بررسی نسبت پی ئی P/E بازار
یکی از متغیر های مهم در بررسی بازار بورس بررسی نست پی ئی یا P/E کل بازار می باشد. اگر ارزش کل بازار را تقسیم بر کل سودآوری شرکت های بورس در ۱۲ ماه گذشته آن کنیم حاصل ، نسبت پی ئی به روش TTM (Trailing 12 Months)بدست می آید. البته این نسبت برای هر نماد به طور جداگانه نیز محاسبه می شود بطوریکه در صورت کسر قیمت هر سهم و در مخرج آن درآمد هر سهم در ۱۲ ماه گذشته قرار می گیرد.
معمولا از نظر تحلیل گران بازار نسبت پی ئی به روش TTM چندان اهمیتی ندارد زیرا شرکت ها بر اساس عملکرد آینده آنها معامله می شوند نه عملکرد گذشته . بنابراین پی ئی فوروارد Forward P/E بازار به مراتب اهمیت بیشتری از پی ئی گذشته آن دارد. اما از آنجایی که محاسبه پی ئی فوروارد مستلزم محاسبه و برآورد سودآوری تمامی شرکتها می باشد این کار عملا غیر ممکن یا بسیار سخت است. ضمن اینکه پارامتر های موثر در برآورد سودآوری شرکت ها نیز دائما در حال تغییراند.
از کاربرد های دیگر این نسبت مقایسه آن با نسبت مشابه در سایر بازار ها نیز می باشد. بطور مثال همین نسبت برای بازار پول عبارت است از تقسیم عدد ۱۰۰ بر نرخ سود سپرده که پی ئی بدون ریسک می باشد. یعنی اگر نرخ بهره را ۱۸ درصد در نظر بگیریم نسبت پی ئی بازار پول ۵٫۵ مرتبه بدست می آید. بنابراین هرچه نرخ بهره کمتر باشد موجب افزایش این نسبت برای بازار سرمایه می شود. برای بازار مسکن نیز از نسبت پی به آر استفاده می شود یعنی قیمت هر متر مربع واحد مسکونی تقسیم بر اجاره سالانه هر متر مربع . طبق بررسی گذشته همواره نسبت های پی به آر بازار مسکن به مراتب اعداد بالاتری از بازار سرمایه بوده است.
نکته ی مهم بعدی اینکه این نسبت هر ماهه توسط سازمان بورس برای شرکت های بورس (حدودا ۳۱۰ شرکت) محاسبه و اعلام می گردد بنابراین نسبت اعلام شده شامل شرکت های بازار فرابورس و پایه نمی باشد بنابراین اطلاق صفت بازار صرفا مربوط به شرکت های پذیرفته شده در بورس می باشد.
بررسی نسبت پی ئی بازار
نمودار فوق روند نسبت پی ئی بازار از ابتدای سال ۱۳۹۰ تا انتهای فروردین ماه ۱۴۰۰ را نشان می دهد. همانطور که مشاهده می شود تا قبل از پرش سال ۱۳۹۹ همواره سطح ۹ مرتبه بعنوان یک مقاومت مهم در حرکت های کلی بازار ظاهر می شد. اما در سال ۱۳۹۹ عوامل اقتصادی از قبیل رشد شدید نقدینگی ، افزایش شدید تورم و کاهش دستوری نرخ های بهره در کنار تغییر نگرش بازار در تحلیل شرکت ها و توجه به ارزش های جایگزینی باعث گردید تا این نسبت ارقام حیرت انگیز ۴۲ مرتبه را نیز به خود ببیند. واکنش پول های کلان بازار و خروج نقدینگی از بازار سرمایه به بازار پول یا بازار های ارزدیجیتال منجر به اصلاح عمیق شاخص کل و همچنین این نسبت مهم گردید. در حال حاضر آخرین نسبت اعلام شده حدودا ۱۴ مرتبه می باشد که باز هم نسبت به سقف تاریجی ده ساله قبل از آن بیشتر است.
