول کلمات Overnight Index Swaps گرفته شده است. OIS ابزاری هست که موسسات مالی برای معاوضه نرخ بهره وام های که در اختیار دارند (تغییر نرخ بهره از ثابت به متغیر و بالعکس) از آن استفاده می کنند. البته بدون هیچ تغییری در ماهیت و مبلغ و شرایط وامی که در اختیار دارند. زمانیکه دو موسسه یک OIS ایجاد می‌کنند در واقع یکی از آنها نرخ بهره متغییر خود را با نرخ بهره ثابت معاوضه می‌کند.

مثال: فرض کنید که موسسه الف دارای ۱۰ میلیون دلار وام با نرخ بهره متغییر شبانه The overnight rate است. یعنی اینکه بهره وام ثابت نبوده و بر مبنای نرخ بهره شبانه پرداخت می گردد. از طرفی دیگر موسسه ب دارای ۱۰ میلیون دلار وام با نرخ بهره ۲ درصد ثابت می باشد.حالا فرض کنید موسسه الف بیشتر تمایل دارد که نرخ بهره ثابت پرداخت کند تا متغییر و موسسه ب نیز بیشتر تمایل دارد که بهره وام خود را به صورت متغییر پرداخت کند تا ثابت .

حالا این دو موسسه به دو روش می توانند به خواسته خود برسند:

• اول اینکه هر کدام وام خود را فسخ کنند و مجددا نسبت به اخذ وام به صورت دلخواه خود اقدام کنند
• دوم اینکه بدون اینکه وام های خود را فسخ کنند با یک معامله سواپ نرخ های وام خود را از متغییر به ثابت و بالعکس تغییر دهند

مسلم است که روش اول کاملا غلط می باشد زیرا فسخ قرارداد وام و اخذ آن بسیار هزینه بر و مشکل می باشد بنابراین در روش سواپ هر دو به خواسته خود می رسند.

دو موسسه با هم توافق می کنند که نرخ های بهره را معاوضه کنند هر یک از موسسات در پایان دوره زمانی وام (یک ماهه ، سه ماهه و…) مابتفاوت نرخ بهره را به ديگري پرداخت كند.بطور مثال اگر موسسه الف(موسسه ای که بر مبنای نرخ بهره متغییر وام گرفته است) در پایان دوره پرداخت ۱.۷ درصد نرخ بهره پرداخت کند بایستی ۰.۳ درصد دیگر نیز به موسسه ب پرداخت کند(۰.۳=۱.۷-۲) زیرا با موسسه ب قرارداد سواپ بسته است.

و حال اگر موسسه الف ۲.۲ درصد نرخ بهره پرداخت داشته باشد بایستی ۰.۲ درصد از موسسه ب بگیرد (۰.۲=۲-۲.۲)